مدیرعامل شرکت «مهندسی قدس نیرو» هشدار داد
چالش خروج نیروهای متخصص از شرکت‌های مهندسی
این شرکت در سال ۱۳۵۲ و با نامی غیر از آنچه امروز نامیده می‌شود فعالیت خود را آغاز کرد. هر چند همگام با تحولات دوران انقلاب و در سال ۱۳۵۹ سهامدار خارجی این شرکت سهام خود را به وزارت نیرو واگذار کرد، اما تا سال ۱۳۶۲ با همان نام اولیه به فعالیت خود ادامه داد و در این سال سهامداران شرکت تصمیم به تغییر نام آن گرفتند و نام قدس نیرودر اولین روز تابستان سال ۱۳۶۲ به ثبت رسید. شرکت مهندسی قدس نیرو به‌طور مستمر به نقش‌آفرینی موثر در توسعه کشور ادامه داد و در این سال‌ها با بهره‌مندی از ظرفیت نیروی انسانی متخصص و حمایت‌های شرکت‌های کارفرمایی و حاکمیتی، با انجام پروژه‌های متعدد و بسیار در تمامی مولفه‌های صنعت انرژی و آب ( اعم از تولید و انتقال و توزیع نیرو، سد و آب و فاضلاب، نفت و گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر) فعال بوده است.
در شرکت مهندسی قدس نیرو ارائه خدمات مهندسی، مشاوره و مدیریتی به کارفرمایان، در قالب ۶ معاونت مهندسی (SBU) مجزا، به صورت تخصصی و قابل رقابت با بزرگ‌ترین شرکت‌های مجزای تخصصی ارائه می‌شود. برخی حوزه‌های کاری تحت پوشش این معاونت‌ها عبارتند از: احداث و توسعه نیروگاه‌های گازی، بخاری، سیکل ترکیبی، صنایع نیروگاهی، پست‌های انتقال نیرو، شبکه‌های انتقال و توزیع نیرو، سدسازی و شبکه‌های آب و آبیاری و فاضلاب، نیروگاه‌های برقابی، نفت، گاز و پتروشیمی و مدیریت و ممیزی انرژی. «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با سعید مهذب ترابی، مدیرعامل شرکت مهندسی قدس نیرو به بررسی حال و آینده این شرکت پرداخته است.
طرح‌های در دست اجرا
مهذب ترابی در مورد طرح‌های قدس نیرو که اکنون در دست اجرا است گفت: در حال‌حاضر بیش از ۶۰۰ پروژه در واحدهای مختلف شرکت در دست اجرا است. واقعا مشکل است اگر بخواهم حتی چند پروژه شاخص را معرفی کنم. شرکت در تمامی زمینه‌های خدمات مهندسی انرژی و آب ؛ طرح و پروژه در دست اجرا دارد. وی ادامه داد: این طرح‌ها از پروژه‌های تولید و انتقال نیرو و توزیع برق گرفته تا طرح‌های سد و شبکه‌های آب و آبیاری و فاضلاب، نفت وگاز و پتروشیمی و نیروگاه‌های بادی- خورشیدی گسترده شده است. خدمات قدس نیرو تنها منحصر به ارائه خدمات مهندسی و مشاوره و یا مدیریت پروژه نمی‌شود، بلکه در پروژه‌هایEPC ، BOO،BOTو O&M نقش فعالی در پروژه‌های کشور ایفا می‌کند. ضمنا با توسعه کسب و کار شرکت در خارج مرزهای ایران و انجام پروژه‌های برون‌مرزی، این مجموعه به عنوان یکی از واحدهای نمونه صادراتی خدمات فنی و مهندسی در کشور است.
