خیزش شرکت‌ها علیه آلودگی‌هوا

بیش از یک هفته است که کنفرانس تغییرات آب و هوایی کاپ ۲۷ در شرم‌‌الشیخ مصر در جریان است. رهبران جهان از جمله مدیران سازمان‌های بزرگ گرد هم آمده‌‌اند تا درباره یکی از بزرگ‌ترین بحران‌‌های حال حاضر، تغییرات آب و هوایی گفت‌وگو و چاره‌‌اندیشی کنند. یکی از موضوعاتی که طی این دو هفته مطرح می‌شود آلودگی هواست که طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، سالانه جان هفت میلیون نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. تحقیقات این سازمان نشان می‌دهد که تقریبا تمام جمعیت جهان، یعنی حدود ۹۹ درصد، هوای ناسالم تنفس می‌کنند. این معضلی است که توجه برخی کسب‌‌وکارها در حوزه‌های مختلف را به خود جلب کرده. آنها امید دارند که نه تنها زمین، که هوا را نیز پاکسازی کنند.

وقتی تنفس دچار بحران می‌شود

سال ۲۰۲۲ رو به پایان است. در این سال، شاهد سیلی ویرانگر در پاکستان، آتش‌‌سوزی‌‌های گسترده در آمریکا و خشکسالی شدید در اروپا و شاخ آفریقا بودیم. ریشه این حوادث، بحران بزرگ‌تری به نام «تغییرات آب و هوایی» است که یا به این بحران‌‌ها دامن می‌‌زند یا احتمال وقوعشان را افزایش می‌دهد. تغییرات آب و هوایی اثرات مخربی بر سلامت و طول عمر انسان دارد. حوادث دمایی و تغییرات در الگوی بیماری‌های واگیردار باعث افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی، جراحات و مرگ زودهنگام می‌شود. آلاینده‌ها نیز در گرمایش زمین و هوا بی‌‌تاثیر نیستند. هوای آلوده، حاوی گازهای گلخانه‌‌ای از جمله دی‌‌اکسید کربن است که باعث گرمایش جو زمین می‌شوند. این آلودگی‌‌ها نیز سلامت انسان را به شکلی کاملا مشهود، تهدید می‌کنند.

در حال حاضر آلودگی هوا سالانه ۷ میلیون نفر را به کام مرگ می‌‌فرستد. طبق گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد، ۹۹ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که سطح آلاینده‌ها، از میزان تعیین‌‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی بیشتر است. سال گذشته، این مجمع با همکاری «صندوق هوای پاک»، طرح «اتحاد برای هوای پاک» را در کنفرانس تغییرات آب و هوایی به اجرا درآوردند. از آن زمان، ۱۶نفر از رهبران سازمانی بانفوذ تعهد داده‌‌اند که آلاینده‌های ایجاد شده توسط عملیات‌‌های شرکت‌‌های خود را اندازه‌‌گیری و کاهش دهند. این گروه همچنین در حال ایجاد نوآوری و تشویق شرکای خود برای پذیرش مزایای مبارزه با آلودگی هوا هستند.

کسب‌‌وکارها برای اندازه‌‌گیری میزان انتشار آلاینده‌ها در عملیات‌‌هایشان از یک راهنما استفاده می‌کنند که توسط موسسه محیط زیست استکهلم، هلدینگ ایکیا و ائتلاف CCA (زیرمجموعه سازمان ملل) طراحی شده. یک چنین راهنمایی تا به حال وجود نداشته. با کمک آن، شرکت‌‌ها می‌توانند تاثیر استراتژی‌‌های فعلی خود در زمینه تغییرات آب و هوایی را بر آلودگی هوا ارزیابی کنند. اتحاد رو به گسترش است و حالا چندین شرکت مطرح در آن عضوند، از جمله گوگل، ایکیا، مدرنا، اوراکل، زیمنس، ویپرو، اکسنچر، بلومبرگ و گروه ماهیندرا. اینها و چند شرکت دیگر، ثابت کرده‌‌اند که اندازه‌‌گیری سطح آلاینده‌ها در سراسر زنجیره ارزش یک سازمان، امکان‌پذیر است. این یک فرصت بزرگ برای شرکت‌‌هاست تا آلودگی هوا را نیز به دستورالعمل‌‌های پایداری خود اضافه کنند و برای کاهش این بحران که سلامتی بشر را تهدید می‌کند، قدم‌‌های بزرگ‌تری بردارند.

