برخی قطعات مربوط به تزئینات داخلی بوده و به‌طور عموم به تریم داخلی معروف هستند و بعضی قطعات هم مربوط به تزئینات بیرونی هستند. اما در این میان برخی قطعات مربوط به سیستم ایمنی خودرو است که سلامت و تامین ایمنی سرنشینان را تضمین می‎کند. سیستم ترمز یکی از اجزای مهم و فوق ‎ایمنی خودرو محسوب می‎شود. در ادامه گفت‎وگویی با سیدحسین لاجوردی، رئیس انجمن صنایع تولید لنت ‎ترمز و کلاچ و نیز مدیر عامل مجموعه جهان ‎ترمز درباره وضعیت تولید لنت ‎ترمز در کشور کردیم که مشروح آن را در ادامه می‎خوانید.

 در حوزه تولید لنت ترمز وابستگی ارزی چند درصد است و چه میزان داخلی‎سازی انجام شده است؟

درحال‌حاضر بخش عمده‎ای از مواد اولیه این قطعه در داخل تولید می‎شود؛ نسبت‎ها در هر شرکت براساس کیفیت متفاوت است. به‎ عنوان مثال جهان‎ ترمز ۵۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز را از داخل و باقی را از طریق واردات تامین می‎کند. در برخی شرکت‎ها هم ممکن است این نسبت ۷۰ درصد داخلی و ۳۰‌درصد وارداتی باشد. بنا بر فرمولاسیون و کیفیت‎ها نسبت‎ها هم تغییر می‎کند. به‎ طور قطع اگر مواد اولیه مناسب خارجی استفاده شود لنت ‎ترمز از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود.

 جهان‎ ترمز در سه ماه نخست سال نسبت‎ به مدت مشابه سال قبل چقدر افزایش تیراژ داشته است؟

تولید در شرکت ما بیش از ۲۰ درصد رشد داشته است. افزایش تیراژ بیشتر هم، بستگی به وضعیت بازار تقاضا دارد. اگر جلوی لنت‎ترمزهای قاچاق و نیز تولید زیرپله‎ای گرفته شود شرکت‎های داخلی از جمله جهان ‎ترمز می‎توانند ۱۰۰ درصد افزایش تیراژ داشته باشند. اما اگر قاچاق و تولید زیرپله‌ای ادامه داشته باشد و واردات هم انجام شود (به‌طور محدود واردات لنت‎ترمز به کشور در حال انجام است) به‌طور قطع تولید شرکت‌های داخلی دارای نام و نشان کاهش چشم‌گیری خواهد داشت.

 آیا جهان ‎ترمز فقط برای خط تولید (OE) تامین قطعه دارد یا نیاز بازار لوازم یدکی را هم پوشش می‎دهد؟

شرکت ما برای تامین تمام قطعات اصطکاکی فعالیت دارد. این قطعات هم برای خط تولید خودروساز است و هم بازار قطعات یدکی، علاوه ‎بر اینکه برای حمل ‎و نقل ریلی اعم از مترو، قطارهای باری و مسافری هم تامین قطعه می‎کند. لنت‎ ترمزها در تمام حوزه‌ها، داخلی‎سازی شده‎اند و جهان ‎ترمز سهم بزرگی در تامین لنت‎ ترمزهای مورد نیاز کشور داشته است.

 عنوان شد واردات به‎ شکل محدود انجام می‎شود. این امر به ‌دلیل نیاز کمی بازار است یا کیفی؟

به‌‎عنوان رئیس انجمن صنایع تولید لنت‎ترمز و کلاچ تاکید می‎کنم به اندازه کافی تولیدکننده لنت ‎ترمز در کشور داریم و این شرکت‎ها نیز توان افزایش دوبرابری تولید فعلی را دارند. بنابراین نیازی به واردات نیست. توجه داشته باشیم لنت ‎ترمز قطعه‎ای فوق ‎ایمنی است و تمام واحدهای تولیدکننده رسمی تحت‎ پوشش و نظارت سازمان ملی استاندارد فعالیت دارند. اگر لنت ‎ترمزی دچار مشکل باشد این سازمان اجازه فعالیت به شرکت مربوطه نمی‎دهد و پلمب می‎شود.

