گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت پمپ و فرمان توس
گشایش‌هایی برای قطعه‌سازان ایجاد شده است
افت تیراژ و توقف تولید برخی مدلها از جمله چالشهای صنعت خودرو در سال ۹۷ بود؛ اما با آغاز طرح نهضت تعمیق ساخت داخل در سال ۹۸ که اولین میز تخصصی برای داخلی‌سازی قطعات خودرو در تیر همین سال برگزار شد برخی شرکت‌ها فرصت رشد پیدا کردند. شرکت پمپ و فرمان توس ازجمله شرکتهایی است که در میزهای تخصصی شرکت داشته و داخلی‌سازی قطعات را با جدیت دنبال می‌کند. در ادامه گفت‌وگو با محمدمهدی شکور زاده، مدیرعامل این شرکت‌ها در استان خراسان رضوی را میخوانید.
به‌عنوان یکی از تامین‌کنندگان قطعات برای خودروسازان داخلی سال ۱۳۹۹ را چگونه به پایان رساندید؟
تولید ما در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ افزایش یافت. تیراژ قطعات وضعیت مطلوبی داشت. حجم داخلی‌سازی قطعات بیش از ۴۰درصد در شرکتهای تولیدی محقق شد. به‌این‌ترتیب برخی از قطعات که سال ۹۸ حدود ۷۵ درصد وابستگی ارزی داشتند سال ۹۹ به ۳۵درصد کاهش یافت.
در این راستا سرمایهگذاریهای جدیدی انجام شد تا بتوانیم به تعمیق ساخت داخل موردنظر دست پیدا کنیم. حتی بعضی از قطعات ما بیش از ۸۰ درصد داخلی شدهاند. به‌عنوان مثال پمپ هیدرولیک فرمان قبل از «نهضت تعمیق ساخت داخل» ۳۰درصد داخلی‌سازی شده بود اما این عدد سال ۹۹ به حدود ۷۰درصد رسید.
برنامهای برای داخلی‌سازی ۱۰۰درصدی این قطعات دارید؟
داخلی‌سازی بعضی قطعات بیش از این توجیه اقتصادی ندارد، زیرا مربوط به خودروهای قدیمی بوده که بعضا یا خط تولید آنها متوقف شده یا در حال ارتقای کیفیت و استانداردهای جدید هستند.
ساخت داخل قطعات سرمایه‌گذاری زیادی نیاز دارد و چون در حال حاضر قطعهای مانند پمپ‌هیدرولیک از سیستم خودروها در حال حذف شدن است و فرمان برقی و الکتریکی جای آن را میگیرد بنابراین سرمایه‌گذاری و بومیسازی بیش از ۷۰ درصدی آن صرفه اقتصادی نخواهد داشت و سرمایه‌گذاری را به‌سوی قطعات جدید و بهروزتر مانند جک گازی پیش بردهایم.
پیشتر این قطعه ۱۰۰ درصد به شکل CKD وارد میشد. دلیل این امر هم نرخ ارز بود. درگذشته با توجه به قیمت دلار، تولیدات داخل توانایی رقابت با مشابه خارجی خود را نداشتند. در حال حاضر با توجه به افزایش نرخ دلار، تولید داخل توجیهپذیر شده است؛ بنابراین سرمایه‌گذاری جدیدی برای داخلی‌سازی قطعات داشتهایم، اما اگر محدودیت و ممنوعیت واردات قطعات مشابه تولید داخل برداشته شود قطعه‌ساز دوباره با مشکل روبهرو خواهد شد، زیرا با توجه به نرخ تورم، افزایش دستمزد، بالا رفتن هزینه برق و...، قیمت تمام شده محصولات افزایش یافته است.
پیشبینی شما برای تولید ۱۴۰۰ چیست و چه برنامههایی را در دستور کار دارید؟
برنامه و هدفگذاری شرکت برای سال ۱۴۰۰ افزایش تیراژ تولید قطعات بین ۳۰ تا ۳۵درصدی است. در حوزه تعمیق ساخت داخل سرمایه‌گذاری لازم در بیشتر قطعات تولیدی این شرکت که بومیسازی آنها توجیه اقتصادی داشته در سالهای ۹۸ و ۹۹ انجام شد. قطعات قدیمی به‌تدریج در حال حذف و جایگزین شدن با قطعات جدید هستند. ممکن است قطعات جدید با داخلی‌سازی ۱۰۰درصد آغاز شوند، البته منهای مواد اولیه موردنیاز؛ زیرا در برخی مواد اولیه مانند لولههای فولادی و... در داخل تولید نداریم و باید از خارج تامین شود؛ اما به طور قطع قطعات را با کاهش ارزبری حدود ۷۰درصدی تولید و تامین خواهیم کرد.