اهمیت هوای پاک

هر انسانی حق دارد هوای پاک تنفس کند اما طبق داده‌ها، تقریبا تمام مردم دنیا درمعرض آلاینده‌ها هستند. سالانه بیش از هفت میلیون نفر در نتیجه آلودگی هوا از دنیا می‌‌روند. این رقم، دوبرابر مرگ و میر ناشی از مالاریا، سل و ایدز است. به‌علاوه، آلودگی هوا تاثیر بسزایی در پیشرفت اقتصادی دارد؛ می‌تواند بازدهی و قابلیت‌‌های شناختی را کاهش دهد. پس مقابله با این بحران نه تنها جان میلیون‌ها انسان را نجات می‌دهد بلکه با تاثیر بر رشد اقتصادی، می‌تواند مزایای متعددی در حوزه‌هایی مثل تغییرات آب و هوایی، توسعه کودکان و برابری ایجاد کند. همان‌طور که پیش‌‌تر گفته شد، بسیاری از عوامل آلودگی هوا، منشأ انتشار گازهای گلخانه‌‌ای نیز هستند.

پس مبارزه با آلودگی هوا هم بر سلامت تاثیر دارد و هم بر کاهش تغییرات آب و هوایی. اعضای اتحاد وعده داده‌‌اند که با استفاده از دارایی‌‌هایشان، راه‌حل‌‌هایی نوآورانه برای ایجاد هوای پاک پیدا کنند. آنها همچنین از جایگاه خود برای اطلاع‌‌رسانی به کارکنان، مشتریان و جوامع درباره تاثیرات آلودگی هوا استفاده می‌کنند. آنها از تمامی شرکت‌‌های جهان می‌خواهند که به اتحاد ملحق شوند و راهنمای مربوطه را در استراتژی‌‌های خود بگنجانند. بهبود آلودگی هوا اگر در سیاست‌های آب و هوایی سازمان‌ها گنجانده شود، این سیاست‌ها اثربخش‌‌تر خواهند بود.

ایکیا، پیشگام در پاکسازی هوا

همزمان با کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل در شرم‌‌الشیخ مصر، شرکت ایکیا اعلام کرد برای نخستین‌بار با همکاری دو موسسه دیگر، راهنمایی برای کاهش آلودگی هوا تنظیم کرده. این راهنما حالا در دسترس همه کسب‌‌وکارها قرار گرفته تا با رجوع به آن، میزان آلایندگی تک تک عملیات‌‌های خود را از ابتدا تا انتها اندازه‌‌گیری کنند. این راهنما با استفاده از داده‌های مورد استفاده شرکت‌‌ها به آنها کمک می‌کند که تاثیر عملیات‌‌های خود بر آلودگی هوا را بهتر درک کنند. بدین‌ترتیب، ایکیا و سایر شرکت‌‌ها می‌توانند آلایندگی را در بخش مصرف انرژی، حمل و نقل، مواد، کشاورزی و مدیریت ضایعات، اندازه‌‌گیری کنند. ایکیا با استفاده از این راهنما قادر است اثربخشی استراتژی‌‌های فعلی را مطالعه و بهترین‌‌ها را معرفی کند. نتیجه این فعالیت‌‌ها نیز در گزارش سالانه پایداری این شرکت ارائه خواهد شد. از جمله اقدامات این شرکت در راستای بهبود کیفیت هوا عبارتند از:

استفاده کامل از روش‌های بدون آلایندگی برای تحویل کالا، از جمله خودروهای الکتریکی تا پایان سال مالی ۲۰۲۵

حذف سوخت‌‌های فسیلی و نفتی در فرآیندهای تولید محصولات تا پایان ۲۰۲۵

سرمایه‌‌گذاری در تکنولوژی‌‌های جدید برای تولید برق و گرما با استفاده از ضایعات چوب

