پس از یک دوره افزایش قیمت و با عرضه توسط کارخانه
بازار ادوات کشاورزی آرام شد
به عنوان مثال رشد قیمت تراکتور علاوه بر اینکه خرید این ماشین کشاورزی را برای کشاورزان مشکل می‌کند، موجب خواهد شد که قیمت خدمات کشاورزی هم افزایش یابد و از این طریق می‌تواند روی قیمت همه محصولات کشاورزی تاثیر بگذارد. تراکتور بیشتر برای شخم زدن زمین‌های کشاورزی به کار می‌رود و رشد قیمت آن قطعا به رشد قیمت دستمزد برای شخم زدن زمین کشاورزی منجر خواهد شد.
این مساله در نهایت موجب افزایش قیمت محصولات کشاورزی از جمله گندم و جو خواهد شد؛ بنابراین از این طریق افزایش قیمت در نهایت امنیت غذایی مردم را به خطر خواهد انداخت و روی زندگی عموم مردم جامعه تاثیرگذار است.
با این توضیحات در ادامه به تحلیل بازار تراکتور و دیگر ادوات کشاورزی می‌پردازیم.
نقش ویژه کارخانه تراکتورسازی در تعیین نرخ بازار آزاد
تراکتور یکی از ضروری‌ترین و گران‌ترین ماشین‌آلات کشاورزی است که در مرحله کاشت، داشت و برداشت استفاده می‌شود؛ با توجه به اینکه واردات تراکتور در سال‌های اخیر تقریبا در حد صفر و شاید کمتر از یک درصد، آن هم در موارد خاص، است؛ لذا همه کشاورزی کشور وابسته به کارخانه تراکتورسازی تبریز است.
سالانه حدود ۱۵ هزار تراکتور در تراکتورسازی تبریز تولید می‌شود؛ این در حالی است که ۲۵ هزار تراکتور در کشور مورد نیاز است که نزدیک ۷۰درصد تراکتور موردنیاز در کشور از طریق این شرکت در تبریز تامین می‌شود.
تراکتورسازی تبریز بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده تراکتور در کشور است و تاثیر فراوانی در تامین نیاز کشاورزان کشور دارد، چراکه رقیبی برای تراکتورسازی تبریز در کشور وجود ندارد و امکان واردات هم در شرایط تحریمی فعلی ممکن نیست.
۵۸۵ هزار تراکتور و ۱۸ هزار دستگاه کمباین در کشور داریم به طوری که ۸۰درصد این تراکتورها را تراکتورسازی تبریز تولید کرده است.
با این توضیحات می‌توان گفت تراکتورسازی نقش ویژه‌ای در تامین نیاز کشاورزان به تراکتور دارد و می‌تواند روی بازار آزاد نیز تاثیر ویژه‌ای داشته باشد. هر موقع که شاهد افزایش عرضه تراکتور توسط این کارخانه هستیم قیمت در بازار آزاد کاهش می‌یابد و وقتی عرضه تراکتور به کشاورزان قطره‌چکانی انجام می‌شود قیمت آن در بازار آزاد چند ده میلیون تومان گران‌تر می‌شود.
کاهش ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی قیمت تراکتورهای سبک و سنگین در بازار
رجب حبیب‌زاده یکی از کارشناسان حوزه کشاورزی و فعال در بازار ادوات کشاورزی است که در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: طی دو هفته اخیر شاهد کاهش قیمت تراکتور در بازار آزاد بودیم.
وی سپس ادامه داد: تراکتور سنگین از نوع ۳۹۹ حدود ۶۲۰ میلیون تومان در بازار آزاد خرید و فروش می‌شد که با عرضه این نوع تراکتور توسط کارخانه به قیمت ۴۰۰ میلیون تومان، قیمت آن به ۹۰ میلیون تومان کاهش یافته و در بازار آزاد به ۵۳۰ میلیون تومان رسیده است.
این فعال بازار ادوات کشاورزی در خصوص دلایل کاهش قیمت تراکتور در بازار آزاد اظهار کرد: سایت ثبت نام تراکتور توسط کارخانه در اسفند باز شده بود که طی روزهای اخیر دعوت‌نامه تحویل تراکتور به کشاورزان با همان قیمت سال گذشته و بدون افزایش قیمت ارسال شده و باعث کاهش قیمت‌ها در بازار آزاد شده است.
حبیب‌زاده در خصوص قیمت تراکتورهای سبک نیز گفت: قیمت تراکتورهای سبک نیز طی دو هفته اخیر با باز شدن سایت کارخانه حدود ۵۰ میلیون تومان کاهش یافته است.
