رقابت آزاد و عدم انحصار؛ الزام توسعه قطعه‏‌سازی

یوسف فتح‌الله‌باویلی، مدیرعامل شرکت اریس سازه پارسیان با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: از طرف دیگر امکان واردات برخی قطعات خارجی در تولید اجاق گاز به علت تعرفه بالا وجود نداشته و به علت تصمیم اشتباه، انحصار دست برخی تولیدکنندگان قطعات داخلی افتاده است. اگر تولید‌کننده‌ای هم بخواهد برخی قطعات را برای تولید از خارج کشور وارد کند، به علت تعرفه‌های بالای گمرکی، عملا نمی‌تواند با سایر تولیدکنندگان در بخش صادراتی رقابت کند. در نتیجه صنعت تولید اجاق گاز رشد کیفی نخواهد کرد.

وی افزود: رشد در محیطی اتفاق می‌افتد که شرایط برای رقابت آزاد مهیا بوده و هیچ انحصاری وجود نداشته باشد. در شرایط فعلی تولیدکننده داخلی مجبور است، از برخی قطعات کم‌کیفیت داخلی استفاده کند. برای جلوگیری از این موضوع باید به شرکت‌های تولیدکننده اجاق گاز اجازه داده شود تا قطعات با کیفیت را مطابق با نیاز خود با تعرفه معقول از خارج کشور وارد کنند. به این ترتیب قطعه‌سازان نیز به موضوع کیفیت و استفاده از ماشین‌آلات به روز توجه بیشتری می‌کنند.

مدیرعامل شرکت اریس سازه پارسیان درباره حمایت از قطعه‌سازی گفت: برخی قطعه‌سازان عقیده دارند که باید دولت از آنها حمایت کند در صورتی که نمی‌دانند از دولت چه چیزی می‌خواهند. دولتمردان باید برای بهبود فضای کسب‌و‌کار بسترسازی کرده تا صاحبان کسب‌و‌کار در آن بستر بتوانند بهتر فعالیت کنند. متاسفانه دولت در بستر‌سازی دچار ضعف بوده که بخشی از آن ناشی از تحریم‌ها است. زمانی که یک کشور در نتیجه تحریم‌ها رابطه اقتصادی با کشورهای دنیا ندارد، نمی‌تواند بسترهای لازم برای رشد اقتصاد را فراهم کند.

وی افزود: زمانی که تحریم‌ها آغاز شد و برندهای مطرح عرضه‌کننده محصول اجاق گاز مانند بوش، زیمنس، نف و... به صورت رسمی از بازار ایران رفتند، با تولید‌کنندگان اجاق گاز در داخل کشور صحبت و این سوال را مطرح کردم که کدام برند ایرانی می‌تواند جای خالی این محصولات را در بازار ایران بگیرد. یکی از مدیران این شرکت‌ها بیان کرد که اگر بخواهیم با کیفیت برندهای جهانی تولید کنیم به قطعات با‌کیفیت‌تر مانند شبکه چدنی، سر‌شعله، شیر، المنت و... نیاز داریم. زمانی که صنعت قطعه‌سازی قوی نداریم نمی‌توان محصول ایرانی و با کیفیت جهانی را تولید کرد. صنعت قطعه‌سازی در عین اهمیت، رشد کافی را نداشته است.

تولید قطعه با کیفیت توجیه ندارد

مدیرعامل شرکت اریس سازه پارسیان گفت: زمانی که تقاضای بازار به سمت استفاده از قطعه ارزان‌تر و با کیفیت متوسط است، تولید قطعه باکیفیت توجیه ندارد. به ویژه اینکه در حال حاضر قیمت‌گذاری محصولات لوازم خانگی به صورت دستوری بوده و اجازه افزایش قیمت داده نمی‌شود، تولیدکننده محصول اجاق گاز نیز به استفاده از قطعه بی‌کیفیت گرایش بیشتری دارد. همچنین معیشت مردم در اولویت قرار گرفته و تولیدکنندگان در تولید محصول ارزان‌تر با یکدیگر رقابت می‌کنند.