افزایش طیف غذاهای گیاهی و مدیریت عملیات‌‌های کشاورزی جهت کاهش آلایندگی هوا

حرکت به سوی استفاده کامل از انرژی‌‌های تجدیدپذیر در بازارهای خرده‌‌فروشی ایکیا و ۱۰کشور تامین‌‌کننده تا سال ۲۰۲۵

خرید سوخت‌‌های «کربن صفر» برای حمل و نقل دریایی تا سال ۲۰۴۰

تبدیل کاه برنج به یک ماده تجدیدپذیر جدید (سابقا این ماده را می‌سوزاندند که باعث آلودگی شدید هوا می‌شد).

لازم به ذکر است که ایکیا یکی از بنیان‌گذاران اتحاد برای هوای پاک نیز هست.

گوگل، عکس‌‌برداری از نامرئی‌‌ها

گوگل نیز که یکی از اعضای اتحاد است با اجرای پروژه‌‌ای به نام «ایر ویو» به پاکسازی هوا کمک می‌کند. این پروژه سال ۲۰۱۵ آغاز به کار کرد. گوگل، ماشین‌‌های موسوم به «استریت ویو» خود را که ابتدا برای تصویربرداری از خیابان‌‌ها طراحی شده بودند، مجهز به سنسورهای آلودگی کرده. این ماشین‌‌ها حالا در شهرهای مختلف دنیا از اوکلند تا سیدنی سفر می‌کنند و طی شش سال اخیر، از خیابانی به خیابانی دیگر رفته و بیش از ۱۰۰ میلیون شاخص کیفیت هوا را ثبت کرده‌‌اند، از جمله میزان دی‌‌اکسید نیتروژن، کربن سیاه و ذرات بسیار ریز. هدف این پروژه، ارائه نقشه‌های دقیق کیفیت هوا به دانشمندان، سیاستگذاران و مردم عادی است. نقشه‌‌برداری دقیق و خیابان به خیابان، کمک می‌کند نقاط آلوده‌‌تر شناسایی شوند و مسوولان مربوطه با در دست داشتن اطلاعات دقیق و محلی، تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. این پروژه هم‌‌اکنون در چندین شهر از جمله لندن، هامبورگ، دوبلین، کپنهاگ، آمستردام، هیوستون و اوکلند اجرا شده و کماکان در حال گسترش است.

بلومبرگ، مبارزه درونی و بیرونی

شرکت نرم‌‌افزار و رسانه بلومبرگ، آلودگی هوا را «نقطه تلاقی تغییرات آب و هوایی و سلامت عمومی» می‌‌داند. در معرفی طرح مبارزه با آلودگی هوا در وب‌سایت بلومبرگ آمده: «سوخت‌‌های فسیلی، عامل اصلی آلودگی هوا و بیماری‌های تنفسی هستند که جان میلیون‌ها نفر از مردم جهان را تهدید می‌کنند. برای مقابله با این مشکل، ما در بلومبرگ، طرحی جاه‌‌طلبانه را آغاز کرده‌‌ایم تا از طریق حمایت از پروژه‌های محدود در شهرهایی مثل لندن، بروکسل، جاکارتا و پاریس و همکاری با جوامع محلی و دولت‌ها، گامی در راستای بهبود کیفیت هوا ‌برداریم. ما با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده توسط تکنولوژی‌‌های جدید، منابع آلودگی را شناسایی کرده و جوامع را از تاثیرات مخرب هوای آلوده آگاه می‌کنیم. همچنین برای مدیریت هوا، در جست‌وجوی روش‌های مبتنی بر علم هستیم.»

این شرکت به موضوع آلودگی هوا در درون سازمان نیز رسیدگی می‌کند: «ما حدود ۲۰ هزار کارمند در اقصی نقاط جهان داریم. بسیاری از دفترهای ما در شهرهای آلوده مستقرند که می‌تواند سلامت کارکنان ما را تهدید کند. ما در روند برنامه‌‌ریزی و طراحی دفاترمان در لندن، کیفیت هوای بیرون و روش‌های بهبود آن را لحاظ کردیم. مثلا سیستم‌‌های هوشمند ساختمان‌ها قادرند کیفیت هوای بیرون را بسنجند. اگر هوای بیرون خوب باشد، سیستم‌‌های تهویه مکانیکی، خاموش می‌شوند و تهویه طبیعی (با استفاده از هوای آزاد) به کار می‌‌افتد.»