در حوزه واردات لنت ‎‌ترمز، انجمن با وزارت صنعت، معدن و تجارت وارد مذاکره شده و درصدد هستیم تا جلوی واردات لنت‎ ترمز به‌طور کامل گرفته شود. درحال‌حاضر حدود ۹۰ واحد تولیدی لنت ترمز در کشور فعالیت دارند که از این تعداد بیش از ۴۰ شرکت عضو انجمن صنایع تولید لنت ‎ترمز و کلاچ کشور هستند.

 آیا لنت‎ ترمزهای تولید داخل به ‎لحاظ کیفیت توان رقابت با مشابه‎های خارجی را دارند؟ چون عنوان شد نسبت استفاده از مواد اولیه تولید داخل و خارجی متفاوت بوده و این امر روی کیفیت قطعه تاثیر دارد.

تمام واحدهای تولیدی به این دلیل که لنت ‎ترمز قطعه‎ای فوق ‎ایمنی است موظف به رعایت استانداردها هستند. حال سقف و کف استاندارد چقدر است تفاوت بین لنت ترمز چینی و اروپایی می‎شود. لنت ‎ترمز نوع اروپایی تمام دقت‌های لازم را درباره طول عمر، کیفیت ترمزگیری و... را رعایت کرده است علاوه‎ بر اینکه تمام لنت‎ ترمزها باید حداقل استاندارد را رعایت کنند. درباره کیفیت لنت‎ ترمزهای ایرانی همه استاندارد هستند و حتی برخی واحدهای تولیدی تحت لایسنس یک شرکت خارجی فعالیت دارند. مواد اولیه مورد نیازشان را به‎ شکل کامپاند آماده مصرف وارد می‎کنند و به ‎لحاظ کیفیت این محصولات مرغوب‎تر بوده و قیمت بالاتری هم دارند.

 لنت ‎ترمزهای وارداتی بیشتر از چه کشورهایی وارد می‎شوند؟

 لنت‎ ترمزهای وارداتی در دو سطح با کیفیت و بدون ‎کیفیت بوده و بیشتر از چین وارد می‎شوند. البته تاکید می‎کنم کیفیت این لنت ‎ترمزها هرگز بهتر از لنت‎ ترمزهای داخلی نیستند.

 آمار تصادفات جاده‎ای به‎ ویژه در حوزه خودروهای سنگین بسیار افزایش یافته و از نرم جهانی بالاتر است. چند هفته قبل شاهد بودیم کمتر از یک روز دو حادثه رخ داد و منجر به مرگ و مصدوم شدن خبرنگاران و سربازمعلم‎ها شد. آیا این موضوع به کیفیت لنت ‎ترمزها و تولیدات زیرپله‎ای و قاچاق برمی‎گردد یا موضوع امر دیگری است؟

لنت ‎ترمز مظلوم‎ترین قطعه سیستم ترمز است و هر مساله‎ای رخ دهد تمام ذهن‎ها به سمت لنت‎ ترمز می‎رود. قطعات استفاده شده در سیستم ترمز زیاد است. در نتیجه، تصادف فقط مربوط به لنت ترمز نیست و عواملی چون راننده، جاده، فرسودگی خودرو و... را هم باید درنظر گرفت. ما درباره واژگونی اتوبوس خبرنگاران و سربازمعلم‎ها بررسی‎‎های لازم را انجام دادیم.

 پس نقص فنی اتوبوس سبب واژگونی آن نشده بلکه بی‎تجربگی راننده در کنترل آن منجر به حادثه شده است؟

بله. بی‎تجربگی در کنار مساله فرسودگی خودرو بوده است. در این‎ باره شما را ارجاع می‎دهم به‌کارشناس فنی که در این‎ حادثه نظر نهایی را اعلام کرده است.