وی درباره تعرفه‌گذاری غیرعادی روی قطعات خارجی گفت: محصول‌سازان (تولیدکنندگان) در تمامی دنیا بعضی از قطعات مورد نیاز خود را وارد می‌کنند و می‌توانند آزادانه انتخاب کنند که از محصول داخلی استفاده کرده یا قطعه را وارد کنند. اگر مرزها باز شود، برخی قطعه‌سازان در بخش اجاق گاز توان رقابت با محصول خارجی را ندارند و ازطرف دیگر قطعه‌سازان با حذف تعرفه واردات قطعات خارجی مخالف هستند. اگر می‌خواهیم کشور در حوزه قطعه رشد کند باید سیاستگذاران مانند الگوهای موفقی که در همه جای دنیا استفاده می‌شود عمل کنند. یعنی به صورت موقت و با زمان‌بندی مشخص شده‌ای با بازی کردن با تعرفه‌های ورودی از تولید‌کننده حمایت کنند.

فتح‌الله باویلی افزود: صنعت هیچ کشوری با ممنوعیت دائمی واردات موفق نشده است. مثلا سه سال به تولیدکننده فرصت داده می‌شود که خود را قابل رقابت با بازارهای جهانی کند و بعد از این مدت تعرفه‌های واردات برداشته می‌شود. برای پشتیبانی از هر تولیدکننده باید به صورت زمان‌بندی مشخص و پلکانی این محدودیت ایجاد شود اما ممنوعیت واردات یا افزایش غیرعادی تعرفه‌های واردات به صورت غیرعادی منجر به حمایت از صنعت داخلی نخواهد شد. وی در ادامه گفت: برخی محصول‌سازان به‌واسطه محدودیت واردات قطعه دچار محدودیت شده‌اند.

 به عنوان مثال اگر یک تولیدکننده اجاق گاز قصد برندسازی و تولید محصول باکیفیت و قابل رقابت در سطح جهانی را داشته باشد با قطعات داخلی موفق به انجام این امر نمی‌شود. اگر محصول‌سازان مجبور شوند تنها از قطعات داخلی استفاده کنند، برندسازی از بین خواهد رفت، زیرا شرکتی که روی محصولات خود تبلیغ انجام داده و زیرساخت‌های زیادی از قبیل ارائه خدمات مطلوب و کنترل کیفیت را ایجاد کرده مجبور است قطعات داخلی را مصرف کند که شرکتی که هیچ کدام از این زیرساخت‌ها را ندارد نیز از همین قطعات استفاده می‌کند.

توانمندی رقابت با قطعات خارجی وجود دارد

مدیرعامل شرکت اریس‌سازه پارسیان گفت: در اکثریت قطعات مورد نیاز برای تولید اجاق گاز توانمندی رقابت با قطعات خارجی وجود دارد و از نظر تولید قطعه، کشور در جایگاه بسیار مطلوبی قرار گرفته است. در نمایشگاه‌های لوازم خانگی از کشورهای اطراف و محصول‌ساز برای خرید قطعه ایرانی مراجعه می‌کنند. واردات قطعه در صنعت تولید اجاق گاز بسیار محدود بوده و در قطعاتی حساس مانند مگنت ترموکوبل و بعضی از سر‌شعله‌ها این

اتفاق می‌افتد. وی ضمن ارائه توصیه برای ارتقای صنعت قطعه‌سازی گفت: فرض را بر این نگذاریم که مرزها بسته خواهند ماند و با این شرایط تولید کنیم. زیرا اگر از این موقعیت درست استفاده کنیم باعث ارتقای صنعت قطعه‌سازی و صادرات قطعات به کشورهای هدف خواهد شد. تولیدکنندگان قطعه باید به این موضوع با دقت بیشتری توجه کنند.

مدیرعامل شرکت اریس‌سازه پارسیان درباره زمینه فعالیت این شرکت گفت: این مجموعه در زمینه ریخته‌گری، ماشین‌کاری، پوشش و لعاب‌کاری برای تولید شبکه چدنی اجاق گاز فعالیت دارد. تا قبل از این قطعات از خارج کشور وارد می‌شد، اما با افزایش تیراژ تولید داخلی از سال ۱۳۹۱ دیگر نیاز  به واردات این قطعه نیست و کشور را در این زمینه کاملا بی‌نیاز کرده است.