دست و پا زدن آمریکا برای بقا در عراق
هوا که رو به تاریکی می‌رود، هواپیمای حامل یکی از مقامات آمریکایی آماده فرود در عراق می‌شود. پس از افشای هک پهپاد آمریکایی از سفر سال ۲۰۰۸ باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا به عراق و انتشار تصاویر این سفر از سوی گردان‌های حزب‌الله عراق، مقامات آمریکایی برای حفظ جان‌شان به صورت مخفیانه و شبانه به عراق سفر می‌کنند. سال گذشته در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۸ (۵ دی ۱۳۹۷) دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با همسرش برای تبریک کریسمس به سربازان آمریکایی مخفیانه و شبانه به عراق سفر کرد و شامگاه سه‌شنبه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا با همان کیفیت وارد عراق شد.
او برای رسیدن به بغداد، سفر از پیش تعیین‌شده خود به برلین را که با هدف دیدار با آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور برنامه‌ریزی کرده بود، لغو کرد. هواپیمای وزیر امور خارجه آمریکا برای برجای نگذاشتن ردی از خود، سیستم ردیابی را در ترکیه به‌طور موقت خاموش کرد تا س‌ان‌ان در خبری فوری اعلام کند که نمی‌دانند وزیر خارجه کشورشان به کجا رفته است؟ پس از اعلام این خبر، با توجه به سفر وزیر امور خارجه کشورمان به روسیه، شایعاتی درباره سفر پمپئو به روسیه و دیدار دوطرف با وساطت طرف روسی منتشر شد اما ساعاتی بعد و با انتشار خبر سفر بدون اطلاع قبلی وزیر خارجه آمریکا به بغداد، این شایعات نیز رنگ باخت. پمپئو در جریان این سفر با عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر و برهم صالح رئیس‌جمهور عراق دیدار و گفتوگو کرد.
در جریان این دو دیدار، مقامات عراقی به‌صراحت خطاب به رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا گفتند که عراق تعامل اقتصادی خود با ایران را ادامه می‌دهد و بر همین اساس خواهان اخذ معافیت درباره تحریم‌های ایران است. توصیه به واشنگتن برای خودداری از افزایش تنش با ایران و عدم همراهی عراق در این مسیر با آمریکا، محور دیگر اظهارات مقامات عراقی بود. بر اساس آنچه یک منبع آگاه عراقی به السومریه گفته است صالح خطاب به پمپئو گفته است عراق باید از تحریم‌ها علیه ایران مستثنی باشد و از تنش با ایران هم باید خودداری شود. در دیدار وزیر خارجه آمریکا و نخست‌وزیر عراق، عادل عبدالمهدی نیز خطاب به او گفته است: «ایالات متحده آمریکا شریک استراتژیک و مهم عراق است و عراق همچنان سیاست متعادل خود، که پل‌های دوستی و همکاری با تمام همسایگان و دوستانش، از جمله ایران را ساخته است، دنبال می‌کند.»
بر اساس بیانیه دفتر نخست‌وزیر در این بیانیه «بر تمایل عراق به گسترش روابط با آمریکا و دیگر کشورهای همسایه و دوست در زمینه‌های مختلف تاکید شده است.» دفتر نخست‌وزیر عراق تاکید کرد: «بغداد روابطش با کشورها را در وهله اول، بر اساس منافع عراق و تلاش برای تقویت نقاط مشترک بدون پرداختن به موارد اختلافی بنا می‌کند. بغداد بر حل تمام اختلافاتش از طریق گفت‌وگوی صادقانه و سازنده تاکید دارد و نقش اساسی‌اش در منطقه را باز می‌یابد و به مکانی برای درگیری و نزاع تبدیل نمی‌شود.»
مایک پمپئو با چه هدفی آن هم در شرایطی که دو روز قبل با نخست‌وزیر عراق تلفنی گفتوگو کرده بود، وارد بغداد شد؟ برآیند اظهارات او نشان می‌دهد او در سه حوزه نگرانی جدی دارد. اصلی‌ترین حوزه طرح خروج نظامیان آمریکایی از عراق است که در پارلمان در حال بررسی است. دومین موضوع قراردادهای تجاری عراق با کشورهای اروپایی و سومین مساله نیز روابط رو به رشد و نفوذ گسترده ایران در عراق است.
**اخراج نظامیان آمریکایی
اخراج نیروهای نظامی آمریکا از عراق یکی از مطالبات اصلی برخی جریانات سیاسی در این کشور است و حتی در فروردین سال‌جاری، پارلمان عراق ۷۰ امضا برای تصویب طرح اخراج نیروهای نظامی آمریکا از این کشور، جمع‌آوری کرد. درخواست برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق از یک‌سال پیش و بعد از اعلام پایان نظامی داعش، به‌طور جدی مطرح شد، اما پس از اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای اعلام کرد در عراق پایگاه بسیار خوبی (عین‌الاسد در استان الانبار) داریم که از آن طریق ایران و کل منطقه را رصد می‌کنیم و تحت‌نظر خواهیم داشت، اعتراضات به حضور نظامی آمریکا افزایش یافت.
