آیا استرس بر رنگ مو اثر می‌گذارد؟
«رنگ موی شما را مقدار ملانین موجود در آن تعیین می‌کند. سلول‌های رنگدانه در فولیکول‌های موی شما به نام «ملانوسیت»، ملانین تولید می‌کنند. این سلول‌ها با بالا رفتن سن شروع به از بین رفتن می‌کنند. با سلول‌های رنگدانه‌ی کمتر ، ملانین موجود در فولیکول‌های مو کمتر می‌شود. در نهایت، مو بدون ملانین رشد می‌کند و رنگ آن سفید مایل به خاکستری و سپس سفید می‌شود.
ژنتیک در تعیینِ زمان سفید شدن موهای شما نقش مهمی دارد. برای اینکه بدانید چه زمانی موهای شما شروع به سفید شدن خواهد کرد، سابقه‌ی سفید شدن موهای والدین و پدربزرگ و مادربزرگ‌تان را بررسی کنید.
علت و درمان سفیدی مو
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یکی از دلایل سفید شدن زودرس موها است. مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۳ انجام شد نشان داد احتمال سفید شدن زودرس موهای سیگاری‌ها در قیاس با غیرسیگاری‌ها دو و نیم برابر بیشتر است. این مطالعه روشن کرد که سیگار کشیدن با افزایش استرس اکسیداتیو همراه است که می‌تواند به سلول رنگدانه آسیب برساند و منجر به کاهش زودرس ملانین در فولیکول‌های مو شود.
بیماری
بیماری‌های زیادی هستند که می‌توانند عامل سفید شدن موها در سن پایین شوند. از جمله:
بیماری خودایمنی: طاسی و پیسی بیماری‌هایی هستند که بواسطه‌ی آنها سیستم ایمنی به سلول‌های خودش از جمله ملانوسیت‌ها حمله می‌کند و این حمله سبب می‌شود موها به رنگ سفید مایل به خاکستری یا سفید درآیند.
کمبود ویتامین ب۱۲: ویتامین ب۱۲ یک ماده‌ی مغذی ضروری است که به شکل‌دهی سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند و برای عملکرد سالم مغز و اعصاب ضروری است. این ویتامین نقش مهمی در رشد مو دارد. رژیم غذایی دارای کمبود این ویتامین می‌تواند تولید ملانین را با ضعیف کردن سلول‌های رنگدانه کاهش دهد.
بیماری تیروئید: تیروئید غده‌ای است که هورمون تولید می‌کند و نقش مهمی در کنترل متابولیسم شما دارد. اختلال عملکرد تیروئید می‌تواند منجر به کاهش تجمع رنگدانه‌های مو شود.
استرس چگونه بر رنگ موی شما اثر می‌گذارد؟
مطالعه‌ای که سال ۲۰۲۰ در مجله‌ی Nature منتشر شد چگونگی تاثیر استرس بر رنگ موی افراد را به خوبی توضیح میدهد (این مطالعه با آزمایشات حیوانی انجام شده است نه آزمایشات انسانی). محققان برای تعیین اینکه آیا استرس می‌تواند سبب سفید شدن موها شود موش‌ها را آزمایش کردند. آنها سه گروه موش را در معرض سطوح مختلفی از استرس قرار دادند. تمام موش‌ها دچار ریزش مو و افزایش سفیدی مو شدند. این مطالعه نشان داد نورادرنالین (نوراپی‌نفرین) دلیل وقوع آن است.
بدن هنگام استرس انتقال‌دهنده‌های عصبی آزاد می‌کند
وقتی استرس دارید بدن شما با آزاد کردن انتقال‌دهنده‌ی عصبی نورادرنالین واکنش نشان میدهد. در شرایط عادی، سلول‌های بنیادی تولیدکننده‌ی رنگدانه غیرفعال می‌مانند تا زمانی که رشد موی جدید اتفاق بیفتد. با این حال، نورادرنالین این سلول‌ها را خیلی زود فعال می‌کند و سبب دور شدن آنها از ذخایر رنگی فولیکول مو می‌شود. با کم شدن سلول‌های بنیادی برای تبدیل شدن به سلول‌های رنگدانه یا ملانوسیت، ملانین کمتری تولید می‌شود و مویی که در این شرایط رشد کند فاقد رنگ خواهد بود. این مطالعه روی موش‌ها انجام شد بنابراین در مورد رابطه‌ی بین استرس و سفید شدن زودرس موها مطالعات بیشتری باید انجام شود.
