سایه بازگشت «همه‌گیری» بر توسعه صنعت بیمه
در همین عصر، قرارداد مشابه دیگری با نام «رهن تعهدی» وجود داشت. این نوع رهن، یک قرارداد دریایی بود که در آن صاحب یک کشتی که برای تجهیز کشتی خود وام گرفته بود، کشتی را برای ضمانت نزد وام‌دهنده گرو می‌گذاشت. دراین قرارداد این‌گونه بود که اگر کشتی در سفری گم شود، مثلا توسط دزدان دریایی دزدیده شود، وام‌دهنده پول خود را از دست می‌دهد و وام‌گیرنده مجبور به بازپرداخت نمی‌شود. با پیشرفت دنیای باستان، وام‌های دریایی با نرخ‌های متفاوتی مبتنی بر فصل‌های مختلف برای سفر پدیدار شدند. پس از گذشت سال‌ها حکومت‌ها توجه بیشتری به بیمه و مزایای آن کردند. پادشاهان هخامنشی جزو اولین کسانی بودند که مردم خود را بیمه کردند. آنها سیستمی نظام‌مند برای این موضوع در نظر گرفته بودند، به‌طوری که سوابق بیمه افراد در دفاتر اسناد رسمی کشور ثبت و ضبط می‌شد. در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد نیز، یونانی‌ها و رومی‌ها انواع بیمه‌های زندگی و سلامت را تشکیل دادند. در این جوامع، انجمن‌های خاکسپاری نیز وجود داشت که هزینه‌های مراسم خاکسپاری اعضای خود را از حق عضویت ماهانه پرداخت می‌کرد. با گذشت زمان، قراردادهای بیمه آتش‌سوزی، دارایی و سلامت نیز که از انواع بیمه‌های امروزی هستند به این بخش افزوده شدند. به مرور بیمه‌های دولتی نیز به آنها اضافه شدند. در قرن دوازدهم میلادی در منطقه آناتولی نوع جدیدی از بیمه دولتی معرفی شد که طبق آن، اگر تاجران در منطقه مورد سرقت قرار می‌گرفتند، خزانه‌داری دولت خسارات آنها را جبران می‌کرد.
با پایان دوره رنسانس در اروپا، بیمه به شکل بسیار پیچیده‌تری با پوشش ریسک‌های مختلف تبدیل شد. تا اواخر قرن هفدهم، در بسیاری از مناطق جهان همچنان انجمن‌های بشردوستانه پابرجا بودند و به عنوان بیمه‌کننده فعالیت می‌کردند. آنها برای پرداخت هزینه‌های پزشکی و مراسم خاکسپاری از افراد پول جمع‌آوری می‌کردند. اما با پایان قرن هفدهم، تجارت کالا در جهان به‌خصوص در انگلستان اوج گرفت، که نیاز به بیمه را بیش از پیش افزایش داد. این امر باعث شد که لندن به مرکزی برای شرکت‌ها یا افرادی تبدیل شود که مایل به سرمایه‌گذاری روی کشتی‌های باری و تضمین کالاهای تجاری بازرگانان بودند. بیمه مدرن که ما با آن آشنا هستیم را می‌توان به آتش‌سوزی بزرگ شهر لندن که در سال ۱۶۶۶ رخ داد، مرتبط دانست. پس از تخریب بیش از ۳۰ هزار خانه، مردی به نام نیکلاس باربون شروع به ساخت شرکت بیمه کرد. او بعدها اولین شرکت بیمه در برابر آتش‌سوزی این شهر را راه‌اندازی کرد. بیمه حوادث نیز در اواخر قرن ۱۹ در دسترس همگان قرار گرفت که بسیار شبیه به پوشش بیمه امروزی بود. رخدادهایی همچون جنگ، زلزله و آتش‌سوزی تنها زمان‌هایی نیستند که افراد را به فکر بیمه می‌اندازد، یک بیماری هم می‌تواند معضلاتی به بار بیاورد که عده زیادی از شرکت‌ها و مردم عادی را به جست‌وجو برای پیدا کردن بهترین بیمه وادار کند. با شیوع کووید- ۱۹ صنعت بیمه در کشورهای مختلف به‌سرعت شروع به اجرای فعالیت‌های حمایتی خود کرد. پس از گذشت تقریبا دو سال از پیدایش این بیماری، شرایط کمی بهتر شده است ولی همچنان سویه جدیدی از آن در جهان یافت می‌شود. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که در صورت بدتر شدن دوباره اوضاع و به وجود آمدن همه‌گیری دیگر در سطح جهانی، آیا صنعت بیمه آمادگی مواجهه با آن را دارد؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
درس‌هایی از همه‌گیری پیشین
آنفلوآنزای اسپانیایی در ۱۷ اکتبر ۱۹۱۸، زمانی که تمام دغدغه‌های مدیران شرکت‌های بیمه همچون جرج ویهمان، رئیس شرکت بیمه نیوجرسی، بیمه کردن سربازان جنگ بود، از راه رسید. سه ماه بعد، همه‌گیری آنفلوآنزا باعث مرگ ۵۵۰ هزار نفر در ایالات متحده و حداقل ۲۲ میلیون نفر در سراسر جهان شد. توماس باکنر، نایب رئیس شرکت بیمه زندگی نیویورک، این همه‌گیری را با طاعون مقایسه کرد و گفت این بیماری بیشتر از جنگ جهانی اول کشته خواهد داشت. جنگ جهانی اول که در ژوئن ۱۹۱۹ به پایان رسید، تقریبا ۱۷ میلیون کشته برجای گذاشت اما تلفات آنفلوآنزای اسپانیایی بیش از ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان تخمین زده می‌شود. این همه‌گیری شرایط بسیار سختی را برای شرکت‌های بیمه ایجاد کرده بود.
