وزیر جدید خزانهداری بریتانیا چه در سر دارد؟
آلارم شکست تراسونومیکس
تراس قصد داشت با کاهش مالیاتها به رشد اقتصادی سریع در این کشور کمک کند اما به نظر میرسد طرح کاهش مالیاتهای او با واکنش منفی بازار متوقف شده و دولت در مسیر معکوس افزایش مالیات شرکتها قرار گرفته است. همین موضوع به برکناری کوارتنگ منجر شد و روز جمعه جرمی هانت به عنوان وزیر جدید خزانهداری انگلیس معرفی شود. هانت که پیش از این بارها اعلام کرده است از حامیان کاهش مالیات است اکنون در موقعیت سختی قرار گرفته است که به نظر میرسد از افزایش سطح مالیاتها دفاع کند. او در مصاحبه با بیبیسی اعلام کرد برخی مالیاتها افزایش خواهد یافت، در حالی که ممکن است مخارج دولت را کاهش دهد. این سیاستها در حالی در اولین ۲۴ ساعت وزارت هانت اعلام شده است که کاملا با سیاستهای قبلی تراس در تعارض است و میخ آخر بر تابوت «تراسونومیکس» به شمار میرود.
شکست خانم نخستوزیر
در حالی که تنها ۴۰ روز از نخستوزیری لیزا تراس میگذرد، به نظر میرسد او نخستین شکست خود در برنامههای اقتصادیاش را تجربه میکند. او که در انتخابات حزب محافظهکار با ایده کاهش قابلتوجه مالیاتها و تقویت رشد اقتصادی به پیروزی رسید، در روزهای اخیر و به دنبال ریزش قابلتوجه بازار اوراق قرضه دولتی این کشور در موقعیت سختی قرار گرفته است و مجبور شد وزیر خزانهداری خود را برکنار کند. درحالیکه تمام برنامههای اقتصادی تراس با شکست مواجه شده است، تنها یک هدف اقتصادی پیش روی دولت او قرار دارد: بازگرداندن اعتماد به بازار اوراق قرضه در انگلیس. پس از آنکه بودجه تدوینشده از سوی کواسی کوارتنگ در ۲۳ سپتامبر، اعتماد فعالان بازار اوراق قرضه را متزلزل کرد، بازار اوراق در انگلیس با کاهش قابلتوجهی مواجه شد.
در واقع کوارتنگ قصد داشت بدون آنکه از هزینههای دولت بکاهد درآمدهای مالیاتی این کشور را کاهش دهد. این مساله هزینه استقراض دولت را به بالاترین سطح در ۲۰ سال اخیر رساند و موجب شد بانک مرکزی این کشور برای جلوگیری از سقوط بیشتر این بازار در آن مداخله کند. این مساله که موجب شد دولت تراس از سوی همحزبیهایش به باد انتقاد گرفته شود در نهایت برکناری کوارتنگ در ۱۴ اکتبر را به دنبال داشت و جرمی هانت را به این مسند رساند. این وقایع در حالی رقم میخورد که ریشی سوناک، رقیب تراسی در انتخابات درونحزبی، بهصراحت اعلام کرده بود کاهش مالیات بدون کاهش بودجه دولت افسانه است و عواقب اقتصادی مناسبی به دنبال ندارد. تراس اعتراف کرد بازارها سریعتر از حد انتظار او واکنش نشان دادند و در حال حاضر اولویت او بازگرداندن اعتبار دولت نزد وامدهندگانش است.
