بلاتکلیفی؛ معضل اصلی تولیدکنندگان

پرویز کلباسی، مدیرعامل شرکت سیماران با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: سرمایه‌‌ای که در حوزه تولید وارد می‌شود مانند کاشت درخت گردو، ثمره‌‌ ۵۰ ساله دارد. وی افزود: اصناف غیر‌تولیدی دیگر مانند صرافی که کارهای مالی انجام می‌دهند می‌تواند امروز بخرد و فردا نخرد، اما تولیدکننده نمی‌تواند این کار را انجام دهد. در نتیجه این تغییرات تولیدکننده باید برنامه‌‌ خود را تعدیل کرده و با شک و تردید برنامه‌‌ریزی کند. این دغدغه تمام تولیدکنندگان است و این عدم تامینی است که دولت ایجاد کرده و باعث سردرگمی تولیدکنندگان است. کلباسی در ادامه گفت: دلایلی از قبیل مسائل مالی، افزایش بهای دلار، مشکلات در تولید، رکود بازار به دلیل گرانی و... باعث شده حاشیه سود تولید‌‌کننده‌ها بسیار پایین بیاید و به تولیدکنندگان لطمه زده است. همین پایین آمدن حاشیه سود جلوی توسعه تولیدکنندگان را می‌گیرد؛ چراکه تولیدکنندگان با همین کسب سود است که مجدد سرمایه‌‌گذاری می‌کنند، توسعه می‌‌یابند و بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند.

عدم دخالت دولت، بهترین کمک به تولیدکنندگان

مدیرعامل شرکت سیماران با تاکید بر لزوم اعتماد به تولیدکنندگان گفت: دولتمردان اگر به فکر رشد صنایع هستند باید به تولیدکنندگان اعتماد کرده و برای آنها تعیین تکلیف نکنند. زمانی که سیاستمداران نمی‌توانند یک سیاست کلان بریزند که به‌طور مثال مشخص کنند که سالانه چه تعداد از یک کالا باید تولید شود، اجازه دهند تا تولیدکننده با توجه به تجربیات خود این میزان را ارزیابی کرده و بر آن اساس تولید کند. وی افزود: اگر در کشوری شرکت‌‌ها بزرگ می‌شوند به‌‌خاطر قوانین آن کشور است که به‌‌گونه‌‌ای قانون‌‌گذاری شده که تولید‌‌کنندگان بزرگ و بزرگ‌تر شوند، چرا که این موضوع از هرلحاظ مانند اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... به‌‌نفع آن کشور است و توان آن کشور از هر لحاظ افزایش پیدا می‌کند؛ به‌طور مثال اگر رئیس‌‌جمهور کره جنوبی اعلام کند که من تولیدکننده سامسونگ هستم، قدرت خود را نشان می‌دهد و این امری بدیهی است. اما متاسفانه در کشور ما محدودیت‌‌های بسیاری وجود دارد؛ بهترین کمک مسوولان به تولیدکنندگان این است که از سر راه منِ تولیدکننده کنار بروند. چرا که تولیدکننده از مسوولان دولتی بهتر می‌‌داند چه‌‌کاری باید انجام بدهد. در نهایت اینکه توصیه‌‌ بنده به دولتمردان این است که برای حفظ قدرت و موقعیت کشور، دولت و خودشان، دخالت در کارشناسی مجموعه‌های این‌‌چنینی نداشته باشند.

ممنوعیت واردات، انگیزه رقابت را از میان می‌‌برد

کلباسی درباره پدیده «ممنوعیت واردات» گفت: موافق ممنوعیت واردات نیستم اما این پازل باید درست چیده شود. باید به‌‌گونه‌‌ای باشد که تولید‌‌کننده داخلی هم تشویق شود. یعنی تولیدکننده باید کالایی تولید کند که قابل رقابت با کالای خارجی باشد. وی افزود: در زمان‌های قدیم همین‌‌طور هم بود؛ مگر کارخانه ارج، آزمایش، ناسیونال و ... نداشتیم؟ مگر قبلا خودروی پیکان تولید نمی‌کردیم؟ همان زمان واردات هم وجود داشت. بنز و بی‌‌ام‌‌دبلیو هم در خیابان‌‌ها بود. می‌خواهم بگویم که این موضوع همه جای دنیا وجود دارد یعنی تولیدات داخلی خود را دارند و واردات هم انجام می‌دهند. واردات باید وجود داشته باشد تا حس انگیزه و رقابت برای تولیدکننده وجود داشته باشد. کلباسی در ادامه گفت: موضوعی که در این بین وجود دارد بحث قطعات است، زیرا تولیدکننده تمام قطعات مصرفی‌‌اش را نمی‌تواند خودش بسازد. تولیدکننده یا قطعه را باید از قطعه‌‌ساز ایرانی بخرد یا وارد کند. اگر وارد کند هزینه بیشتری صرف می‌شود و این باعث بالا رفتن قیمت کالا می‌شود. البته در مواردی هم این‌‌طور نیست؛ به‌طور مثال قطعاتی مثل موتور یا ترانس را اگر از داخل تهیه کنیم گران‌‌تر است زیرا همین موتور یا ترانس را اگر از چین تهیه کنیم ارزان‌‌تر می‌شود. بسیاری شرکت‌‌های موتورسازی در کشور وجود دارند که بسیار بزرگ هستند مانند موتوژن یا الکتروژن اما قیمت تولیداتشان بالاست و همان موتور را می‌توان از ایتالیا با قیمت پایین‌‌تر تهیه کرد. برای افزایش کیفیت تولید باید از قطعه‌‌سازان حمایت شده تا قطعات با کیفیت خوب تولید شوند.