مقایسه دهه ۸۰ با ۹۰
مدیرعامل شرکت مهندسی قدس نیرو گفت: ورود به عرصه‌های نو و عرصه‌های بین‌المللی از مهم‌ترین رویدادهای دهه ۸۰ برای قدس نیرو محسوب می‌شود. شرکت قبل از دهه ۸۰ تنها در حوزه برق فعالیت می‌کرد آن هم تنها تولید و انتقال نیرو اما در ابتدای دهه ۸۰ شرکت تصمیم گرفت دامنه خدمات خود را به سایر زمینه‌های انرژی گسترش دهد؛ ابتدا وارد حوزه آب شد و در زمینه‌های سد و آب و فاضلاب فعالیت کرد و با تکیه بر شالوده مهندسی که داشت بسیار موفق هم ظاهر شد. در ادامه از دیگر موفقیت‌های شرکت وارد شدن به عرصه نفت و گاز بود که به نوبه خود کاری بزرگ و ارزشمند محسوب می‌شد. وی ادامه داد: قدس نیرو در یکی از بزرگ‌ترین و با اهمیت‌ترین پروژه‌های وزارت نفت موفق می‌شود به عنوان مدیریت طرح وارد پروژه‌ای شود که در نوع خود برای اولین بار در کشور اجرا می‌شده است. موفقیت قدس نیرو در انجام این پروژه سابقه بسیار خوبی برای شرکت رقم می‌زند و نقطه عطفی در مسیر رشد و تعالی آن می‌شود. همزمان نیز شرکت کار خود را در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر آغاز می‌کند و هم‌اکنون دارای سابقه و دانش فنی در تمامی حوزه های این رشته اعم از بادی، خورشیدی، زیست توده و ... است.
به گفته مهذب ترابی، از طرفی در مقطعی که فضای کار به دلایل اقتصادی کشور ناشی از تحمیل شرایط ظالمانه دچار مشکل و رکود بود قدس نیرو به‌دنبال بازار کار فراتر از محدوده جغرافیایی ایران رفت. در ابتدا با برنده شدن در یک مناقصه در کشور سوریه در رقابتی بسیار دشوار با مشاورهای مطرح و بزرگ بین‌المللی در پروژه بزرگی مربوط به احداث ۲۵ دستگاه پست به عنوان مشاور و سپس در کشور سنگال وارد کار مهندسی در پروژه خطوط و پست‌های انتقال شدیم و پس از آن در سریلانکا در یک پروژه توزیع سراسری آن کشور ایفای نقش کردیم. این سر آغازی بود برای حدود دو دهه صادرات خدمات مهندسی در حوزه‌های مختلف انرژی و با انجام پروژه‌های متعدد در حوزه نفت و گاز و برق و سد و آب و فاضلاب که تا همین زمان ادامه دارد.
وی اظهار کرد: در دهه ۹۰ رکود اقتصادی و مشکلات مالی وزارت نیرو موجب کاهش قابل توجه پروژه‌های عمرانی از یکسو و توقف بسیاری از طرح‌های در دست اجرا از سوی دیگر شده که هنوز هم ادامه دارد، از این رو با هدف حفظ نیروهای متخصص که سرمایه اصلی یک شرکت مهندسی همچون قدس نیرو است، ارائه خدمات به بخش‌های اقتصادی و صنایعی که وضعیت مالی مناسب‌تری داشتند مورد توجه خاص قرار گرفت که این امر موجبات تنوع بیش از پیش پروژه‌های شرکت را به دنبال داشت. توسعه فعالیت‌های شرکت در پروژه‌های EPC نیز از دیگر سرفصل‌های مهم این دوران است.