در نهایت قرار است از ماه آوریل سال آینده، مالیات شرکتهایی که سودی بالاتر از ۲۵۰هزار پوند به دست میآورند از ۱۹ به ۲۵درصد افزایش پیدا کند. با این حال به نظر میرسد درآمدهای این افزایش مالیات برای درآمدن دولت از چالهای که برای خود کنده است کافی نباشد. حتی اگر بازارها آرام شوند، موقعیت لیزا تراس بهشدت تضعیف شده است. اقتدار او به محض اینکه بازارها به بودجه کوارتنگ واکنش منفی شدیدی نشان دادند از بین رفت. وارونه شدن سیاستهایش در روزهای اخیر هر آنچه یک نخستوزیر برای ادامه کار نیاز دارد از او سلب کرد. بسیاری در حزب محافظهکار مصمم هستند که او را برکنار کنند. برنامه او برای کاهش مالیات با کسری بودجه و ایجاد یک دولت کوچکتر همیشه از حمایت کمرمقی در حزب برخوردار بود. حتی آن دسته از محافظهکارانی که از پروژه او حمایت میکردند، اکنون دلیل چندانی برای حفظ او در جای خود ندارند و چیزی جز شرمندگی انتخاب سومین رهبر حزب در یک سال برایشان باقی نمانده است.
صحبتهای وزیر جدید خزانهداری
جرمی هانت به عنوان وزیر جدید خزانهداری بریتانیا کار سختی پیش رو دارد. دیوید گاوک که سابقه تصدی وزارت خزانهداری را در کارنامه دارد درباره شرایطی که هانت در آن به قدرت رسیده است گفت: «آقای هانت قدرت زیادی بر نخستوزیر خواهد داشت و تراس «در بند بازارها» و در نتیجه «زندانی وزیر خزانهداری» است.» هانت پس از به قدرت رسیدن در مصاحبهای با بیبیسی اعلام کرد باید درباره بودجه تصمیمات سختی اتخاذ شود. او در ادامه افزود در حالی که برخی مالیاتها افزایش پیدا میکنند، ممکن است برخی مخارج دولت با کاهش مواجه شود. این سخنان هانت در کمتر از ۲۴ پس از رسیدن به مقام وزارت از عقبنشینی تمام و کمال تراس از برنامههای اقتصادیاش حکایت دارد. هانت در ادامه افزود کاهش نرخ مالیات ۴۵درصدی بر افراد پردرآمد و شرکتها لغو شدهاند و قرار است تغییرات بیشتری بر بودجه دولت اعمال شود.
این تغییرات شامل افزایش برخی مالیاتها و همچنین کاهش احتمالی هزینههای عمومی میشود؛ هرچند او از ارائه جزئیات در این باره خودداری کرد. هانت در ادامه صحبتهایش افزود مالیاتها به قدری که مردم انتظارش را داشتند کاهش نمییابد و حتی شاهد افزایش برخی مالیاتها خواهیم بود. وزیر جدید خزانهداری انگلیس از رد کاهش هزینههای وزارت بهداشت یا عقبنشینی از وعده نخستوزیر برای رساندن مخارج دفاعی به سه درصد از تولید ناخالص داخلی خودداری کرد. هانت در حالی به این جایگاه دست یافته است که او از حامیان رقیب انتخاباتی لیزا تراس بوده است و با این صحبتها سیاستهای موردنظر نخستوزیر کاملا در هالهای از ابهام قرار خواهند گرفت. وزیر جدید خزانهداری انگلیس ابراز امیدواری کرد که بتواند به کاهش یکدرصدی نرخ مالیات پایه پایبند بماند. او افزود از سیاست کاهش قیمت انرژی که پیش از این از سوی تراس اعلام شده بود حمایت خواهد کرد. هانت در انتها در مورد انتخابات زودهنگام گفت: «کشور به ثبات نیاز دارد.»
فشارهای پارلمان به تراس
در پی این اتفاقات نخستوزیر در روز جمعه یک کنفرانس مطبوعاتی ترتیب داد. سخنان تراس در کنفرانس مطبوعاتی روز جمعه واکنشهای مختلفی را در پی داشته است. برخی از نمایندگان پارلمان به بیبیسی گفتهاند دستکم سلف او، بوریس جانسون، در مواقعی که اوضاع برای آنها بد به نظر میرسید، میتوانست حتی روحیه منتقدانش را نیز تغییر دهد. در همین هنگام رهبر حزب کارگر در اظهاراتی نخستوزیر را به «هرجومرج در پی برکناری وزیر خزانهداری» متهم کرده و خواستار برگزار انتخابات زودهنگام شده است.