در گفت‌وگو با رئیس هیات مدیره «پارسیان آنزیم ایرانیان» بررسی شد
کارنامه اولین برند دانش‌بنیان غلات آسیا
مجید مروت‌پور، رئیس هیات‌مدیره این شرکت می‌گوید: بعد از بازگشت از آلمان بررسی‌ها شروع شد، می‌خواستیم بدانیم با کدام‌یک از دانشگاه‌های کشور می‌توان این پروژه را مشارکت کرد. بعد از مذاکرات مفصل و عقد قرارداد با دانشگاه تهران این روند آغاز شد و بعد از یک سال و اندی به نمونه‌های اولیه این محصول دست یافتیم و از همان‌جا داستان تولید خمیرترش لاکتیکی شروع شد و این موضوع دریچه‌های متعددی را به روی ما باز کرد و در زمینه‌های دیگر هم دستاوردهای مهمی کسب کردیم. به گفته مروت‌پور با توجه به اهمیت خمیر ترش لاکتیکی هر دو سال یک بار سمپوزیوم خمیرترش جهانی برگزار می‌شود. مدیر‌عامل شرکت به نانت فرانسه دعوت شد. پس از بازگشت از نانت اظهار کرد که مدعوین به سمپوزیوم بیشترین تعجبشان این بود که چطور ممکن است کشوری مثل ایران با وجود تحریم‌ها و محدودیت توانسته چنین محصولی تولید کند؟ البته مقالات شرکت پارسیان آنزیم از قبل به تایید چندین دانشمند تراز اول رسیده بود و نمونه محصولات ارائه شده در سمپوزیوم تعجب حضار را برانگیخته بود. پس از سمپوزیوم نانت فرانسه بود که ما تازه فهمیدیم به چه دستاورد ارزشمندی دست یافته‌ایم.
وی در خصوص سختی مسیر طی‌شده اشاره کرد: به عنوان مثال در ابتدای کار بعد از یک سال و نیم خمیر ترشی تولید کردیم که در محصول نان تُست به کار گرفته شد اما بعد از پخته شدن محصول با وجود اینکه رنگ و بافت و مزه محصول بسیار خوب بود، بوی مطبوعی نداشت که مشخص شد باکتری‌ای که باید روی ایجاد عطر محصول فعالیت می‌کرد هم‌افزایی لازم را با دیگر باکتری‌ها به عمل نیاورده که لازم بود باکتری مورد نظر تغییر کند و باکتری مناسب دیگری جایگزین شود، این پروسه ۶ ماه به طول انجامید تا به فرمول لازم برای این محصول دست یابیم. این شرکت بعد از دو، سه سال اولیه، خمیر ترشی تولید کرد که در همه محصولات قابلیت استفاده داشت که از نظر ارزش تغذیه‌ای نیز بسیار مفید بود. همچنین متابولیت‌ها و ویتامین‌های مفید بدن را نیز تامین می‌کرد. از آن زمان تاکنون ۱۷ فرمول برای تولید خمیر ترش لاکتیکی توسط این شرکت به دست آمده که از این نظر بسیار امیدوارکننده است و باعث شد کشور در موقعیت ممتازی در زمینه تولید محصولات خمیر ترش لاکتیکی قرار بگیرد. در دنیا چرخه کامل تولید خمیر ترش‌های لاکتیکی تنها در اختیار هشت شرکت است که این تعداد نشان می‌دهد از کشورهایی که فناوری هسته‌ای را در اختیار دارند کمتر است. همچنین در کل قاره پهناور آسیا فقط شرکت ایرانی پارسیان آنزیم ایرانیان در این زمینه فعالیت می‌کند.
تحریم و ارتقای توانمندی داخلی
آن‌طور که مروت‌پور می‌گوید همه ابعاد این محصولی که پارسیان آنزیم ایرانیان در آن قدم گذاشته تحریمی است، بنابراین این شرکت به صورت همزمان با چند جبهه علمی، تکنولوژی و سخت‌افزار مواجه شد که همین امر باعث وقفه‌های طولانی در تولید خمیرترش لاکتیکی شد، اما شرکت‌های داخلی به کمک این شرکت آمدند و تجهیزات مورد نیاز را با آزمون و خطاهای طولانی و در برخی موارد با مهندسی معکوس ساختند.
