مدیرعامل شرکت مدیریت اکتشاف منابع معدنی «پایا» اعلام کرد
شناسایی ۹ هزار کیلومتر مربع منطقه «امیدبخش» معدن
بر اساس ضرورت موجود در کشور، شرکت مدیریت اکتشاف منابع معدنی پایا متشکل از ۱۲ شرکت بزرگ معدنی و صنایع معدنی، از سال ۱۳۹۸ با واگذاری ۱۳ پهنه اکتشافی به مساحت حدود ۵۸ هزار کیلومتر مربع با عنوان کنسرسیوم اکتشاف، آغاز به کار کرد. پتانسیل‌یابی، اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از معادن داخل و خارج کشور، سرمایه‌گذاری در مواد و صنایع معدنی در داخل و خارج کشور، انجام عملیات بازرگانی و اقتصادی و خدمات بازرگانی و واردات و صادرات مواد معدنی، انجام خدمات فنی و مهندسی و مشاوره‌ای و پیمانکاری مربوط به بخش اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری معادن، مشارکت و خرید سهام شرکت‌های معدنی و صنعتی و تجاری، شرکت در مزایده‌ها و مناقصات مربوط به موضوع شرکت، اخذ نمایندگی‌ها، شعب و اعطای نمایندگی در داخل و خارج کشور از موضوعات فعالیت شرکت مدیریت اکتشاف منابع معدنی پایا است.
استراتژی و برنامه‌های شرکت پایا
به گفته علی یزدانی، مدیر عامل شرکت مدیریت اکتشاف منابع معدنی پایا، اکتشاف منابع معدنی در بهترین شرایط از نرخ ریسک و احتمال شکست بالایی برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که تنها بخش ویژه‌ای از کارآفرینان اقتصادی که روحیه‌ای ریسک‌پذیر و جهان‌بینی ویژه‌ای دارند، در این عرصه حضور می‌یابند، سرمایه‌گذاری می‌کنند و با چالش‌های بسیار روبه‌رو می‌شوند به امید آنکه ثروت خود و جامعه را افزایش دهند. متاسفانه در شرایط کنونی کشور و به دلیل تنگناهای ایجادشده ناشی از تحریم‌ها دشواری‌های عدیده‌ای در پروژه‌های اکتشافی بروز کرده که اهم آنها شامل محدودیت نقدینگی، محدودیت و عدم امکان تامین لوازم و تجهیزات حفاری، عدم دسترسی به تجهیزات آزمایشگاه‌های مدرن برای آنالیز نمونه‌ها در خارج از کشور و به‌صورت جامع‌تر کاستی‌های اجتماعی اقتصادی و اثرگذاری آن دو در اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها است. علی یزدانی در خصوص برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت این شرکت افزود: در کوتاه‌مدت برنامه شرکت مدیریت اکتشاف معدنی پایا تکمیل و نهایی‌سازی مرحله شناسایی در گستره حدود ۵۸ هزار کیلومتر مربع منتخب، تکمیل داده‌های اکتشافی موردنیاز برای انتخاب مناطق مستعد، پی‌جویی در گستره تقریبی پنج هزار کیلومتر مربع مناطق هدف اکتشافی با اولویت اول، انتخاب محدوده‌های مناسب و انجام عملیات اکتشاف عمومی و تفصیلی است. یزدانی همچنین، ارزیابی و اولویت‌بندی محدوده‌های تحت مالکیت اعضای کنسرسیوم و بخش‌خصوصی با توجه به پتانسیل کانه‌زایی و در نظر گرفتن نیاز طرح‌های توسعه‌ای کشور و برنامه‌ریزی برای تکمیل مراحل اکتشافی با توجه به شرایط هر محدوده و نیازهای اکتشافی آن را از برنامه‌های شرکت پایا در میان‌مدت برشمرد. مدیر عامل شرکت مدیریت اکتشاف پایا، ارزیابی حوزه‌های متالوژنیکی آهن کشور در قالب دو گروه مستعد، اکتشاف کانسارهای پنهان، توسعه اکتشاف در مناطق شناخته‌شده و برنامه‌ریزی در جهت اکتشاف سیستماتیک را نیز از استراتژی‌ها و برنامه‌های شرکت در بلندمدت نام برد.
