نرخ کف در بازار بین بانکی چیست؟
این در حالی است که تا قبل از هفته نوزدهم، بانک مرکزی در طول سال جاری همواره در اطلاعیه‌های خود از انجام نشدن معامله در قالب عملیات بازار باز به خاطر کفایت یا مازاد نقدینگی در بازار بین بانکی خبر داده بود اما در هفته گذشته برای اولین بار اعلام کرد بازار بین بانکی با کسری نقدینگی روبرو است.
در نتیجه این کسری نیز بانک مرکزی طی اقدام بی سابقه خود در معاملات بازار باز هفتگی از ابتدای امسال تاکنون اقدام به خرید ۵۰ میلیارد تومان اوراق در بازار باز کرد. در واقع بانک مرکزی که به دلایل مازاد یا کفایت نقدینگی حاضر به خرید اوراق از بانک ها نبود، در معاملات هفته گذشته با پیشنهاد فروش اوراق دو بانک از چهار بانک شرکت کننده موافقت کرد تا از طریق انبساطی که در بازار به وجود می آورد، نرخ سود را تحت کنترل خویش درآورد.
حال شنیده ها حکایت از آن دارد پس از عادی کردن نرخ سپرده‌های قانونی، بانک مرکزی قصد دارد در گام دوم کف کرویدور در بازار بین بانکی را تغییر دهد. بر اساس دستورالعمل شورای پول و اعتبار تعیین کف نرخ سود در بازار بین بانکی بر عهده هیات عامل بانک مرکزی است.
نرخ کف در بازار بین بانکی چیست؟
بانک های مرکزی در اکثر کشورهای دنیا به‌منظور ایجاد ثبات اقتصادی یک محدوده مجاز برای نرخ بهره در نظر می‌گیرند و سعی می‌کنند با استفاده از ابزارهای سیاستی خود نرخ بهره اقتصاد را در این محدوده، که کریدور نرخ بهره نیز نامیده می‌شود، نگاه دارند.
در اقتصاد ایران بانک مرکزی در خرداد امسال پس از تهیه زیر ساخت به سمت راه اندازی کرویدور نرخ بهره رفت. این نرخ در ابتدا بین محدوده 10 و 22 درصد در نظر گرفته شد و بر اساس دستورالعمل «عملیات بازار باز و اعطای اعتبار در قبال اخذ وثیقه توسط بانک مرکزی» و مصوبه هیات عامل این بانک، بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانستند ذخایر مازاد خود را در نرخ سود ۱۰ درصد و به‌صورت یک‌شبه نزد بانک مرکزی سپرده‌گذاری کنند. کف دالان معادل نرخ سود سپرده‌گذاری بانک‌ها در بانک‌مرکزی است.
همچنین بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند کسری ذخایر خود را از طریق اعتبارگیری از بانک مرکزی به‌صورت یک‌شبه و مشروط به ارائه وثایق کافی، در نرخ سود ۲۲ درصد تامین کنند. این همان سقف دالان یا نرخ تنزیل مجدد نهایی است.
از دل این دو، نرخی استخراج می شود که به آن نرخ بهره سیاست‌گذاری یا هدف گفته می شود. در ابتدا راه اندازی کریدور، میانگین کف و سقف دالان در محدوده ۱۶ درصد قرار داشت. بانک مرکزی در فاصله دهم خرداد تا 23 مرداد سه بار دیگر کف کریدور در بازار بین بانکی را بالا برد و به 14 درصد رساند. با این حساب نرخ بهره سیاستی نیز از حدود 16 درصد تا 18 درصد بالا رفت.
حال شنیده می شود با توجه به روند بازار ها و ضرورت مدیریت نقدینگی احتمال افزایش کف کریدور و نرخ سود هدف در بازار بین بانکی افزایش یافته است. با این تصمیم نرخ سود سپرده گذاری نزد بانک مرکزی افزایش یابد و این نهاد می تواند سپرده های بیشتر از طریق بانک ها جمع کند. با این سیاست قبض نقدینگی صورت گرفته و نرخ کف و سقف در بازار بین بانکی به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند. علاوه بر این نرخ بهره هدف بانک مرکزی نیز در کرویدور تغییر خواهد کرد. بانک مرکزی تلاش می کند از طریق عملیات بازار نرخ بهره را در کریدور مورد نظر مدیریت کند.
عملیات بازار باز چیست؟
بازار باز به بازاری می گویند که در آن بین بانک مرکزی و بانک ها معاملات اوراق بدهی دولتی صورت می گیرد. در این بازار با خرید اوراق بدهی دولتی، قیمت آن به دلیل وجود تقاضای موثر از سوی بانک مرکزی بالا رفته و در نهایت نرخ سود بین بانکی پایین می‌آید. از طرف دیگر فروش اوراق بدهی دولتی توسط بانک مرکزی (افزایش عرضه) سبب کاهش قیمت اوراق و نهایتا افزایش نرخ سود بین بانکی می شود.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