رفع مشکلات نان با فعالیت‌های دانش‌بنیان
وی با اشاره به اینکه نان در کشور همواره مورد نگاه سیاسی قرار گرفته و این موضوع باعث شده صنعت نان کشور مهجور و محدود شود و خلاقیت در تولید نان از تولیدکننده گرفته شود گفت: در حال حاضر طبق آمارهای وزارت بهداشت ۴۵ درصد از ناراحتی‌های گوارشی به دلیل استفاده از نان بی‌کیفیت است؛ در حالی که نانوا به خوبی می‌داند چه خلاقیتی به کار گیرد تا بهترین نان را تولید کند ولی مادامی‌که نان تحت کنترل‌های زائد قرار می‌گیرد این خلاقیت از بین می‌رود و نتیجه‌ای که می‌بینیم حاصل می‌شود. رئیس هیات‌مدیره پارسیان آنزیم ایرانیان با بیان اینکه این شرکت پس از خمیر ترش وارد تولید سبوس‌های تخمیری شد افزود: در پروسه تولید نان، سبوس که حاوی ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن انسان است ممکن است درست به کار گرفته نشود که این امر باعث می‌شود نان خاصیت خود را از دست بدهد. در حال حاضر سبوس گیری در کارخانه‌های آسیابانی کار منطقی است، اما در این شرکت سبوس‌های آلوده در دستگاه‌های خاص پاک‌سازی و تخمیر می‌شود و از سبوس تخمیری که محصولی مفید است در تولید نان به کار گرفته می‌شود.
وی در ادامه افزود: یکی از مشکلات نان آن است که متولی ندارد و این در حالی است که خیلی از نهادها خود را متولی این محصول می‌دانند؛ از وزارت جهاد و بهداشت و صنعت گرفته تا تعزیرات و ... که همگی با هم ناهماهنگ هستند و دلیل مشکلات نان نیز همین ناهماهنگی در نهادهای موثر است. این در حالی است که هیچ تولیدکننده‌ای، با نظارت مشکلی ندارد، اما باید هارمونی در این ارکستر وجود داشته باشد تا شاهد اجرای یک موسیقی زیبا در حوزه نان باشیم. این در شرایطی است که اگر نان کشور اصلاح شود درصد بسیار بالای مردم کمتر بیمار می‌شوند چون ایرانیان با مصرف سرانه ۱۶۰ کیلوگرم نان‌خورترین مردم روی زمین هستند. طبق آمارها سالانه ۷ میلیارد قرص رانیتیدین در کشور مصرف می‌شود که بخش قابل توجهی از آن به دلیل مشکل نان بی‌کیفیت است. اگر یک مجموعه متمرکز وجود داشته باشد که روی نان و سلامت آن برنامه‌ریزی کند در نتیجه بسیاری از این مشکلات برطرف می‌شود و هزینه‌های درمان کشور هم کاهش پیدا کرده که دلیل آن این است که مسوولان ما باور ندارند با اصلاح ساختار نان چه دستاورد بزرگ و سلامت بخشی را می‌توانند به مردم عرضه کنند.
دکتر سبوس در خدمت صنعت نان
مروت‌پور با بیان اینکه شرکت پارسیان آنزیم ایرانیان اعتقاد دارد که می‌توان موضوع بسیار مهم نان را اصلاح کرد، ادامه داد: تلاش کرده‌ایم اثبات کنیم که می‌توان مسیر اصلاح نان را پیش برد، بنابراین برای اینکه مسوولان و دست‌اندرکاران حوزه نان سنتی در عمل با پروژه ما آشنا شوند اقدام به ایجاد یک واحد نان سنتی تافتون کردیم. در این نانوایی از جوش شیرین خبری نیست و این نان با سبوس‌های تخمیری تقویت شده است. طرحی در حوزه نان سنتی بدون استفاده از جوش شیرین و با استفاده از سبوس‌های تخمیری برنج و گندم را عملیاتی کردیم که باعث شده بسیاری از مشکلات حوزه نان اصلاح شود که یکی از برنامه‌های آینده این شرکت است. برخی گمان می‌کنند بدون جوش شیرین نمی‌توان نان سنتی تولید کرد، اما اکنون با استفاده از این روش اثبات شده که می‌توان بدون استفاده از این ماده مضر نان سالم تولید و عرضه کرد و به این خاطر یک واحد نان تافتون سنتی به نام «دکتر سبوس» ۳سال است که در دفتر مرکزی شرکت فعالیت می‌نماید تا دست‌اندرکاران از نزدیک عملکرد آن را ببینند. این شرکت اکنون در چند لاین محصولات خود را عرضه می‌کند؛ یک لاین فروش این شرکت محصولات داروخانه‌ای است که در چهار تنوع تولید می‌شود. محصولات دیگر سوپر مارکتی است که با درخواست زیادی روبه‌رو است و این شرکت در تلاش است که ظرفیت‌ها را بالا ببرد. مروت‌پور می‌گوید استقبال در ایام کرونا برای این محصولات بالا بوده و تلاش می‌کنیم تا عرضه را افزایش دهیم.