پهنه‌های سیزده‌گانه شرکت پایا
یزدانی در مورد نتایج به‌دست آمده از داده‌های زمین‌شناسی، ژئوشیمی، سنجش از راه دور و ژئوفیزیک و کاداستر معادن و نتایج اکتشاف مرحله شناسایی پهنه‌های سیزده گانه شرکت افزود: هم‌اکنون در استان اردبیل مناطق امیدبخش مس و طلا، استان آذربایجان شرقی مس و طلا، استان اصفهان مس، طلا، آهن، سرب و روی، باریت، مولیبدن، استان یزد آهن، مس، سرب و روی، طلا، آلومینیوم، باریت، استان خراسان جنوبی آهن، مس، سرب و روی، آلومینیوم، زغال سنگ، استان کرمان آهن، سرب و روی، کروم، مس، جنوب استان کرمان آهن، مس، طلا، منگنز و استان هرمزگان کروم و مس شناسایی شده است. وی تصریح کرد: با توجه به اقدامات اکتشافی انجام‌شده در مرحله شناسایی از حدود ۵۸ هزار کیلومتر مربع ۱۵۴ منطقه امیدبخش اکتشافی با مساحت حدود ۹ هزار کیلومتر مربع برای مواد معدنی مختلف شناسایی شده است و این محدوده‌ها به عنوان اهداف مدنظر برای اکتشاف مرحله پی‌جویی با سه اولویت انتخاب شده‌اند. به گفته وی، طبق استانداردهای جهانی از هر هزار آنومالی در پهنه‌های Green Field ، بین ۳ تا حداکثر ۱۰ محدوده به گواهی کشف خواهد رسید. البته این آمار بسته به وضعیت زمین‌شناسی و نوع ماده معدنی مدنظر برای اکتشاف متفاوت خواهد بود و این آمار میانگین آماری برای کانسارهای فلزی است.
برنامه‌های شرکت پایا در سال ۹۹
یزدانی تصریح کرد: با توجه به نیاز آتی کشور در حوزه‌های سنگ آهن، سنگ مس،و زغال‌سنگ، اکتشاف به عنوان یک اصل اولویت‌دار در دستور کار دولت و شرکت‌های بزرگ معدنی و صنایع معدنی قرار گرفته است. در سال‌جاری در رابطه با پهنه‌ها، از ۱۵۴ محدوده معدنی که شناسایی شده‌اند، در نظر داریم حداقل ۵۰ پروانه اکتشاف در حوزه سنگ‌آهن، مس، طلا، سرب و روی و زغال‌سنگ و ... اخذ کنیم. مدیرعامل شرکت مدیریت اکتشاف منابع معدنی پایا افزود: در تعامل همزمان با اکتشافات در محدوده‌های معدنی، این شرکت بنا دارد به میزان ۵۰۰ میلیارد ریال با بخش خصوصی در حوزه اکتشاف و بهره‌برداری در زمینه ماموریت مرتبط با اساسنامه شرکت مشارکت و تا پایان سال ۱۴۰۰ به ۳۰ محدوده معدنی دیگر نیز دست یافته و پروانه بهره‌برداری اخذ کند. یزدانی تامین منابع مالی کافی متناسب با هزینه‌های اکتشاف عمیق ذخایر بزرگ، هم‌افزایی توانمندی‌های تخصصی برای ورود به حیطه اکتشاف ذخایر بزرگ پنهان و عمیق، سرشکن کردن ریسک‌های ناشی از عدم کشف کانه و شکست پروژه‌های اکتشافی، استفاده از ظرفیت‌های حمایتی سازمان‌های تخصصی و دولتی و ورود به حیطه تملک و انواع سرمایه‌گذاری‌های مشترک در پروژه‌های بزرگ اکتشافی معدنی داخلی و خارجی را از جمله موارد دستیابی به تضمین امنیت و تامین مواد اولیه معدنی موردنیاز کشور در کسب و کارهای آنها در بلندمدت برشمرد.
