کمبود دلار در مصر در حال تبدیل به بحران اقتصادی است
چالش دلار و غذا در سرزمین نیل
بحران اقتصادی مصر
این روزها بحران، گریبان‌گیر اقتصاد مصر است. افزایش قیمت سوخت و موادغذایی در بازارهای جهانی و تلاطم‌‌‌های ناشی از خروج سرمایه‌گذاران خارجی از این کشور موجب شده است تا دومین اقتصاد بزرگ آفریقا با کمبود دلار مواجه شود. افزایش شدید قیمت موادغذایی و انواع گوشت فراتر از بدترین پیش‌بینی‌ها بوده است. بحران کمبود دلار باعث انباشت کالاهایی مانند علوفه برای دام و طیور در بنادر مصر شده و در نتیجه خواسته‌‌‌ها برای نجات صنعت طیور افزایش یافته است. مصر در صنعت طیور به خودکفایی دست یافته است. حجم آن بیش از ده‌ها میلیارد پوند است و منبع ارزان پروتئین محسوب می‌شود. همزمان با افزایش ۵۰درصدی قیمت مرغ طی چندماه گذشته، رسانههای محلی شروع به تشویق شهروندان به تغییر عادات غذایی خود کرده‌اند تا به‌این ترتیب تا حد امکان در هزینههای روزانه و ماهانه صرفهجویی کنند.
این موضوع جنجال‌آفرین نیز بوده است. بر این اساس کمپینی برای خرید گسترده پای مرغ به راه افتاده است. این کمپین بحث‌برانگیز زمانی آغاز شد که موسسه ملی تغذیه وزارت بهداشت و جمعیت مصر شروع به توضیح مزایای خوردن پای مرغ کرد که با توجه به قیمت بالای گوشت سفید و قرمز، جایگزین غذایی غنی از پروتئین است و از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود. این موسسه در صفحات رسمی خود در رسانههای اجتماعی پای‌مرغ را منبع ارزان پروتئین معرفی کرد و به مقایسه آن با ران مرغ پرداخت. فراخوان رسمی مصریها برای خوردن پای مرغ، خشم و انتقاد گسترده آنها را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است و بسیاری دولت را به دلیل قیمت بالای موادغذایی و کاهش قدرت خرید مردم مقصر می‌دانند.
نوش‌داروی وام بین‌المللی
قیمت موادغذایی و نوشیدنی در مصر نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹/ ۳۰درصد افزایش یافته است. اوایل امسال، نرخ رسمی ارز معادل ۶/ ۱۵پوند مصر در برابر هر دلار آمریکا بود که الان به ۷/ ۲۴پوند رسیده است. در بازار سیاه، هر دلار را می‌توان تا ۳۳پوند فروخت. بانک‌ها برداشت دلار را محدود می‌کنند تا بتوانند پول نقد را در کشور نگه دارند. بسیاری از مصریها از عیش و نوش -از صرف غذا تا مراسم عروسی- چشم‌پوشی می‌کنند، به این امید که هزینه‌ها به‌زودی کاهش یابد. مصر اکنون با یکی از بدترین دوره‌های تورم خود در سال‌های اخیر مواجه است و مصری‌های عادی تا حد زیادی هزینه آن را می‌پردازند.
در حالی که مصر امیدوار بود با پایان بحران کرونا، درآمدهای ارزی حاصل از گردشگری خود را بازیابد، روسیه به اوکراین حمله کرد و ضربه تازه‌‌‌ای به اقتصاد این کشور زد. این جنگ مجموعه‌‌‌ای از پیامدهای غیرمنتظره را در سراسر منطقه به دنبال داشت و به‌طور ویژه به مصر ضربه سختی وارد کرد. سرمایه‌گذاران خارجی طی چند هفته پس از تهاجم، میلیاردها دلار از کشور خارج کردند و اقتصاد این کشور به سوی بی‌‌‌ثباتی گام برداشت. مصر همچنین بیشتر از هر کشور دیگری گندم وارد می‌کند و بیشتر آن نیز از روسیه و اوکراین وارد می‌شود. با آغاز جنگ هزینه گندم و روغن شروع به افزایش کرد و در عین حال تعداد گردشگران به دلیل اتکای طولانی‌مدت به بازدیدکنندگان روسی و اوکراینی کاهش یافت.
در ماه دسامبر، پس از ماه‌‌‌ها مذاکره، مصر اعلام کرد که ۳میلیارد دلار وام از صندوق بین‌المللی پول دریافت می‌کند که شامل ۳۴۷میلیون دلار است که بلافاصله پرداخت خواهد شد. این چهارمین‌بار است که صندوق بین‌المللی پول در شش‌سال گذشته به مصر کمک می‌کند. با این حال برخی اقتصاددانان مصری بر این باورند اینکه عمل وضعیت فعلی را به جنگ اوکراین تقلیل دهیم چندان با واقعیت سازگار نیست. وام‌‌‌های پی‌‌‌درپی از نهادهای بین‌المللی با هدف سرمایه‌گذاری در پروژه‌‌‌های بزرگ زیرساختی اقتصاد این کشور را آسیب‌‌‌پذیر کرده است. عمده این پروژه‌‌‌ها مورد حمایت رئیس‌جمهور این کشور قرار دارند. کارشناسان اقتصادی براین باورند که این وام‌‌‌ها به جای آنکه به حل مشکلات مصر منتهی شود، تنها با پرداخت وام‌‌‌های قدیمی با وام‌‌‌های جدید به تشدید مشکلات این کشور منتهی شده است.
واکنش مصریها چیست؟
به گزارش واشنگتن‌پست، بررسی‌‌‌های میدانی حاکی از آن است که شهروندان مصری به شیوه‌‌‌های مختلف در حال مقابله با تورم خوراکی‌‌‌ها هستند. برخی رستوران‌‌‌دارها و فروشندگان غذاهای خیابانی می‌‌‌گویند برخی از مردم ممکن است به جای خوردن سه‌وعده غذا در روز، به یک یا دو وعده اکتفا کنند.
برخی از رستورانداران باسابقه معتقدند در حالی که بیش از چهاردهه شاهد فراز و فرود قیمت مواد غذایی بوده‌‌‌اند، موج جدید این تغییرات بی‌‌‌سابقه به حساب می‌‌‌آید. برخی از شهروندان مصری می‌‌‌گویند با افزایش هزینه حمل‌ونقل به پیاده‌‌‌روی روی آورده‌‌‌اند تا بتوانند هزینههای غذای خود را تامین کنند. برخی از فروشندگان غذاهای خیابانی از نوع جدیدی از تقاضا می‌‌‌گویند. به گفته این افراد برخی از مشتریان دیگر به سفارش ساندویچ نمی‌‌‌پردازند و سعی می‌کنند با خرید محتویات ساندویچ و استفاده از نان یارانه‌‌‌ای اندکی در هزینه‌‌‌هایشان صرفهجویی کنند. این موج تورمی صرفا به افزایش قیمت‌ها منجر نشده، بلکه تعطیلی بسیاری از رستوران‌‌‌ها را نیز درپی داشته است. رستورانداران اعلام می‌کنند حتی اگر قیمت غذاها دوبرابر شود، بهبود چندانی در وخامت کسب‌وکار آنها به وجود نمی‌‌‌آید.