یک مولتی ویتامین طبیعی
وی در ادامه افزود: پارسیان آنزیم ایرانیان نه تنها در زمینه خمیر ترش لاکتیکی که در حوزه‌های دیگر نیز محصولات سلامت بخش تولید می‌کند. استفاده از مولتی ویتامین‌ها در افراد جامعه به صورت روز افزونی در حال افزایش است و این موضوع به واسطه گرانی آنها هزینه زیادی به افراد خانواده تحمیل می‌کند؛ به طور مثال یک شیشه فارماتون 100 عددی در بازار حدود یک میلیون و 500 هزار تومان است، اما محصولات دکتر سبوس دو مزیت بسیار اساسی دارد اول اینکه صد درصد طبیعی است و دوم اینکه بسیار ارزان است، تمام ویتامین‌ها و املاح در جنین گندم قرار دارد که در مرحله آسیابانی دور ریخته می‌شود، زیرا جنین گندم حدودا 11 درصد روغن در خود دارد که این روغن بعد از چند هفته حالت فساد پیدا می‌کند و اگر داخل آرد برود آن را معیوب می‌کند، بنابراین در مرحله آسیابانی جنین را خارج کرده و به مصرف خوراک دام می‌رسانند، اما این شرکت بر اساس همان بستر بیوتکنولوژی فساد ناشی از روغن را مهار کرده و ماندگاری جنین را از دو هفته به هفت ماه افزایش داده است. این در حالی است که جنین گندم دارای پروتئین، ویتامین‌های ب 1 و ب 6، روی، منگنز و ... است. بنابراین با مصرف محصولات سبوس تخمیری دکتر سبوس با هزینه‌ای بسیار کم یک مولتی‌ویتامین طبیعی در اختیار دارید.
رئیس هیات مدیره این شرکت با اشاره به اینکه اکنون با معاونت علمی‌و فناوری ریاست‌جمهوری وارد مذاکره شده‌ایم، ادامه داد: با توجه به اینکه ما تنها شرکت دانش‌بنیان غلات در کشور هستیم تلاش کرده‌ایم تا شرایط را برای توسعه فعالیت نانوایی‌های سنتی بدون به‌کار‌گیری جوش شیرین ایجاد کنیم. به این ترتیب در 50 نقطه تهران نانوایی‌های سنتی بدون استفاده از جوش شیرین و با برندی تحت‌عنوان دکتر سبوس فعالیت خواهند کرد و امیدواریم این حرکت به‌زودی بتواند انقلابی در حوزه تولید نان ایجاد کند.
صادرات؛ برنامه آتی
مروت‌پور گفت: در حوزه صادرات مدیران این شرکت در تلاش هستند محصولات خود را به سنگاپور، چین، انگلیس، ارمنستان و آلمان و ... به صورت گسترده‌تر ارسال کنند کما اینکه هم‌اکنون نیز این کشورها به صورت آزمایشی از محصولات این شرکت استفاده کرده‌اند و از آنجاکه محصولات این شرکت قیمت بسیار رقابتی دارند و از نظر کیفی نیز بسیار خوب هستند، موضوع جایگاه صادراتی آن بسیار آینده‌دار است و می‌تواند موقعیت ممتازی را برای آن به همراه آورد. این شرکت برای صادرات زمینه‌های بسیار خوبی دارد، ارسال کالا و مسائل بانکی و تحریم‌ها از موانع اصلی حضور در بازارهای جهانی محسوب می‌شوند که امیدواریم به زودی حل شود. با توجه به محدودیت‌های موجود این شرکت تقریبا تمام تجهیزات خود را از منابع داخلی تامین کرده است. البته برخی تجهیزات خارجی نیز مورد نیاز است اما به دلایلی که گفته شد با مشکلات و فشارهای زیادی در این رابطه روبه‌رو هستیم. با این حال به گفته مروت‌پور، وقتی تجهیزات لازم را در اختیار نداشته باشیم باید از طریق فرآیندهای باکتریایی و میکروبی تغییراتی ایجاد کنیم تا بتوانیم با تجهیزات فعلی فعالیت ادامه یابد هر چند این کار فعالیت را دشوار کرده است، اما به لطف خدا پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است. به گفته وی به خاطر تنوع در محصولات این شرکت موضوعات مختلفی در دستور کار قرار دارد. به طور خلاصه می‌شود به پروژه ارتقای سطح کیفی نان‌های سنتی و صنعتی، مشارکت با تولیدکنندگان غذای آماده همکاری با تولید کنندگان محصولات پایه شیرین مانند تولید کیک، بیسکوییت و موارد دیگر با استفاده از سبوس‌های تخمیری و خمیر ترش‌های لاکتیکی در دستور کار ما قرار دارد که امیدواریم سهم اندکی در ارتقای سلامتی مردم کشورمان داشته باشیم.
انتظارات از دولت چیست؟
وی در نهایت گفت: پارسیان آنزیم به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان دستاورد مهمی داشته و در 12 سال گذشته کار خود را پیش برده و مسوولیت خود را به عنوان یک شرکت انجام داده است و اکنون به شدت نیازمند آن است که دولت به عنوان متولی امر سلامت از فعالیت‌های آن حمایت کند. مروت‌پور می‌گوید ما اکنون نیازمند زمین هستیم، نیازمند منابع عالی هستیم تا بتوانیم این پروژه را به ظرفیت بالایی برسانیم حمایت از این طرح یعنی بازگشت بخشی از سلامت به جامعه؛ یعنی اصلاح ساختار نان.
