در راه دستیابی به اهداف و چشم‌اندازهای صنعت فولاد کشور، احداث ده‌ها کارخانه جدید از زنجیره تولید فولاد پیش‌بینی شده است. هر یک از این پروژه‌ها، فرصتی است برای ارتقای کیفی و کمی در این صنعت. در همین حال، کارخانه‌های موجود نیز نیازمند به‌روزرسانی فنی و تکنولوژیک هستند. شرکت مهندسی فن‌آور معادن و فلزات (MMTE) با برخورداری از دو دهه تجربه در صنعت فولاد و با بهره‌گیری از دانش آکادمیک از طریق عقد تفاهم‌نامه و قراردادهای پژوهشی بادانشگاه‌ها یا اعضای هیات‌مدیره دانشگاه‌های خوارزمی، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف و پژوهشگاه نیرو، تلاش کرده است تا سهمی در ارتقا، نوآوری و بهبود عملکرد کارخانه‌های فولاد داشته باشد. با رویکرد جدید شرکت، ابتدا واحد مهندسی ارزش و سپس واحد تحقیق و توسعه در این شرکت ماموریت پیدا کردند تا کلیه فعالیت‌های تخصصی طراحی و اجرایی را بازنگری کنند. این بازنگری فقط منحصر به بخش فرآیند محصولات نبوده، بلکه از مرحله طراحی سازه‌ها شروع ‌شده است. به‌عنوان نمونه، آخرین دستاورد در بخش طراحی سازه‌های کوره احیا مستقیم، با تبدیل ستون‌های مقطع صلیبی به مقطع باکس در پروژه زمزم ۳ برای اولین‌بار منجر به‌صرفه صدها تن فولاد مصرفی در اسکلت فلزی شده است. علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف فولاد، صرفه‌جویی در رنگ‌کاری، برشکاری و جوش‌کاری ستون باکس نسبت به مقطع صلیبی قابل‌توجه است. کاهش وزن فولاد، طول و حجم جوش و سطح رنگ منجر به‌صرفه در کار واحدهای کنترل کیفی QA و QC و پیمانکاران ساخت و نصب نیز شده است.

موضوع مهم دیگر در بخش طراحی سازه‌ها که اغلب مغفول واقع می‌شود، ارتقای عملکرد سازه‌ها در مقابل زلزله است. یکی از تبعات زلزله، توقف طولانی‌مدت کارخانه‌های بعد از وقوع زلزله، برای بازسازی است. این توقف در صنعت فولاد بسیار زیان‌آور و اغلب، غیرقابل‌جبران است. افزایش تاب‌آوری لرزه‌ای سازه‌ها و تجهیزات کارخانه‌های فولاد، بسیار پرارزش و قابل‌توجیه است. برای استفاده بی‌وقفه از یک کارخانه پس از زلزله و یا به حداقل رساندن زمان بازسازی و تعمیرات، مطالعات امکان‌سنجی برای استفاده از فناوری‌های کنترل سازه‌ها، استفاده از میراگرها و سیستم‌های کنترلی هوشمند یا ثابت، همچنین مانیتورینگ سازه‌ها قبل، حین و پس از زلزله در این شرکت انجام‌شده و نتایج آن تحت‌بررسی است و استفاده از تکنولوژی‌های جدید در پروژه‌های آتی شرکت در دستور کار قرار دارد.

علاوه بر موضوع سازه، موارد متعددی در بخش‌های دیگر مهندسی در دستور کار پژوهشی و اجرایی این شرکت قرار داشته است که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

هوشمند‌سازی کنترل رآکتورهای احیای اکسید آهن: بر اساس تجارب بین‌المللی، به کمک راهکارهای نرم‌افزاری هوشمندسازی کنترل کوره‌های احیا، علاوه برافزایش کیفیت محصولات تولیدی (متالیزیشن و درصد کربن)، می‌توان به بیش از ۱۵درصد افزایش تولید بالاتر از ظرفیت اسمی کارخانه‌های ساخته ‌شده رسید. این در حالی است که بسیاری از کارخانه‌های فعال فعلی داخل کشور هنوز نتوانسته‌اند تولید پایدار در ظرفیت اسمی خود طی ماه‌ها و سال‌های متوالی داشته باشند.

بازنگری در روش‌های تصفیه و خنک‌کاری آب فرآیند کارخانه‌های تولید آهن‌اسفنجی: روش‌های اعمالی جهت تصفیه و خنک‌کاری آب فرآیند کارخانه‌های آهن اسفنجی عمدتا برگرفته از تکنولوژی‌های حداقل یک دهه قبل و بر اساس شرایط اقلیمی کارخانه‌های بین‌المللی است که مشکل جدی در تامین آب ندارند. با توجه به بحران آب در بسیاری از مناطق صنعتی فلات مرکزی ایران که بیشترین تمرکز را بر روی احداث کارخانه‌های صنعت فولاد دارد، بازنگری در فرآیندهای تصفیه و خنک‌کاری آب از الزامات گریزناپذیر است. حرکت به سمت خنک کاری خشک یا هیبریدی و استفاده از نسل‌های نوین مواد تصفیه‌کننده آب که بادانش بومی و تکیه‌بر علم نانو تولید شده‌اند از راهکارهایی است که در این مجموعه پیگیری و به بهره‌برداران صنعت فولاد پیشنهاد شده است.

بومی‌سازی تجهیزات کلیدی صنعت فولاد مانند ماشین ریخته‌گری پیوسته و کمپرسورهای گریز از مرکز گاز فرآیند کارخانه‌های احیا مستقیم آهن از اهداف این مجموعه جهت کاهش وابستگی صنعت فولاد به خارج از کشور و افزایش بهره‌وری است که مطالعات مقدماتی آن صورت گرفته است.

پساب ناشی از مراکز تصفیه آب دریا برای واحدهای فولادسازی در سواحل جنوبی ایران، مشکلات زیست‌محیطی فروانی را ایجاد کرده و با افزایش تصفیه جهت انتقال آب به مناطق مرکزی ایران، این مشکلات تشدید خواهد شد. باهدف رفع این مشکلات، شرکت مهندسی فن‌آور معادن و فلزات با همکاری مجموعه‌های دانش‌بنیان و بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، مطالعات استفاده از پساب برای تولید محصولات ثانویه مانند انواع اسید، باز و مواد اولیه تولید نسوزها را در دست اقدام دارد که علاوه بر حل مشکلات زیست‌محیطی، ارزش اقتصادی فراوانی را به‌همراه خواهد داشت.

با توجه به گستردگی موضوعات، واحد تحقیق و توسعه شرکت MMTE آمادگی همکاری با تمامی مراکز علمی و پژوهشی و شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه پیاده‌سازی فناوری‌های جدید، ارتقای فناوری‌های موجود، بومی‌سازی و... را داشته و از ایده‌ها و راهکارهای جدید استقبال می‌کند و می‌تواند نتایج پروژه‌ها و تحقیقات انجام‌شده را در اختیار شرکت‌های بهره‌بردار فولادی قرار دهد.

اخبار مرتبط