مشکلات قدس نیرو
مهذب ترابی اظهار کرد: شرکت‌های مهندسی در شرایط فعلی دچار چالش‌ها و محدودیت‌های جدی هستند. سرمایه اصلی این شرکت‌ها نیروی‌انسانی متخصص و با تجربه‌شان است و هر تغییری در شرایط اقتصادی به شدت و سریع این شرکت‌ها را دچار چالش جدی می‌کند. عدم تناسب درآمدها با هزینه‌های سرسام‌آور؛ ناکافی بودن اعتبارات دولتی و کمبود نقدینگی کاهش قابل ملاحظه پروژه‌ها سبب کاهش توان مالی این شرکت‌ها و در نتیجه ضعف پرداخت‌ها می‌شود. نتیجه این اتفاق هم از دست دادن نیروهای قدرتمند و با سابقه است. همچنین چالش رفتار رقبا در قیمت‌های پیشنهادی و روش انجام کار، عدم پرداخت مطالبات از سوی کارفرمایان و به‌طور کلی مشکل تامین نقدینگی مورد نیاز، افزایش هزینه‌های ناشی از تورم وشرایط محیطی جدید و فعلی کسب‌وکار، به تعلیق درآمدن یا توقف تدریجی پروژه‌ها، تداوم شرایط عدم قطعیت و تغییر مدام شرایط، چالش ناشی از افزایش توقعات کارفرمایی و چالش ناشی از بدهکاری شرکت و مطالبات بیمه و مالیات و ... باعث شده است که این شرکت‌ها نه‌تنها نقش رکودزدایی را ایفا نکنند، بلکه به نوعی در معرکه رکود مشارکت کنند.
مدیریت خروج از بحران‌ها؛ چگونه؟
به گفته مهذب ترابی شرایط بحرانی، شرایط غیرقابل پیش‌بینی است که فعالیت‌های سازمانی را از مسیر مشخص خود دور یا منحرف می‌کند. در این شرایط، ساختارهای سازمانی و ظرفیت‌های آن غالبا آماده روبه‌رو شدن با بحران و این شرایط تحمیلی نیستند و روش‌های معمول نیز که برای مواقع عادی اتخاذ شده است، در آن زمان پاسخگو نخواهند بود. از این رو برنامه‌ریزی‌ها کارآیی خود را از دست می‌دهند و دستیابی به اهداف را دشوار یا ناممکن می‌سازند به همین دلیل است که سازمان‌ها باید برای این شرایط خود را آماده کنند و پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای مواجهه با بحران را انجام دهند که مجموعه ما نیز همین کار را انجام خواهد داد.
نقشه راه قدس نیرو
مدیر عامل شرکت مهندسی قدس نیرو گفت: با توجه به رکود اقتصادی و شرایط سختی که در حوزه کسب و کار ایجاد شده است، چه در مورد تعریف پروژه‌های جدید و چه در مورد تامین نقدینگی پروژه‌های جاری، بدیهی است از برنامه‌های اصلی شرکت حفظ وضعیت موجود و توسعه روزافزون آن است و برای این کار برنامه‌های ویژه‌ای را در نظر گرفته است.
وی افزود: اقتصاد دنیا متاثر از بیماری کرونا، دچار چالش‌های جدی شده و بسیاری از کسب‌وکارها مجبور به تعطیلی یا تعدیل نیرو شده‌اند که ما به عنوان شرکت مهندسی قدس نیرو سعی داریم تا با حفظ منافع تمامی ذی‌نفعان خود، از یک طرف کسب و کار موجود را حفظ کنیم و در ادامه در همین حوزه کسب‌وکار، سهم بازار خود را افزایش دهیم.
مهذب ترابی اظهار کرد: تصمیم داریم در حوزه‌های جدیدی از کسب و کار وارد شویم یا نقش‌های جدیدی را جهت حضور در بازارها انتخاب کنیم. قطعا با وجود تجربه بالای شرکت قدس نیرو و همچنین پرسنل متخصصی که در اختیار داریم، پیش‌بینی می‌شود به راحتی بتوانیم در این نقش هم موفق باشیم و حضور پررنگ‌تری را در صنعت آب و انرژی کشور داشته باشیم. همچنین یکی از مهم‌ترین تصمیمات شرکت در این دوره، حفظ و ارتقای حضور در بازارهای خارجی است. قطعا در این برهه از زمان و با توجه به شرایط کشور صادرات خدمات فنی و مهندسی و ورود ارز به داخل کشور راه فرار از بسیاری از مشکلات خصوصا کاهش فشار نقدینگی خواهد بود.