برآورد نیاز کشور به مواد معدنی
وی تاکید کرد: مواد اولیه موردنیاز سهامداران و شرکت‌های بزرگ صنایع معدنی از قبیل سنگ‌آهن، مس، سرب و روی، بوکسیت، زغال‌سنگ و طلا است که بر اساس دو معیار اهمیت اقتصادی و مخاطرات تامین و با اولویت نیاز انتخاب شده‌اند. یزدانی گفت: ذخیره زمین‌شناسی سنگ آهن در ایران حدود ۵ میلیارد تن است که با احتساب نتایج اکتشافات جدید که حدود ۴۵۰ میلیون تن است، ذخایر قطعی ۳/ ۳ میلیارد تن با عیار متوسط ۷/ ۴۵ درصد به‌دست می‌آید که ۹۰ درصد آن مگنتیت و باقی‌مانده آن هماتیت است و در فاصله سال‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۹۸ حدود ۸۶۰ میلیون تن از این ذخایر، استخراج شده است. به گفته وی، کل استخراج سنگ آهن در سال ۹۸ برابر با ۸/ ۹۴ میلیون تن بوده است و پیش‌بینی میزان استخراج در سال ۹۹ نیز برابر با ۴/ ۹۹ میلیون تن است.
مدیر عامل شرکت مدیریت اکتشاف منابع معدنی پایا افزود: تولید سال ۹۷ فولاد برابر با ۵۷/ ۲۴ میلیون تن و در سال ۹۸ برابر با ۳۴/ ۳۰ میلیون تن بوده و پیش‌بینی تولید در سال ۹۹ نیز معادل ۳۴/ ۳۷ میلیون تن اعلام شده است. وی افزود: بر اساس پیش‌بینی طرح جامع فولاد کشور با نگاه به میزان ذخایر قطعی و مصرف فعلی سنگ‌آهن در واحدهای کنسانتره‌سازی و دانه‌بندی، ذخایر کشف‌شده موجود، تنها پاسخگوی نیاز واحدهای پایین‌دستی تا ۱۰سال بعد از افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ است. یزدانی تاکید کرد: برای دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق چشم‌انداز، سالانه به ۸/ ۱۵۵ میلیون تن برای واحدهای کنسانتره‌سازی و ۲/ ۱۳ میلیون تن برای واحدهای دانه‌بندی و در مجموع ۱۶۸ میلیون تن سنگ‌آهن نیاز است. وی تصریح کرد: صنعت آهن و فولاد کشور برای تداوم تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در یک دوره ۲۰ ساله بعد از افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ به حداقل ۵/ ۱ میلیارد تن ذخیره قطعی جدید سنگ‌آهن نیاز دارد. بنابراین اولویت اول سهامداران، تامین بلندمدت و پایدار سنگ‌آهن به عنوان حلقه اول زنجیره آهن و فولاد از طریق سرمایه‌گذاری و حمایت از توسعه اکتشافات برای افزایش موجودی ذخایر سنگ‌آهن کشور است.
