آمارهای «طاقچه» از مطالعه کتاب‌های الکترونیکی

دنیای اقتصاد : کتاب الکترونیکی در سال‌های اخیر با رشد قابل‌توجهی در بین مخاطبان به‌خصوص جامعه جوان مواجه شده اما قطعا تاثیری که دوران کرونا بر رشد توسعه کتاب الکترونیکی گذاشته، بسیار قابل‌توجه است. استارت‌آپ «طاقچه‌‌» یکی از بازیگران اصلی کتاب الکترونیکی در ایران است که حالا می‌گوید تاثیر خواندن کتاب‌های الکترونیکی در سال ۹۸ معادل جلوگیری از قطع ۱۰۲۰۰ درخت بوده است. چیزی حدود سه صدهزارم درصد از جنگل‌های شمال کشور که هنوز عدد بسیار پایینی است. این استارت‌آپ در تازه‌ترین گزارشی که منتشر کرده، می‌گوید کتاب الکترونیکی توانسته سرانه مطالعه در کشور را ۱/ ۲ دقیقه بالا ببرد.

طاقچه در آبان ۹۸ پنج سالگی خود را جشن گرفت و در دی‌ سال قبل تلاش کرد با ارائه برنامه‌های تشویقی افراد را به خواندن کتاب بیشتر روی پلت‌فرم‌های الکترونیکی تشویق کند و از جمله رکوردداران کتاب‌خوانی را روی وبلاگ خود معرفی کرد. فردی شصت و یک ساله بازنشسته نیروی انتظامی و ساکن بندر لنگه که از زمان نصب طاقچه ۶۸ هزارو ۴۰۸ دقیقه کتاب روی طاقچه خوانده بود.

یا خانم 84 ساله‌ای ساکن تهران که از زمانی که دخترش اپلیکیشن طاقچه را روی گوشی‌اش نصب کرده، به‌طور میانگین روزانه 325 دقیقه کتاب می‌خواند. یا فردی طلبه و پژوهشگر که بعد از آشنایی با این پلت‌فرم 3456 کتاب روی کتابخانه‌اش دارد. فردی که البته در کنار این یک کتابخانه 50 هزارجلدی هم کتاب‌های چاپی دارد.

آمارهای تازه

تازه‌ترین آمارهای طاقچه نشان‌دهنده رفتار کتابخوانی مردم هم هست. از جمله آنها اینکه پرفروش‌ترین کتاب‌های متنی بر اساس ارزش ریالی سه کتاب «انسان خردمند تاریخ مختصر بشر»، «حرمسرای قذافی» و «زنان زیرک» بوده‌اند.

همچنین پرفروش‌ترین کتاب‌های متنی بر اساس تعداد نیز به عناوین «اثر مرکب» نوشته دارن هاردی، «خرده عادت‌ها» و «زنان زیرک» اختصاص داشته است.

همچنین پرفروش‌ترین کتاب‌های صوتی بر اساس ارزش ریالی نیز «مغازه خودکشی» «ملت عشق» و «اثر مرکب» بوده است.

طاقچه به‌جز کتاب همچنین بخشی برای فروش آنلاین مجله هم دارد. بر این اساس آمارهای طاقچه نشانگر آن است که پرفروش‌ترین مجله‌ها از نظر ارزش ریالی «ناداستان»، «سان» و « حوالی» بوده است. طاقچه همچنین آثار نویسنده‌های خارجی که بیشترین میزان فروش را داشته‌اند منتشر کرده که بر این اساس دارن هاردی، مارک منسن و برایان تریسی پرمخاطب‌ترین نویسنده‌های خارجی بوده‌اند. همچنین آمارها نشان می‌دهند اغلب مردم بیشترین کتاب‌های الکترونیکی‌شان را از سه گروه کتاب «روانشناسی و موفقیت»، «داستان و رمان» و «مدیریت کسب‌و‌کار» انتخاب می‌کنند.