زیمنس

شرکت آلمانی زیمنس نیز همواره بر اهمیت هوای پاک به عنوان حق اساسی بشر تاکید کرده. طی سه سال اخیر، همزمان که مردم داشتند با نحوه سرایت و گسترش ویروس کرونا آشنا می‌شدند، صحبت‌های زیادی درباره کیفیت هوا نیز مطرح شد. شاید قرنطینه باعث کاهش موقتی آلودگی هوا شده بود اما پس از بازگشت مردم به روال عادی، آلودگی نیز به آسمان شهرها بازگشت. زیمنس، آلودگی را یک قاتل خاموش می‌‌نامد که جوامع آسیب‌‌پذیرتر و مشخصا افراد سالخورده و کودکان را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این شرکت که خود یکی از بنیان‌گذاران اتحاد برای هوای پاک است متعهد شده که از تکنولوژی با هدف کاهش آلودگی هوا و ایجاد جوامع سالم‌‌تر استفاده کند و آلودگی هوا را به موضوع اصلی گفت‌وگوها تبدیل کند. زیمنس از طریق تکنولوژی، به مشتریان کمک می‌کند رد پای زیست محیطی خود را کاهش داده و پایداری را در سراسر زنجیره ارزش خود اعمال کنند. از جمله اقدامات این شرکت در این راستا عبارتند از: تولید تکنولوژی‌‌های هوشمند از جمله سنسورهای کیفیت هوا، ارائه سیستم نرم‌‌افزاری CyAM برای پیش‌‌بینی سطح آلودگی هوا تا پنج روز، هوشمندسازی و بهبود زیرساخت‌‌های مراکز همایش‌‌ها با هدف شناسایی نارسایی‌‌ها و حفظ انرژی و تعهد نسبت به استراتژی کربن‌‌خنثی.

خیزش کسب‌‌وکارها برای هوای پاک

اینها تنها چند مورد از شرکت‌‌هایی هستند که در زمینه ارتقای کیفیت هوا پیشقدم شده‌‌اند. سایر حوزه‌ها از جمله شرکت‌‌های داروسازی (آسترازنکا و سامسونگ بیولوژیکز)، ماشین‌‌های سنگین (ولوو و دایملر تراکز)، تجهیزات پزشکی (جانسون‌اند جانسون)، صنایع الکترونیک (فیلیپس) و خودروسازی‌‌های مطرحی چون فورد و فولکس و هوندا نیز اقداماتی در دست اجرا دارند. هوای آلوده، فقط به ضرر جوامع نیست بلکه به کسب‌‌وکارها نیز آسیب جدی می‌‌زند. طبق آمارها، سالانه حدود ۲/ ۱ میلیارد روز کاری به دلیل آلودگی هوا هدر می‌‌رود. کارکنانی که هوای آلوده تنفس می‌کنند، بیشتر در معرض بیماری و کاهش عملکرد شناختی هستند. در سال ۲۰۱۹، آلودگی هوا حدود ۹۵ میلیارد دلار به اقتصاد هند خسارت وارد کرد و علت آن، کاهش بازدهی، غیبت و مرگ زودهنگام کارمندها بود.

هوای آلوده همچنین بر جذب کارکنان نیز تاثیر منفی دارد. شهرهایی که سطح آلودگی بالایی دارند، نقاط جذابی برای کار کردن نیستند. در سال ۲۰۱۴، پاناسونیک اعلام کرد که به دلیل آلودگی هوا در چین، به کارکنان خارجی‌‌اش در این کشور، پاداش سختی کار اعطا خواهد کرد. همه اینها می‌توانند انگیزه محکمی برای کسب‌‌وکارها باشند تا آستین بالا بزنند و کاهش آلودگی هوا را نیز در برنامه‌های پایداری خود بگنجانند. چه در درون سازمان و چه خارج از آن.

28- (3) copy