لیست سیاه اف ای تی اف چه تبعاتی برای ایران دارد؟
ایران چهارسال بعد از خروج از لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف، بار دیگر به آن بازگشت. این بازگشت در حالی صورت گرفت که کشور ما تحت شدیدترین تحریم های ایالات متحده قرار دارد که مبادلات تجاری و مالی ما را با مشکل مواجه کرده است. بسیاری تصمیم این نهاد بین المللی در مورد ایران را ناشی از فشارهای سیاسی برخی قدرت ها به ویژه امریکا بر روی این نهاد می دانند و نگرانی ها در مورد استقلال اف‌ای تی اف بالا گرفته است.
خواسته اف‌ای‌تی‌اف از ایران چه بود؟
اف‌ای‌تی‌اف نهاد اقتصادی بین المللی ست که به دنبال دستیابی به تبادلات مالی با ریسک فساد پایین تر است. این به آن معنا نیست که کشورهایی که در لیست سیاه این سازمان قرار ندارند، با مشکلاتی نظیر پولشویی رو به رو نیستند، اما نحوه کار این کشورها از سوی این نهاد رصد می شود. اف‌ای‌تی‌اف در زمانی که ایران را از لیست سیاه خود بعد از امضای توافق هسته ای بیرون آورد، درخواست کرد تا کشورمان به عضویت کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی یا همان پالرمو در بیاید. خواسته دیگر این نهاد این بود که ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم یا سی‌اف‌تی هم بپیوندد. در داخل ایران، توافق بر سر پذیرش این دو شرط انجام نشد و سر آخر بعد از بحث و جدل های فراوان فرصت برای ایران به پایان رسید. این در حالی بود که بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که ایران می تواند با تلاش های بین المللی مانع از ورود دوباره نامش به لیست سیاه شود و حداقل در فهرست تعلیقی ها باقی بماند. اگر این پیشبینی درست در می آمد، به این معنا بود که مبادلات اقتصادی با ایران پر خطر تلقی نمی شد. اما اف‌ای‌تی‌اف از شرایط جدید برای هشدار به کشورها استفاده کرده تا به آنها بگوید که مبادلات مالی با ایران کم خطر نیست.
در داخل ایران مجمع تشخیص مصلحت نظام، با وجود تلاش های دولت رای به پیوستن به این دو کنوانسیون نداد. باور غالب این بود که پیوستن به اف‌ای‌تی اف و کنوانسیون های مذکور شانس ایران را برای دور زدن تحریم ها مسدود می کند. چرا که کشورمان پس از خروج ترامپ از توافق هسته ای در ایجاد روابط اقتصادی و مالی با بانک های جهانی با مشکلات زیادی رو به رو شده بود. در کنار این امر اما منتقدان به این تصمیم مجمع، می گویند ایران حالا دیگر شانس مبادلات مالی با کشورهای دوست را هم از دست خواهد داد.
آیا شانسی وجود دارد؟
اف‌ای‌تی‌اف با وجود بازگرداندن نام ایران به لیست سیاه، اعلام کرده که کشورها برای انجام اقدامات مقابله‌ای مختارند خود تصمیم بگیرند و لازم نیست اقدامات خود را به «اف‌ای‌تی‌اف» گزارش دهند. برخی ناظران از این موضوع به عنوان یک شانس برای ایران یاد می کنند که امکان برخی مبادلات با دوستان و متحدان را فراهم می کند. پیش از این هم چین بانکی را در دوره ای که ایران در لیست سیاه قرار داشت، برای همکاری با کشورمان تعیین کرده بود. اما کماکان بانک های خصوصی از ترس عواقبی که ممکن است دامن آنها را بگیرد؛ تمایلی به ارتباط با ایران نشان نخواهند داد. برخی ناظران هم معتقدند ایران در خصوص بستن قراردادهای دوجانبه با کشورهای دوست که امکان تبادلات مالی با آنها ممکن تر است، تعلل کرده است. به نظر می رسد ایران فعلا می تواند به عراق، ترکیه و شاید چین به چشم متحدان موقت نگاه کند. اما این مسیر تا جایی می تواند ادامه پیدا کند که پای تحریم های ایالات متحده در میان نباشد. به ویژه انکه چین و روسیه هم می گویند در شرایط تازه ممکن است معذوریت هایی برای ارتباطات مالی با ایران داشته باشند.