شرکت‌های بیمه تنها کسانی بودند که می‌توانستند خانواده‌ها را در برابر پیامدهای مالی این شوک طولانی‌مدت محافظت کنند. آنها با جمع‌آوری مقادیر اندک پول از گروه بزرگی از بیمه‌شدگان که حق بیمه‌های خود را به‌طور منظم پرداخت می‌کردند، توانستند صندوق بسیار بزرگی ایجاد کنند که می‌توانست برای حمایت از بیمه‌شدگان مورد استفاده قرار گیرد. اما مشکل آنجا بود که بسیاری از کسانی که فوت کردند دارای «بیمه زندگی» بودند که شرکت بیمه را متعهد به پرداخت صدها هزار دلار به بیمه‌شدگان می‌کرد. علاوه بر این، برخلاف بسیاری از صنایع دیگر، شرکت‌های بیمه، کارمندان و مدیران اجرایی زیادی را از دست می‌دادند که باعث به وجود آمدن مشکلات عدیده‌ای برای اجرای فعالیت‌های روزانه شده بود. از این‌رو قانونی گذاشته بودند که طبق آن، یک بیمه‌شده اگر نماینده مسوول در شرکت بیمه به آنفلوآنزا مبتلا شده یا بر اثر آن فوت می‌کرد، نمی‌توانست از بیمه زندگی خود استفاده کند. همچنین این شرکت‌های بیمه حق بیمه‌ها را به صورت هفتگی دریافت می‌کردند، زیرا احتمال مرگ افراد بسیار بالا بود و شرکت‌های بیمه نیاز به نقدینگی برای پرداخت به بیمه‌شدگان داشتند. طبق برآوردهای منتشرشده در دهه ۱۹۲۰ در نشریه National Underwriter، صنعت بیمه در زمان آنفلوآنزای اسپانیایی به اندازه ۵/ ۰درصد از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده را به بیمه‌شدگان پرداخت کرد که این رقم با توجه به قیمت‌های امروز، در حدود ۳۰میلیارد دلار خواهد بود. زمان ترسناک و استرس‌زایی برای صنعت بیمه بود. برخی از شرکت‌های بیمه مجبور شدند تقسیم سود بین سهامداران را متوقف کنند. برخی دیگر نیز برای جلوگیری از محدودیت‌های نقدینگی اقدام به وام‌گیری اضطراری از بانک‌ها کردند؛ اما در نهایت شرکت‌های بیمه از این شرایط جان سالم به در بردند و پیشرفت کردند. این رخداد برای شرکت‌های بیمه داستانی موفقیت‌آمیز رقم زد. زیرا آنها به خوبی با مدیریت ریسک و بحران آشنا شدند و به اندازه کافی ذخایر برای پرداخت خسارت در نظر گرفته بودند. از این مهم‌تر آنها حامی بسیاری از خانوارها شدند که نان‌آور خود را از دست داده بودند که نتیجه آن، شهرت و محبوبیتی بود که نصیب بسیاری از این شرکت‌های بیمه شد.
همه‌گیری کرونا و صنعت بیمه
در سه ماه دوم سال ۲۰۲۰ همه‌گیری بیماری کرونا باعث ایجاد شرایط خاص برای افراد و شرکت‌ها شد که در نهایت تاثیر منفی شگرفی بر اقتصاد جهانی گذاشت. فاصله‌گذاری‌های اجتماعی، محدودیت‌های تردد و تعطیلی‌های پی‌درپی، تقاضا و عرضه نیروی کار را با مشکلات متعددی مواجه کرد که به وخیم شدن شرایط تولید و بازار کار منجر شد. این تعطیلات و کاهش سطح فعالیت‌های اقتصادی، کشورها را در آستانه رکودی کمرشکن قرار داد، به‌طوری که بسیاری از شرکت‌های بزرگ در سراسر دنیا اعلام ورشکستگی کردند و نرخ بیکاری در برخی از کشورهای توسعه‌یافته همچون آمریکا تا سطح ۱۵درصد نیز افزایش یافت. صنعت بیمه نیز از آثار مستقیم و غیرمستقیم این همه‌گیری مصون نماند. آثار مستقیم آن را می‌توان در کاهش فروش بیمه‌نامه‌ها و افزایش خسارت‌های وارده به شرکت‌های بیمه در بیمه‌نامه‌های اشخاص جست‌وجو کرد.