قیمت تراکتور همچنان روند نزولی دارد
وی درخصوص قیمت تراکتور در روزهای آینده نیز گفت: پیش‌بینی می‌شود همچنان قیمت تراکتورهای سنگین و سبک باتوجه به اینکه اردیبهشت نیز به احتمال فراوان سایت ثبت‌نام توسط کارخانه باز شود، روند نزولی داشته باشد.
حبیب‌زاده ابراز کرد: دعوت‌نامه تحویل تراکتور روز پنج‌شنبه توسط کارخانه به کشاورزان با همان قیمت سال گذشته و بدون افزایش قیمت، ارسال شده که باعث کاهش ۱۰ درصدی قیمت انواع تراکتور در بازار آزاد شده است.
وی در خصوص قیمت تراکتور و دیگر ادوات کشاورزی در فصول مختلف سال یا زمان کاشت، داشت و برداشت گفت: کشورمان چهارفصل بوده و زمستان و بهار و تابستان تاثیری در قیمت ادوات کشاورزی ندارد، چراکه در یک استانی می‌بینیم کشاورزان مشغول کاشت هستند و در دیگر استان نیز محصول برداشت می‌شود.
قیمت دیگر ادوات کشاورزی در بازار آزاد پایین‌تر از کارخانه است
حبیب‌زاده در خصوص قیمت دیگر ادوات کشاورزی نیز گفت: قیمت دیگر ادوات کشاورزی همچون گاوآهن، عمیق‌کار، کمباین، تیلر و خرمن‌کوب در بازار آزاد پایین‌تر از قیمت کارخانه است.
وی با بیان اینکه در دیگر ادوات کشاورزی شاهد بازار رقابتی هستیم، افزود: دلیل آن نیز به تعدد کارخانه‌های تولید این ادوات برمی‌گردد. چندین کارخانه بزرگ تولید این ادوات در کشور داریم که محصولات مختلف به تعداد بالایی تولید می‌کنند و عرضه بیشتر از تقاضا بوده و برای همین قیمت بازار آزاد نیز کمتر از قیمت کارخانه است.
حبیب‌زاده گفت: این موضوع فقط در تراکتور صدق نمی‌کند و قیمت بازار آزاد بالاتر از قیمت کارخانه بوده، چراکه تراکتورسازی تبریز نقش ویژه‌ای در تامین نیاز کشاورزان به تراکتور دارد و می‌تواند روی بازار آزاد نیز تاثیر ویژه‌ای داشته باشد. به‌این صورت که اگر عرضه تراکتور بیشتر شود قیمت‌ها در بازار آزاد نزولی و اگر عرضه کاهش یابد قیمت‌ها نیز رشد چشمگیری پیدا می‌کند.
احتمال نزدیک شدن قیمت بازار آزاد تراکتور به نرخ فروش کارخانه
وی با اشاره به اینکه باید از شرکت تراکتورسازی تبریز حمایت شود تا عرضه تراکتور به بازار افزایش پیدا کند، گفت: وقتی قیمت بازار آزاد با کارخانه تفاوت محسوسی پیدا می‌کند شاهد قاچاق تراکتور به دیگر کشورها نیز هستیم.
این فعال بازار ادوات کشاورزی از احتمال نزدیک شدن قیمت بازار آزاد تراکتور به نرخ فروش کارخانه و تعادل در بازار خبر داد و افزود: روز پنج‌شنبه هفته گذشته ۴هزار دعوت‌نامه تحویل تراکتور از کارخانه به کشاورزانی که
ثبت نام کرده بودند با همان قیمت قبلی و بدون افزایش نرخ ارسال شده که با عرضه این تعداد تراکتور بازار به تعادل می‌رسد و قیمت بازار آزاد تا قیمت کارخانه کاهش پیدا می‌کند.
وی گفت: در صورت نزدیک شدن قیمت بازار آزاد تراکتور به نرخ فروش کارخانه دیگر بازار سیاهی در تراکتور نخواهیم داشت.
۴۰ هزار کشاورز متقاضی خرید تراکتور
مدیر بازاریابی و فروش گروه صنعتی تراکتورسازی تبریز نیز گفت: در حال حاضر تولیدات تراکتورسازی ایران ۹۸درصد نیاز جامعه کشاورزی و متقاضیان این بخش را تامین می‌کند، بنابراین اختصاص تسهیلات بانکی برای خریداران ماشین‌آلات این مجموعه ضروری به‌نظر می‌آید.