وجود توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاری در مس
وی همچنین افزود: میزان ذخیره فلز مس ایران معادل ۵/ ۳۴ میلیون تن و مجموع ذخیره فلز مس در جهان معادل ۸۳۰ میلیون تن است. میزان تولید فلز مس در ایران در سال ۱۳۹۷ معادل ۲۹۶ هزار تن بوده که با توجه به تولید جهانی فلز مس میزان ۲۱ میلیون تن، سهم ۴/ ۱درصدی از کل استخراج فلز مس در جهان را در بر می‌گیرد. به گفته یزدانی، سرانه مصرف مس در ایران، ۴/ ۱ کیلوگرم است. این در حالی است که متوسط جهانی سرانه مصرف مس ۳ کیلوگرم یعنی بیش از دو برابر سرانه مصرف مس ایران برآورد می‌شود. مدیرعامل شرکت مدیریت پایا تصریح کرد: براساس پیش‌بینی‌های موسسه تک (TECH) تا سال ۲۰۲۴ تقاضا برای فلز مس ۲ میلیون تن بیشتر از عرضه این فلز خواهد بود. همین امر مطلوبیت سرمایه‌گذاری در این فلز را نشان می‌دهد. پیش‌بینی‌های جهانی از قیمت فلز مس نشان می‌دهد به‌رغم نوسانات به وجود آمده در قیمت، توجیه اقتصادی برای آینده سرمایه‌گذاری در فلز مس وجود دارد. یزدانی در ادامه با بیان اینکه میزان ذخیره فلز روی ایران معادل ۱۲/ ۱۲ میلیون تن و مجموع ذخیره فلز روی در جهان معادل ۲۳۰ میلیون تن است، افزود: به این ترتیب، ایران حدود ۳/ ۵ درصد از کل ذخیره روی جهان را در اختیار دارد. میزان استخراج فلز روی در ایران ۲۵۰ هزار تن است که با توجه به میزان استخراج جهانی فلز روی ( ۹/ ۱۲ میلیون تن) سهم ۹۲/ ۱ درصدی از کل استخراج فلز روی در جهان را در بر می‌گیرد. به گفته مدیر عامل شرکت مدیریت پایا، سرانه مصرف روی در ایران ۷۶۰ گرم است. این در حالی است که متوسط جهانی سرانه مصرف «روی» ۸/ ۱ کیلوگرم (یعنی حدود ۳ برابر سرانه مصرف روی ایران) برآورد می‌شود.
وی افزود: پیش‌بینی‌های جهانی از قیمت فلز روی نیز نشان می‌دهد به‌رغم نوسانات به وجود آمده در قیمت، توجیه اقتصادی برای آینده سرمایه‌گذاری در فلز روی وجود دارد. یزدانی در پایان با بیان اینکه اکتشاف منابع پنهان با ریسک فنی بالایی همراه است، گفت: در دنیا در دو دهه گذشته، اکتشافات از مناطق دارای ریسک حاکمیتی کم، ولی ریسک اکتشافی بالا مانند استرالیا به سمت مناطق دارای ریسک حاکمیتی بالا، ولی ریسک فنی و اکتشافی کمتر مثل غرب آفریقا سوق داده شده است و با رفتن شرکت‌ها به مناطقی همچون آفریقا، آمریکای جنوبی و آسیای مرکزی، سهم استرالیا از هزینه‌های جهانی اکتشاف از یک‌چهارم در دهه ۱۹۹۰ به یک‌هشتم کاهش یافته است. در همین دوره، سرمایه‌گذاری اکتشافی در مناطق بکر (Green Field) کاهش یافته و بیش از ۷۰درصد از کل حفاری‌ها در مجاورت کانسارهای کشف شده (Brown Field) برای یافتن ذخایر عمیق بوده و در ۱۱ سال گذشته ۶۲ درصد افزایش یافته است. تنها ۳۰درصد از متراژ حفاری‌ها در سرزمین‌های بکر صورت گرفته و عمده حفاری‌ها در مناطق معدنی برای افزایش ذخیره در عمق انجام شده، زیرا همواره بین میزان حفاری و ذخایر کشف‌شده رابطه مستقیمی وجود دارد و شرکت‌ها به آن پایبند هستند. منابع عمیق و ذخایر پنهان بدون حفاری کشف نمی‌شود.