همه‌گیری ویروس کرونا باعث رکود در فعالیت برخی از صنایع در حوزه‌هایی نظیر حمل‌ونقل، توریسم و جهانگردی و خدمات رفاهی شده است. از سوی دیگر، نابودی و ورشکستگی برخی از صنایع، کوچک‌تر شدن اقتصاد و کاهش درآمد صنعت بیمه را تشدید کرده و از این‌رو شرکت‌های بیمه را برای حفظ و افزایش سهم بازار با رقابت جدی مواجه کرده است. در این بین، تقاضا برای بیمه معلولیت و نیز بیمه اموال و خسارت افزایش یافت. از این‌رو برخی از شرکت‌های بیمه شرایط بیمه عمر را در پاسخ به خطر بیماری کرونا، سخت‌تر کردند. این روند باعث کاهش درآمدهای شرکت بیمه و افزایش هزینه‌های آنها شد. کشف واکسن این بیماری و شروع واکسیناسیون در بسیاری از کشورهای جهان، امید به بهبود وضعیت اقتصادی را در دل‌ها زنده کرد. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است نشان از برطرف شدن این رکود اقتصادی دارند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد هستند که بحران ناشی از همه‌گیری کرونا و شرایط پس از پایان یافتن آن، یک ترمیم Vشکل است که در آن پس از یک دوره رکود اقتصادی شدید، به سرعت یک بهبود اقتصادی رخ می‌دهد که شرایط را به حالت قبلی برمی‌گرداند.
با نگاهی به تولیدات ناخالص داخلی کشورهای مختلف می‌توان دریافت که ایالات‌متحده و چین، موتورهایی برای برگشت جهان به حالت قبل از همه‌گیری کرونا هستند. در سال ۲۰۲۱ شاهد واکسیناسیون گسترده مردم و کاهش محدودیت‌های مرتبط با این بیماری بودیم که خود یک کاتالیزور مهم برای بازسازی اطمینان در بین مردم و بازگشایی مشاغل بود که در عین حال به بهبود اقتصادی منجر شد. در همین راستا، شرکت‌های بیمه نیز فشارهای کمتری نسبت به اوایل همه‌گیری تحمل می‌کنند. اما نبرد با کووید-۱۹ هنوز به پایان نرسیده است و سطحی از عدم اطمینان احتمالا ادامه خواهد داشت. آیا این ممکن است چشم‌انداز صنعت بیمه را در سال ۲۰۲۲ تضعیف کند؟ در این بین شیوع سویه جدید کرونا - اُمیکرون- و نااطمینانی‌ها درباره اثرگذاری واکسن‌های کرونا، گمانه‌زنی درباره همه‌گیری شدیدتر و کشنده‌تر را نیز افزایش داده است.
چشم‌انداز صنعت بیمه
به‌رغم نگرانی‌های موجود در مورد سویه جدید کووید-۱۹، بیشتر بیمه‌گران انتظار دارند که بهبود اقتصادی تسریع شود و سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در صنعت فناوری دیجیتال در سال ۲۰۲۲ انجام شود. طبق نظرسنجی‌های انجام‌شده توسط Deloitte، حدود یک‌سوم از مردم انتظار افزایش قابل توجهی در درآمدشان دارند. علاوه بر این، در حالی که برخی از شرکت‌ها همچنان در تلاش برای منطقی‌سازی هزینه‌ها و جلوگیری از افزایش طرف هزینه ترازنامه خود هستند، ۴۰درصد از شرکت‌هایی که در این نظرسنجی مورد بررسی قرار گرفتند بودجه خود را برای سال ۲۰۲۲ افزایش داده‌اند و بیش از نیمی از آنها هم درآمدهای بالاتر و هم نتیجه بهبودیافته را پیش‌بینی کرده‌اند. از این‌رو انتظار می‌رود که تقاضا برای بیمه در سراسر جهان همچنان در حال افزایش باشد. البته این روند به خیلی از مولفه‌ها همچون ترجیحات مردم، مقررات و قوانین و میزان سرمایه‌گذاری افراد بر روی فناوری‌های نوظهور بستگی دارد. همان‌طور که بعد از همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی، تغییراتی در رویه شرکت‌های بیمه به وجود آمد که به پیشرفت و ترقی این شرکت‌ها در آن زمان منجر شد، نتایج تحقیقات Deloitte نشان می‌دهد که بیمه‌گران پس از همه‌گیری کرونا در نحوه ارتباط با مشتریان و سرمایه‌گذاران با چالش‌هایی روبه‌رو شدند.از این‌رو، اکثر آنها پس از همه‌گیری کرونا به استراتژی جدیدی متوسل شده‌اند. اغلب این بیمه‌گران در حال گذار به سمت «دیجیتالی شدن» و سرمایه‌گذاری بیشتر روی فناوری‌هایی هستند که به آنها اجازه می‌دهد با مشتریان خود از راه دور در ارتباط باشند.