آیا سفید شدن موها دائمی است؟
بله در بیشتر موارد. وقتی هیچ سلول رنگدانه‌ای در فولیکول مو نباشد، ملانین نمی‌تواند تولید شود و اثر آن دائمی است.
سفید شدن موها برای برخی افراد برگشت‌پذیر به رنگ اولیه است
برای برخی افراد، سفید شدن موها برگشت‌پذیر به رنگ اولیه است. در این مطالعه، نمونه‌های تار موی ۱۴ شرکت‌کننده جمع‌آوری و تحلیل شد. از شرکت‌کنندگان خواسته شد سطح استرس‌شان را به صورت هفتگی در یک دفترچه یادداشت ثبت کنند. برای بررسی تارهای مو و مشاهده‌ی تغییرات جزئی رنگ از اسکنرهایی با وضوح بالا استفاده شد. تغییرات رنگ مو با یادداشت‌های شرکت‌کنندگان درباره‌ی سطح استرس‌شان مقایسه شد. نتایج نشان داد برخی افراد با کاهش سطوح استرس توانستند رنگ موی مایل به سفیدشان را به رنگ طبیعی قبل بازگردانند.
نکاتی برای پیشگیری از سفید شدن موها
مدیریت استرس صرفنظر از اثری که روی ظاهر می‌گذارد، هدفی سالم است. اگرچه پیرشدن اجتناب‌ناپذیر است، به این معنا نیست که قرار نیست با افزایش سن حس خوبی از خودمان داشته باشیم. مراقبت کردن از سلامت فیزیکی و روانی در دراز مدت به نفع ما است. در ادامه نکاتی را برای پیشگیری از سفیدشدن زودرس موها می‌خوانید:
داشتن رژیم غذایی متعادل: رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزی و ماهی با چربی اشباع‌شده و غذاهای فرآوری‌شده‌ی کم تضمین می‌کند بدن شما مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای موی سالم را دریافت خواهد کرد. این حقیقت ثابت‌شده است که رژیم غذایی خوب به کاهش اثرات پیری و استرس کمک می‌کند.
فعال ماندن: ورزش منظم برای خلق و خو و بدن خوب است. فعالیت فیزیکی به کاهش استرس، افسردگی و اضطراب و تقویت عزت نفس کمک می‌کند.
ایمنی در برابر خورشید: اشعه‌ی ماوراءبنفش خورشید می‌تواند موجب ریزش مو و کاهش رنگدانه‌ها شود. پوشیدن کلاه، استفاده از کرم ضدآفتاب و محدود کردن زمان قرارگیری زیر نور آفتاب میزان آسیب به موها را کاهش میدهد.
وقت گذرانی با عزیزان: تماس منظم با دوستان و خانواده تاثیر زیادی بر سلامت احساسی و روانی ما می‌گذارد. ارتباط اجتماعی سلامت روان ما را بهبود می‌بخشد، از ما در برابر افسردگی محفاظت می‌کند و خطر مرگ و میر را کاهش میدهد.
استقبال از پیری: نگرانی از تارهای سفید مو نتیجه‌ی معکوس دارد چون هرقدر بیشتر استرس داشته باشید، موهای شما زودتر سفید می‌شود. پیر شدن یک فرایند طبیعی است. به جای نگرانیِ ظاهری، نگاهتان را به پیر شدن، این دگرگونی اجتناب‌ناپذیر ، عوض کنید.
رنگ کردن موها
اگر سفیدی رنگ موی شما بر اعتماد به نفس شما و احساسی که نسبت به خودتان دارید اثر منفی گذاشته است، می‌توانید موهایتان را رنگ کنید!
نکته: اگر متوجه شدید موی شما بدون هیچ تغییر خاصی در سبک زندگی‌تان در حال سفید شدن است، با پزشک مشورت کنید تا از مشکلات پزشکی بالقوه‌ای که شاید دلیل این سفید شدن باشد جلوگیری کنید.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