 مسائلی درباره استفاده از مقوا و کاغذ در تولید لنت ‎ترمز عنوان می‎شود. نظر شما در این‎باره چیست؟ آیا تولیدکننده‎‌نماهای زیرپله‎ای مبادرت به این امر می‎کنند یا لنت‎ ترمزهای قاچاق دچار چنین مشکلی هستند یا اصلا برخی تولیدکنندگان به‎دلیل هزینه‎های بالا از مواد جایگزین استفاده می‎کنند؟

انجمن صنایع تولید لنت ‎ترمز و کلاچ کشور کاملا این موضوع که لنت ‎ترمز از کاغذ و مقوا تولید می‎شود را تکذیب می‎کند. لنت‎ ترمز از بیش از ۳۰ قلم مواد اولیه ساخته می‎شود و قطعه‎ای فوق‎‌ایمنی بوده که در آن نه کاغذ و نه مقوا به‎کار نمی‎رود. درباره مساله لنت ‎ترمزهای قاچاق یا زیرپله‎ای که افراد به ‎دلیل ناآگاهی و تخصص نداشتن در شناسایی اصل از غیراصل تهیه می‎کنند و در ادامه دچار مشکل می‎شوند این وظیفه سازمان‎های مرتبط است که نظارت و کنترل روی بازار داشته باشند. انجمن صنایع تولید لنت‎ ترمز و کلاچ آمادگی کامل دارد در این‎ باره به نهادهای مربوط مشاوره داده و کمک کند. اعضای انجمن متخصص‎ترین افرادی هستند که می‎توانند یک لنت ترمز تقلبی را از اصیل تشخیص دهند. در این ‎باره مفاد تفاهم‌نامه‎ای بین موسسه استاندارد و انجمن در حال تدوین است تا به‎ امضا برسد. به ‎این ترتیب این دو نهاد در همکاری با یکدیگر بتوانند متقلبان و لنت‎ ترمزهای بی‎کیفیت در بازار را شناسایی و از سطح بازار جمع‎آوری کنند.

 با این توضیحات پس علت بی‎کیفیت بودن لنت ‎ترمزهای زیرپله‎ای چیست؟

وقتی فردی به ‎شکل زیرپله‎ای قرار است لنت ‎ترمز تولید کند که آزمایشگاه و تجهیزات لازم را ندارد به‌طور قطع خروجی خوبی در این نوع تولید وجود نخواهد داشت. یک قطعه فوق ‎ایمنی به آزمایشگاهی مجهز و قدرتمند نیاز دارد تا بتوان تضمین کرد محصولی که بیرون می‎آید واجد شرایط لازم است، در حالی ‎که تولیدات زیرپله‎ای هیچ یک از تجهیزات لازم را در اختیار ندارند. وقتی روی قطعه‎ای هیچ آزمایشی انجام نشده و هیچ سازمانی آن را تایید نکرده و اطلاعات مربوط به آن صفر است،‌ چگونه می‎تواند سلامت سرنشینان خودرو را تضمین کند.

 براساس مطالعاتی که انجمن در بازار داشته چند درصد لنت ‎ترمزها تقلبی و بی‎کیفیت هستند؟

نمی‎توان درصدی را اعلام کرد اما می‎توان گفت آمار آنها بسیار بالا است. درصد تولید داخل مشخص بوده اما نمی‎توان درباره میزان تولید زیرپله‎ای و قاچاق عددی را اعلام کرد. افراد سودجو فعالیت بسیاری دارند زیرا این اقلام تقلبی را با قیمت پایین خریداری و در بسته‎بندی برندهای به ‎نام اروپایی با قیمت بالا در بازار توزیع می‎کنند.

 جهان‎ ترمز، لنت‎ ترمز ریلی و صنعتی هم تولید می‎کند. لنت‌ترمزهای ریلی و صنعتی داخلی چند درصد نیاز موجود بازار را پوشش می‎دهد و چقدر نیاز به واردات داریم؟

همان‌طور که پیش‌تر نیز عنوان شد کارخانه‌های داخلی علاوه بر تامین کل نیاز بازار برای کلیه قطعات اصطکاکی توانایی صادرات این محصول را نیز دارند. لنت ترمزهای ریلی و صنعتی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. جهان ترمز با استفاده از ظرفیت دانشگاهی و نخبگان کشور توانسته کلیه قطعات اصطکاکی شامل انواع لنت ترمز دیسکی و کفشکی خودروهای سواری و کامیون، وسایل نقلیه ریلی‌، ماشین‌آلات کشاورزی و راه‌سازی، موتورسیکلت‌ها ‌و همچنین انواع لنت ترمز و کلاچ را تولید و علاوه بر تامین بازار داخل، صادرات قابل‌توجهی را نیز انجام دهد. درحال‌حاضر نیز طرح توسعه ویژه‌ای در امر صادرات در دستور کار داریم.