یک اقدام سیاسی اتفاق افتاده؟
به نظر می رسد که آنچه در خصوص اف‌ای‌تی‌اف رخ داد از ابتدای کار سیاسی بوده است. این نهاد با اطلاع از وضعیت ایران که در تحریم قرار دارد تصمیم گرفت تا دست به بازگرداندن کشور ما به لیست سیاه بزند. بسیاری بر این باورند که پشت پرده این اتفاق هم امریکا، رژیم صهیونیستی و حتی عربستان بوده است. از اتفاق اخیر حالا با عنوان یک برد تازه برای ترامپ یاد می شود. برخی معتقدند حالا برای او ساده تر است که به ایران اتهام بزند و او دیگر در این کار تنها نیست. خوشحالی جمهوری خواهان امریکایی از این ماجرا هم نشان می دهد که در ایالات متحده این اقدام تا چه اندازه پرطرفدار بوده است. با این حال برخی گلایه ها هم داخلی است. گله هایی از تیم دیپلماسی اقتصادی کشور وجود دارد که در این فرصت چهارساله موفق به ایجاد یک اجماع علیه چنین تصمیماتی نشده است. اما انچه حالا اهمیت دارد این است که نهادی که قرار بود به صورت مستقل به فعایت های مالی کشورها بپردازد، به بازیچه قدرت ها تبدیل شده است.
راه حل چیست؟
در خبرانلاین با عباس آرگون، عضو اتاق بازرگانی تهران در خصوص اقداماتی که ایران باید برای برطرف کردن این مشکل انجام دهد به گفتگو نشستیم:
عباس ارگون در گفتگو با خبرآنلاین در خصوص تبعات بازگشت ایران به لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف گفت:«این اتفاقی بود که نباید می افتد اما حاا صحبت کردن از تبعات آن نمی تواند فایده چندانی داشته باشد. در چنین زمانی تمرکز باید بر روی این موضوع باشد که چه می توان کرد که در صورت برداشته شدن تحریم ها ایران بار دیگر بتواند از لیست خارج شده و مبادلات مالی اش به حالت عادی باز گردد.» او در خصوص اینکه چه راه حلی برای این موضوع وجود دارد گفت:«ایران حالا فرصت دارد تا زیرساخت های لازم را برای خود و برای بازگشت به وضعیت عادی فراهم کند این زیرساخت ها از نظر نرم افزاری و سخت افزاری باید مد نظر قرار بگیرند و مسائل داخلی و سیاسی در این خصوص هم باید حل و فصل شود تا در زمان مناسبی که ایران موفق شد تا به وضعیت تحریمی غلبه کند، بتواند مشکلاتش را با اف‌ای‌تی‌اف هم حل حل کند.»
آرگون در مورد اینکه آیا بازگشت ایران به لیست سیاه می تواند بر روابطش با دیگر سازمان های بین المللی از قبیل سازمان ملل، فائو و.. تاثیر بگذارد یا نه، توضیح داد:«این اتفاق از نظر روانی بر روی جامعه بین الملل تاثیر خواهد گذاشت و دیدگاه ها نسبت به ایران مقداری تغییر خواهد کرد.این موضوع می تواند در برخی از همکاری ها موثر باشد.»
او در ادامه گفت:«در داخل باید به ایجاد زیرساخت ها برای بازگشت به این نهاد پرداخت. از جمله اینکه باید قوانین و قواعدی ایجاد شود که ما این اطمینان به مجامع جهانی بدهیم که پولشویی و کمک مالی به تروریسم و... در ایران دنبال نمی شود. از سوی دیگر باید به سمت تنش زدایی برویم . دیپلماسی اقتصادی را فعال کنیم تا برای مدیریت چنین مسائلی دستمان خالی نباشد. شرایطی که امروز به وجود آمده تا ابد ادامه نخواهد داشت. چرا که تنها راه رشد، تعامل با دیگران و با دنیاست. » او ادامه داد:«اتفاقی که امروز افتاده قطعا علل مختلفی داشته که یکی از آنها فشارهای سیاسی است. ایران در مقابل این اتفاق باید به دنبال نوعی تعامل سازنده باشد تا بتواند از این شرایط عبور کرده و بار دیگر به بازارهای مالی جهانی وصل شود. این نوع تعامل به معنای وابستگی نیست. در جهان کشورهای زیادی وجود دارند که وابسته نیستد اما تعاملات خود را هم حفظ کرده اند، ایران هم می تواند برای رشد و پیشرفت به این سمت حرکت کند و در این مسیر حل مشکلاتی از این دست هم اتفاق خواهد افتاد.»
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
