گفت وگوبا دبیر انجمن واردکنندگان خودرو درباره طرح جدید مجلس
طرحی که انحصاررا از بین نمی‌برد
گفته می‌شود با وجود اینکه احتمال تصویب مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر آزادسازی واردات خودرو بالا رفته، واردکنندگان چندان موافق این موضوع نیستند؛ شما این را تایید می‌کنید؟
ازسرگیری واردات خودرو طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، به صلاح نبوده و انجمن واردکنندگان موافق شیوه‌ای که نمایندگان تعیین و تصویب کرده‌اند، نیست.
دلیل مخالفت‌تان چیست؟ مگر انجمن مدت‌ها به دنبال لغو ممنوعیت واردات خودرو نبود؟
شما اگر به ماده ۴ مصوبه ساماندهی خودرو نگاه کنید، متوجه خواهید شد که با شیوه مدنظر دوستان، مصوبه موردنظر منجر به واردات خودرو نخواهد شد. در متن مصوبه آمده که کلیه اشخاص مجاز هستند در قبال صادرات خودرو، قطعات و مجموعه‌های مرتبط و بدون انتقال ارز از کشور، نسبت به واردات اقدام کنند. همین متن نشان می‌دهد شیوه درستی برای ازسرگیری واردات خودرو توسط دوستان در مجلس در نظر گرفته نشده است. سوال بنده این است که با چه نگاه و پیش‌زمینه‌ای واردات را منوط به صادرات کرده‌اند؟
شما از اول در جریان طرح مجلس برای واردات خودرو بودید؛ چرا آن زمان نظر مثبتی داشتید و حالا مخالف شده‌اید؟
طرحی که ما موافقش بودیم این نبود. دقت کنید که در طرح اولیه، «صادرات» شرط لازم نبود و دوستان فقط مساله عدم انتقال ارز را مطرح کردند. الان اما می‌گویند «به شرط صادرات و بدون انتقال ارز». معنایش این است که برای واردات، حتما باید در قبال آن، خودرو، قطعه و مجموعه‌های مرتبط صادر کنیم، ضمن اینکه ارزی هم نباید از کشور بابت این پروسه خارج شود. بنده سوالم این است که ما قرار است کدام خودرو و قطعه را صادر و در قبالش واردات انجام دهیم. در این سال‌ها صادرات خودرو و قطعه آزاد بوده و خودروسازان و قطعه‌سازان امکان فعالیت در این حوزه را داشته‌اند و کارنامه‌شان مشخص است. چرا فکر می‌کنیم با گره زدن واردات و صادرات به یکدیگر، صدور خودرو و قطعه به آن سوی مرزهای کشور رونق خواهد گرفت؟
به نظرم منظورتان این است که توان صادراتی چندانی در خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی برای از سرگیری جدی و اثربخش واردات نیست و اگر بود، در این سال‌ها خود را نشان می‌داد. درست است؟
همگان واردات را مشروط به صادرات خودرو و قطعه کرده‌اند، آن هم در حالی که ما کارنامه مناسبی در این حوزه نداریم. همین الان مگر خودروسازان داخلی با کمبود قطعات مواجه نیستند؟! خب در این فضا چقدر قطعه قرار است صادر کنیم که در قبال آن واردات اثربخش داشته باشیم؟ در بحث صادرات خودرو هم داستان همین است. کل صادرات خودروسازان در طول یک سال نهایتا ۵۰۰ میلیون دلار است. با این رقم مگر چند دستگاه خودرو می‌توان وارد کرد. آقایان می‌گویند قصد دارند از مسیر واردات، بازار خودرو را تنظیم کنند، در حالی که با توجه به شروط و محدودیت‌های موجود در مصوبه موردنظر، این هدف محقق نخواهد شد. وقتی صادرات بسیار کمی داریم، طبعا نمی‌توانیم در ارقام قابل قبول و مناسبی واردات داشته باشیم و طبیعی است که در این شرایط، تنظیم بازار رخ نخواهد داد. من بعید می‌دانم با شرطی که آقایان در نظر گرفته‌اند و اوضاع صادرات ما در بخش قطعه و خودرو، سالی هزار دستگاه خودرو هم بتوان وارد کرد.
یعنی شما به دلیل عدم تنظیم بازار، مخالف مصوبه واردات در قبال صادرات هستید؟
فقط این نیست؛ الان مگر نمی‌گویند بازار خودرو در انحصار خودروسازان بزرگ است؟ زمانی که قرار باشد واردات هم به دست آنها بیفتد، معلوم است که حلقه انحصار تنگ‌تر خواهد شد. مگر می‌شود یک بنگاه اقتصادی، هم خودش تولید کند و هم واردات انجام دهد؟ این به معنای بیشتر شدن انحصار نیست؟ به اعتقاد بنده، گره زدن واردات خودرو به صادرات، کار اشتباهی است، وگرنه ما با موضوع عدم انتقال ارز در شرایط فعلی کشور، مخالفتی نداریم.
حدس می‌زنم دلیل اصلی مخالفت شما و واردکنندگان با مصوبه مجلس، موضوع دیگری است. این طور نیست؟
مسائلی که مطرح کردم، قطعا جزو دلایل مخالفت ما هستند، اما مساله اصلی این است که اگر مصوبه مجلس در مجمع تشخیص مصلحت نظام تایید شود، به عنوان قانونی بالادستی لحاظ خواهد شد و راه را برای اصلاحات بعدی سخت خواهد کرد. در واقع ما تمایلی نداریم این مصوبه با توجه به شروط و محدودیت‌هایش و اینکه منجر به انحصار بیشتر خواهد شد، به عنوان قانونی دائمی لحاظ شود و راه را برای واردات در بستری عادی در آینده، ببندد.
روال طبیعی واردات همانی است که در گذشته (قبل از ممنوعیت سال ۹۷) جریان داشت و اگر اوضاع کشور به واسطه احیای برجام و لغو تحریم بهبود پیدا کرده و جریان ورود ارز به حالت طبیعی خود برگردد، می‌توان همان شیوه را احیا کرد. این در حالی است که با تایید مصوبه مجلس در مجمع و تبدیل شدن آن به قانون بالادستی، واردات حتی در دوران پساتحریم نیز منوط به صادرات خواهد بود و این یعنی، ورود خودرو به کشور به بستر طبیعی خود باز‌نخواهد گشت. البته می‌شود قانون را اصلاح کرد، اما چون نیاز به مصوبه مجلس است، بسیار زمانبر خواهد بود.
پیشنها شما برای اصلاح چیست؟
حرف ما این است که دوستان مقرراتی کلی برای واردات خودرو لحاظ کنند و بگویند هر شخصی می‌تواند طبق ضوابط کلی (نه الزاما در قبال صادرات و شروطی مثل این) اقدام به واردات کند. قانون‌گذار می‌تواند موضوع صادرات را به عنوان یک مشوق در نظر بگیرد نه الزام؛ مثلا بگوید اگر شخصی یا شرکتی در قبال واردات اقدام به صادرات کرد، از فلان مشوق بهره‌مند خواهد شد. این موضوع اولا از تقویت انحصار در مقایسه با حالتی که صادرات شرط لازم است، جلوگیری می‌کند و از آن سو انگیزه‌ای نیز برای آنها که توان صادرات دارند، (برای افزایش صادرات) ایجاد خواهد کرد.
