مهدی اقراریان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» افزود: یکی از موضوعاتی که درباره مقوله مسکن باید مورد توجه قرار بگیرد تاثیر متغیر مسکن بر سبک زندگی افراد است. وقتی راجع به سبک زندگی صحبت می‌شود دربردارنده موارد متعددی نظیر مراودات افراد، تفریح خانواده‌ها، اوقات فراغت و... است، بنابراین مسکن مناسب باید پارامترهای مختلفی نظیر رفاه، آسایش، نیازهای روحی و اجتماعی افراد و... را تامین کند.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها به دلیل محدودیت‌های ناشی از زمین، ما ناگزیریم که به سمت زندگی مبتنی بر آپارتمان‌نشینی و توسعه عمودی شهرها گام ‌برداریم. اما کسانی که با نظریه‌های شهرسازی آشنا هستند می‌دانند که دو نگاه در زمینه توسعه شهرها شامل توسعه عمودی و توسعه افقی شهرها وجود دارد.

اقراریان تصریح کرد: در مناطقی که زمین مناسب به اندازه کافی وجود دارد و امکان بهره‌برداری از اراضی مطلوب مهیا است، باید توسعه شهرها به صورت افقی صورت گیرد. دولت در حال حاضر تلاش می‌کند که در محله‌ها و نقاطی که امکان توسعه شهرها به صورت افقی وجود دارد، از طریق واگذاری زمین این سیاست را دنبال کند.

این عضو شورای شهر تهران توسعه افقی شهرها را عاملی دانست که سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید و افزایش سرعت ساخت‌وساز می‌شود و در این خصوص اظهار کرد: این رویکرد در شهرهای مختلفی در اقصی نقاط کشور تجربه شده است و بدون شک در مناطقی که مشکل اراضی مطلوب وجود ندارد، توسعه شهرها حتما باید افقی‌محور باشد. وی با ذکر مثالی اذعان کرد: به عنوان مثال استان‌هایی نظیر سیستان وبلوچستان، قم، مرکزی، سمنان و... از جمله استان‌هایی هستند که فاقد مشکل زمین مناسب هستند و بنابراین باید ساخت مسکن در این نقاط به صورت ویلایی و افقی باشد.

عضو شورای شهر تهران یادآور شد: باید تلاش کنیم که مهاجرت معکوس ازشهرهایی نظیر تهران، اتفاق بیفتد و اجرایی کردن طرح‌های مطلوب و کارآمد در حوزه مسکن و منطبق با سیاست‌های کلان کشور، می‌تواند زمینه تحقق این هدف را فراهم کند.

اقراریان با اشاره به لزوم تسریع در راه‌اندازی سامانه ملی املاک و اسکان کشور توضیح داد: دولت اهتمام خوبی درباره صدور مجوزها داشته است و رسانه‌های مختلف هم به دنبال آن هستند که موضوع صدور مجوز الکترونیکی هر چه سریع‌تر عملیاتی شود. اگر همین مساله را درباره مقوله اسکان و املاک داشته باشیم و رسانه‌ها در تسریع راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان کشور مطالبه‌گری کنند، این سامانه سریع‌تر مورد بهره‌برداری قرارخواهد گرفت.

این عضو شورای شهر تهران درباره پیامدهای مثبت راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی در حوزه املاک و مستغلات خاطرنشان کرد: راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان کشور دارای مزایای مختلفی است که به دلیل اینکه بانک جامعی از اطلاعات و آمار مربوط به حوزه مسکن در آن وجود دارد، می‌تواند در ابعاد مختلف بازار مسکن نظیر کنترل قیمت مسکن، کنترل دلالی و... نقش‌آفرین باشد.

وی همچنین در واکنش به این موضوع که برخی از منتقدان بر این باور هستند که ساخت مسکن ویلایی در قالب طرح نهضت ملی مسکن ممکن است سبب رونق دلالی می‌شود، اظهار کرد: واگذاری مسکن در طرح‌های حمایتی دولتی باید به گونه‌ای باشد که به دست مصرف‌کننده واقعی مسکن برسد، مصرف‌کننده واقعی مسکن نیز افرادی هستند که در این اراضی نسبت به ساخت مسکن اقدام می‌کنند و سپس در آنها سکونت می‌کنند. بنابراین اگر بتوانیم در روند واگذاری اراضی مسکن ویلایی این شروط را رعایت کنیم دیگر دغدغه‌ای درباره سوداگری و دلالی دراین زمینه نخواهیم داشت و سامانه مذکور نیز برای پیشگیری از دلالی در طرح نهضت ملی مسکن می‌تواند کمک شایانی کند.

عضو شورای شهر تهران در ادامه درباره نحوه تامین اراضی واحدهای مسکن ویلایی طرح نهضت ملی مسکن تاکید کرد: برای تامین اراضی دو مکانیزم وجود دارد که اولی توسعه شهر و گسترش حریم شهرها است و در مکانیزم دوم نیزممکن است به سمت توسعه شهرهای جدید و افزایش واحدهای سیاسی حرکت کنیم. به عنوان مثال تبدیل شهرک به شهرستان یا تبدیل روستا به شهر از جمله این موارد است و در واقع بسته به جغرافیای سیاسی منطقه، این توسعه‌ها صورت خواهد گرفت.

اقراریان همچنین درباره دغدغه‌های مربوط به امکان گسترش حاشینه‌نشینی تحت تاثیر ساخت مسکن ویلایی دولتی نیز گفت: قرار نیست که واحدهای ویلایی طرح‌های حمایتی دولت در حوزه مسکن لزوما از طریق الحاق به شهرها اتفاق بیفتد، همچنان که عنوان شد از طریق روش‌های مختلفی نظیر ساخت شهرهای جدید و... این سیاست اجرایی خواهد شد.

وی گفت: حاشیه‌نشینی و توسعه سکونتگاه‌های غیر‌رسمی زمانی اتفاق می‌افتد که ساخت مسکن بدون توجه به زیرساخت‌ها و طرح‌های بالادستی صورت می‌گیرد، اتفاقا عدم برنامه‌ریزی دولت‌ها برای محیط پیرامونی شهرها سبب ایجاد حاشیه‌نشینی می‌شود و برعکس وجود برنامه‌ریزی‌های جامع سبب می‌شود که حاشیه‌نشینی اتفاق نیفتد.

عضو شورای شهر تهران گفت: وقتی برنامه‌ریزی برای حاشیه شهرها وجود نداشته باشد و حواشی شهر رها باشند، ساخت‌وسازهای غیرمجاز و سکونتگاه‌های غیررسمی گسترش خواهند یافت و از آنجا که هیچ نظارتی بر این ساخت‌وسازها و توسعه زندگی وجود ندارد، حاشیه‌نشینی رخ می‌دهد.

اقراریان افزود: اما وجود برنامه‌ریزی، نقش بسیار بازدارنده‌ای درجلوگیری از رشد و توسعه حاشیه‌نشینی دارد. به عنوان مثال چنانچه بخشی از اراضی حاشیه تهران برای گردشگری، توسعه شهرهای جدید و... اختصاص پیدا کند و دستگاه‌های متولی نیز ناظر بر اجرای آنها باشند، در نتیجه از توسعه حاشیه‌نشینی پیشگیری خواهد شد.