هرچند اپلیکیشن‌هایی چون طاقچه احتمالا با همه انتشارات کار نمی‌کنند اما پرفروش‌ترین‌‌ انتشارات روی طاقچه عبارتند از: آوانامه، سبکتو و میلکان. همچنین سه کتاب «هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها»، «دختری که رهایش کردی» و «آبنبات پسته‌ای» پرفروش‌ترین کتاب‌های طاقچه در این پنج سال بوده‌اند. روی هم رفته در طاقچه در سال 98 بالغ بر 181 میلیون و 50 هزار دقیقه کتاب مطالعه شد و کاربران در مجموع 8 میلیون و 95 هزار روز عضو این سرویس بوده‌اند.

طاقچه بی‌نهایت

برای آنکه به این پرسش جواب دهیم که طاقچه چطور به چنین آمارهایی دسترسی پیدا می‌کند باید به سرویسی اشاره کنیم که اخیرا تحت عنوان «طاقچه بی‌نهایت» (قبلا مدلی از آن تحت عنون کتابخانه همگانی فعال بود) را راه‌اندازی کرد، چیزی که نمونه آن را در سرویس‌های اشتراک کتاب چون کیندل آمازون هم دیده‌ایم. بر این اساس کاربران می‌توانند مانند یک کتابخانه عمومی در ازای پرداخت حق عضویت کتاب‌ها را قرض بگیرند و بخوانند. کتاب‌های به امانت گرفته شده (به‌صورت مجازی) در کتابخانه قرار می‌گیرند. بعد از تمام شدن زمان عضویت، کتاب‌ها را باید به کتابخانه برگردانید و به همین دلیل کتاب‌ها از کتابخانه شما حذف می‌شوند. اگر بخواهید دوباره کتاب را بخوانید، یا می‌توانید از فروشگاه طاقچه آن را به‌صورت دائمی بخرید یا اینکه دوباره عضویت کتابخانه‌تان را تمدید کنید.

برعکس کتابخانه‌های عمومی که در آن با هر بار به امانت دادن کتاب‌ها سودی به ناشر کتاب و نویسنده آن نمی‌رسد، در طاقچه بخشی از هزینه‌ای که به عنوان اشتراک می‌پردازید را به ناشر پرداخت می‌کند. به این صورت که بسته به اینکه چه مدتی کتاب در وضعیت در حال مطالعه شما قرار دارد، درصد مشخصی از اشتراک شما به ناشر پرداخت می‌شود. به همین دلیل طاقچه نیاز دارد تا زمان دقیق میزان کتاب استفاده شده را محاسبه کند تا بتواند تسویه‌حساب دقیق‌تری با ناشر داشته باشد.

به همین دلیل و برای حفظ کپی‌رایت طاقچه فقط اجازه داشتن یک کتاب آفلاین را به کاربر می‌دهد، همچنین به‌صورت همزمان فقط یک کتاب در وضعیت در حال خواندن قرار می‌گیرد و با برداشتن کتاب جدیدی از طاقچه بی‌نهایت، فایل کتاب قبلی از دستگاه شما حذف می‌شود و کتاب جدید در وضعیت در حال خواندن قرار می‌گیرد.

به جز اینها یک کاربر در هر ۲۴ ساعت تا ۳۰ جلد کتاب را می‌تواند دانلود کند و ببیند.

اپلیکیشن جدید

طاقچه در آغاز دوران کرونا اپلیکیشن خود را به‌روز کرد که بزرگ‌ترین تغییر در این اپلیکیشن کتابخوان بعد از سال 93 بود. مهم‌ترین تغییرات در این نسخه جدید «تجربه‌ و رابط کاربری – یا همان UI/ UX- طاقچه بازطراحی شده‌.» همراه این بازطراحی، امکانات جدیدی هم توسعه داده شده تا اپلیکیشن در آینده نیز بر بستر راحت‌تری قابلیت تغییر داشته باشد. اضافه شدن ویترین جدید و تغییر رنگ و قلم‌های مختلف و دسته‌بندی‌های جدید هم از دیگر به‌روزرسانی‌های این اپلیکیشن بودند. در اپلیکیشن جدید همچنان که گفته شد سرویس کتابخانه همگانی به طاقچه بی‌نهایت تغییر نام و شکل داد. در عین حال بخش‌هایی چون کتاب‌های من، پروفایل و فرآیند ثبت نظر نیز در این برنامه تغییر کرد. نکته اینکه طاقچه این تغییرات را هم برای نسخه اندروید و هم برای نسخه آی‌او‌اس انجام داد.