ناصر قربانیان با اشاره به اینکه از ۶ ماه دوم سال گذشته اعطای تسهیلات به تولیدات تراکتورسازی متوقف شده است، اظهار کرد: تمام کارشناسان و حتی غیرکارشناسان صنعت کشاورزی معتقد هستند، کشاورزان جزو اقشار ضعیف و کم‌درآمد محسوب می‌شوند که نیازمند توجه و حمایت برای سرپا نگه داشتن و تداوم‌بخشی به فعالیت‌شان هستند، بنابراین توقع غیرممکنی است که انتظار داشته باشیم رشد و ترقی صنعت کشاورزی با قطع تسهیلات و صرفا با آورده کشاورز اتفاق بیفتد.
وی افزود: در حال حاضر و براساس آمار ثبت‌نام در سامانه فروش گروه صنایع تراکتورسازی ۴۰هزار کشاورز متقاضی دریافت تراکتور از تولیدات گروه تراکتورسازان هستند که قریب به اتفاق این کشاورزان درخواست خود را بر مبنای خرید تسهیلاتی ثبت کرده‌اند.
قربانیان ضمن یادآوری اختصاص ۵۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی طی امسال در جهت حمایت از کشاورزان برای خرید ماشین‌آلات از جمله تراکتور تاکید کرد: پارامترهای توزیعی این تسهیلات باید براساس آمار ارقامی تولیدات، خریداران و متقاضیان واحدهای تولیدکنندگان صورت گیرد تا اهداف و سیاست‌های تخصیص بودجه به این بخش محقق و اعتبارات اختصاصی نیز جذب شود نه اینکه با نگاه مغرضانه و دادن این اعتبارات به واحدهای تولیدی که نه توان تولیدی و نه متقاضی برای استفاده از محصولاتشان وجود دارد دست کشاورزان واقعی را برای استفاده از این اعتبارات حمایتی کوتاه کنیم.
مدیر بازاریابی و فروش تراکتورسازی ایران از برنامه‌ریزی جامع تراکتورسازی برای تولید ۳۵ هزار نوع تراکتور طی امسال خبر داد و گفت: تراکتورسازی به نوبه خود و به عنوان یک تولیدکننده، تامین نیاز همه کشاورزان کشور را در برنامه کاری خود قرار داده و حال به‌نظر می‌رسد جای خالی سایر ارگان‌ها و نهادهای حمایتی از جمله وزارت جهادکشاورزی برای حمایت از کشاورزان محسوس است تا با بالا زدن آستین همت، ضمن تامین نیازهای مالی کشاورزان از جمله با تخصیص تسهیلات، تامین امنیت غذایی تک تک ایرانیان را با قاطعیت ممکن سازند.
وی از اقدام سال گذشته تراکتورسازی در عرضه مستقیم تراکتور به کشاورزان به عنوان تصمیمی در جهت حمایت از کشاورزان یاد و خاطرنشان کرد: ایجاد فضای لازم برای دسترسی آسان و بدون واسطه کشاورزان به ماشین‌آلات مورد نیاز به قیمت کف کارخانه، زمینه را برای حذف دلالان این بخش، کاهش چشمگیر قیمت بازار آزاد و از بین بردن بازار سیاه چندین ساله تراکتور فراهم آورد که به واسطه برخی تصمیمات غیرکارشناسی و نامسوولانه تعدادی افراد سودجو به‌وجود آمده بود.
آن‌طور که آمارهای اعلامی مرکز توسعه مکانیزاسیون و تراکتورسازی نشان می‌دهد، سالانه بین ۲۰ تا ۲۲ هزار تراکتور بین کشاورزان توزیع می‌شود. این درحالی است که کارشناسان و مسوولان صنف‌های کشاورزی می‌گویند اگر هم سالانه ۱۰درصد از کشاورزان بخواهند تراکتور خریداری کنند، سالانه به ۴۰ تا ۵۰ هزار تراکتور در ایران نیاز داریم، رقمی که دوبرابر میزان توزیع فعلی در کشور است.
دشواری تهیه و خرید تراکتور برای عمده کشاورزان نیز موضوع مهم دیگری است که به جز قشر خیلی محدودی که مزارع بزرگ یا کشت و صنعت دارند و به صورت ترکیبی کار می‌کنند برای بیشتر جامعه کشاورزان خرید از بازار آزاد امکان‌پذیر نیست و خرید از کارخانه هم متاسفانه در دور تسلسل باطل افتاده است که کاملا با نگاه دولتی اداره می‌شود.