چه برنامهای برای تولید قطعات جدید دارید؟
در این‌‌باره در حال مذاکره با خودروسازان هستیم. پروژههای جدیدی را تعریف کردهایم، زیرا خودروسازان هم مدلهای جدید را به سبد محصولات خود اضافه کردهاند. البته بخشی از پروژههای جدید مربوط به آپشنهایی است که به خودروهای در حال تولید افزوده شده و بخشی هم قطعات خودروهای جدید هستند. تولید قطعات جدید در حوزه الزامات استانداردهای ۸۵ گانه کار بیشتری دارد. تحقق برنامهها در این بخش منوط به قبول خودروساز و انعقاد قرارداد است. درمجموع ما در سال ۱۴۰۰ قرار است عمق ساخت داخل محصولات خود را افزایش دهیم. از سوی دیگر افزایش ظرفیت تولید داشته باشیم و با توجه به نیاز خودروساز شمارگان تولید را بالا ببریم. پیشبینی این است ظرفیت تولید باقیمت ثابت تا ۳۵ درصد افزایش پیدا کند.
یکی از چالشهایی که تمام قطعه‌سازان به آن اشاره دارند و نسبت به آن گلایهمند هستند کمبود نقدینگی و دیرکرد پرداخت هزینه محصولات از سوی خودروسازان است. به عنوان یک قطعه‌ساز برای حل این مشکل چه راهکارهایی دارید؟
مشکل نقدینگی و کمبود منابع مالی از گذشته همیشه بین خودروساز و زنجیره تامین وجود داشته است. شرکت ما بیشتر با گروه صنعتی ایرانخودرو همکاری دارد و تامین قطعات این خودروساز داخلی را بر عهده‌داریم. سال گذشته ایرانخودرو تا حدود زیادی مشکلات نقدینگی زنجیره تامین خود را حل کرد. البته تنگناهایی هم وجود داشت، اما به‌طورکلی در مقایسه روند پرداختهای سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ شاهد بهبود وضعیت بودیم. امیدوارم امسال هم همچون سال گذشته، روند بهبودی ادامه پیدا کند. همچنین قرار است بانکها نسبت به تولید عملکرد بهتری داشته باشند و قوانین را برای تولیدکنندگان تسهیل کرده تا صنعتگران دسترسی بیشتری به تسهیلات بانکی داشته باشند.
اگر این دو اتفاق محقق شود (بهبود پرداخت مطالبات قطعه‌سازان از سوی خودروسازان و نیز تسهیل قوانین بانکی برای دریافت وام و در نظر گرفتن اعتبارات بیشتر برای تولید)، تا حدودی سرمایه در گردش قطعه‌سازان وضعیت بهتری خواهد داشت. به‌این‌ترتیب زمان پرداخت مطالبات قطعه‌سازان بهجای ۱۲۰ روز میتواند به ۹۰ روز و حتی کمتر برسد.
باز شدن السی داخلی هم بسیار کمککننده است تا زنجیره تامین صنعت خودرو به نقدینگی موردنیاز خود دست پیدا کند و ادامه فعالیتش تضمین شود؛ تا علاوه برافزایش تیراژ تولید روی قطعات جدیدتر با استانداردهای بهروزتر سرمایه‌گذاری کند.
گفتنی است در حوزه تسهیلات بانکی و همراهی بانکها با بخش تولید مربوط به بانکهای استان خراسان رضوی بوده که سقف پرداخت اعتبارات خود را ۲ تا ۳ برابر افزایش دادهاند. همچنین امکان فراهم شدن سرمایه در گردش برای تولید و قطعه‌سازان بیشتر شده است.
این امکان در راستای خرید دین است که از سوی خودروسازان برای زنجیره تامین فراهم‌شده بنابراین پیشبینی میشود تامین نقدینگی برای قطعه‌سازان استان خراسان رضوی در سال‌جاری وضعیت بهتری داشته باشد.
یکی از سخنانی که خودروسازان در راستای تحقق تعمیق ساخت داخل دارند پرداخت هزینه قطعات داخلی‌سازی شده در مدت یک ماه است تا مشوقی برای ادامه فعالیتها باشد. این امر چقدر صحت دارد؟
این قولی است که مدیرعامل گروه صنعتی ایرانخودرو به زنجیره تامین داده است و امیدواریم که در سال ۱۴۰۰ شاهد پرداخت هزینه قطعات جدید در مدت یک ماه باشیم. تا امروز قولهایی که این خودروساز به قطعه سازان داده ۹۰درصد انجام‌شده و مشکلات زنجیره تامین با ایرانخودرو کمتر بوده است.
البته ممکن است این وعده تا امروز در قبال شرکتهای دانشبنیانی که برخی قطعات جدید را به تولید انبوه رساندهاند اجرایی شده باشد.
آیا ۱۴۰۰ سال خوبی برای زنجیره تامین خواهد بود؟
اگر شرایط به همین شکل باشد وضعیت مطلوبی برای قطعه‌سازان و خودروسازان به‌ویژه گروه صنعتی ایرانخودرو و زنجیره تامین آن رقم بخورد.