قاچاق مختل‌کننده تولید

مدیرعامل شرکت سیماران گفت: علت پدیده قاچاق، تنها ممنوعیت واردات نیست؛ چراکه زمانی هم که واردات آزاد بود بازهم موضوع قاچاق وجود داشت. چیزی که برای من خیلی عجیب است این است که یخچال‌‌های به این اندازه را چطور قاچاق می‌کنند؟! قاچاق همیشه یکی از معضلات بوده است که باید به‌‌صورت اساسی و با یک قانون‌‌گذاری صحیح جلوی آن گرفته شود. برای این کار باید ابتدا انگیزه‌های قاچاق را پیدا کنند و اینکه چه مشکلی وجود دارد که انگیزه برای قاچاق زیاد شده است. وی با اعلام این مطلب گفت: به عنوان مثال، تولید محصول قهوه‌‌ساز در برنامه‌های ما وجود داشت که برای آن قالب‌‌سازی و برخی از قطعات آن را هم وارد کردیم. اما از آن‌‌طرف، قهوه‌‌ساز به‌طور کامل با کارتن بسیار شیک و در تیراژ بسیار زیاد به‌‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود. با این وضعیت تولیدکننده چگونه می‌تواند روی تولید این کالا سرمایه‌‌گذاری کند. وی افزود: بحث واردات با قاچاق متفاوت است، اتفاقا بنده با واردات موافق هستم زیرا مشخص است که کالا از چه طریق و مجرایی وارد شده و هزینه‌های قانونی آن هم پرداخت شده است. تولید کالا، هزینه‌های جانبی دارد که حدود ۳۰درصد از قیمت کالا را شامل می‌شود. اما کالای قاچاق این ۳۰درصد هزینه را ندارد و همین موضوع یعنی کالای قاچاق از تولیدکننده جلوتر است.

نیازی به قیمت‌گذاری دستوری نیست

کلباسی گفت: تولیدکنندگان از دولت می‌خواهند که قیمت‌‌گذاری دستوری نباشد. به‌طور مثال تولید محصول یخچال در کشور بیش از نیاز بوده و دولت اجازه دهد که تولیدکنندگان یخچال با هم رقابت کنند. وی افزود: این‌‌ موضوع که قیمت یخچال در سال جاری افزایش پیدا نکرده از ترس دولت نبود بلکه حاصل رقابت بین تولیدکنندگان است. این یک امر بدیهی است که اگر اجازه دهند تولید‌‌کنندگان خودشان قیمت را تعیین کنند، شرایط بهتر می‌شود. زیرا تولیدکنندگان از نظر کیفیت و قیمت با هم رقابت می‌کنند.

پتانسیل کشور در صنعت لوازم خانگی

مدیرعامل شرکت سیماران با اشاره به پتانسیل کشور در تولید لوازم خانگی گفت: به جز ‌‌جمعیت ۸۰ میلیون نفری کشور، بازار بسیار بزرگی در منطقه وجود دارد.  غیر از ترکیه هیچ‌‌ کشوری در منطقه تولید‌‌کننده لوازم خانگی مشابه ایران نیست. جمعیت ۴۰۰میلیونی در منطقه خاورمیانه وجود دارد که تولید‌‌کننده لوازم خانگی نبوده و به صرف‌‌ آنها نیست که تولید کنند. وی افزود: حتی ایران در تولید خودرو هم بسیار می‌تواند موفق باشد؛ وسعت سر زمین، نیروی کار فنی و... همه اینها می‌تواند موثر باشد. چیزی که ایران را از سایر کشورها متمایز کرده نیروی تحصیل‌کرده و فنی است. بنده به‌‌تازگی کنار شرکت یک آموزشگاه فنی‌‌حرفه‌‌ای به ثبت رسانده‌‌ام که افراد بدون اینکه چه مدرک تحصیلی دارند به این آموزشگاه آمده و آموزش فنی می‌‌بینند.  ما در کشورمان آموزشگاه فنی‌‌وحرفه‌‌ای زیاد است و از قدیم این سنت در ایران بوده که خانواده‌ها، فزرندان خود را برای فراگرفتن کارهای فنی به استادکارها می‌‌سپردند. اما این فرهنگ در عربستان و کل کشورهای عربی وجود نداشته است. به‌‌نظر من در چنین جامعه‌‌ای تولید لوازم خانگی موفق است.