نگرانی از اخراج نظامیان آمریکایی از عراق سفارت آمریکا را به فعالیت واداشته تا با شخصیت‌های عشایری از مناطق غربی عراق دیدار و آنها را به سفارت این کشور در بغداد دعوت کنند تا با حمایت از آنها، زمینه برای باقی ماندن نیروهای آمریکایی در عراق و ممانعت از اخراج آنها فراهم شود. آمریکا حتی به برخی از این شخصیت‌های سیاسی وعده ارائه مصونیت حقوقی داده است تا از آنها که آلوده به فساد و تروریسم هستند، استفاده کند.
یکی از محورهای اصلی اظهارات مایک پمپئو نیز تلاش برای متقاعد کردن مقامات عراقی پیرامون تداوم حضور نظامیان آمریکایی در این کشور بود. وی در مسیر سفر به بغداد درباره‌انگیزه‌های این سفر بدون اشاره به تلاشش برای ابقای نظامیان آمریکایی در عراق، به خبرنگاران گفته بود که «می‌خواهم با سران این کشور صحبت کنم و به آنها اطمینان خاطر بدهم که عراق همچنان کشوری مستقل و با حاکمیت ملی باقی می‌ماند.» او در پاسخ به سوالی درباره ادعاهای مطرح‌شده درخصوص قصد ایران برای تهدید منافع آمریکا در عراق، به طرح پارلمان عراق برای اخراج نظامیان آمریکایی اشاره کرده و گفته است: «تلاش‌هایی در جریان بودند تا نیروهای آمریکایی که مبارزه علیه داعش را ادامه می‌دهند از عراق بیرون رانده شوند. این از اهمیتی باورنکردنی برای دولت عراق برخوردار است.» پمپئو برای ضریب دادن به حضور نیروهای آمریکایی این را هم گفته که «ادامه کمپین برای جلوگیری از حضور داعش در داخل عراق چیزی است که برای دولت عراق در اولویت قرار دارد.»
**قراردادهای تجاری
یکی دیگر از محورهای اصلی سفر پمپئو به عراق، به قراردادهای تجاری دوطرف بازمی‌گردد. به گزارش رویترز، وزیر امور خارجه آمریکا گفتوگو درباره توافق‌های تجاری ناتمام و معاملات بزرگ انرژی را از جمله دیگر محورهای سفرش به بغداد عنوان کرد؛ توافق‌هایی که به ادعای پمپئو به عراق اجازه خواهد داد از وابستگی به ایران در حوزه انرژی رهایی یابد. اولویت اصلی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در منطقه کسب منافع اقتصادی است.
شنیده شده آمریکا حتی در ازای واگذاری یک پروژه عظیم نفتی به شرکت اکسون موبیل آمریکا حاضر به اعطای معافیت به این کشور در برابر تحریم‌های ایران شده است. البته نخست‌وزیر عراق این موضوع را رد کرده است اما یک ماه پیش، رئیس مجلس عراق این موضوع را تلویحا تایید کرده بود. جدا از این موضوع، عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق در اقدامی قابل‌تامل، به جای آنکه سفر خارج از منطقه‌اش را با واشنگتن آغاز کند، به‌خصوص که دعوت رسمی در این باره از کاخ سفید دریافت کرده بود، این سفر را با برلین آغاز کرد.
به گزارش میدل‌ایست‌نیوز، عبدالمهدی در جریان این سفر با شرکت زیمنس برای تولید برق و بهبود شبکه‌های برق قراردادی بی‌سابقه بست. اقدامی که آمریکایی‌ها آن را به معنای قطع دست شرکت «جنرال‌الکتریک» در عراق و عرصه انرژی این کشور می‌دانند. البته عراقی‌ها تجربه خوبی با شرکت جنرال‌الکتریک ندارند. یک مقام نزدیک به وزارت برق عراق گفته است جنرال‌الکتریک از حمایت همه وزرای برق عراق از سال ۲۰۰۳ تاکنون برخوردار بوده اما هیچ‌کاری برای بهبود وضعیت برق عراق نکرده و به عللی نامعلوم مانع از ساخت نیروگاه‌های برقی جدید در عراق شده است.
در این وضعیت شکی نیست که اشتباه بزرگی که ممکن است عراق مرتکب شود تن دادن به دیکته‌ها و فشارهای آمریکاست. چون این کار باعث انزوای عراق و ایجاد بحران‌های تازه می‌شود. شاهد این مدعا تجربه جنرال‌الکتریک در عرصه انرژی و تجربه بلک‌واتر در عرصه امنیت و تجربه حکومت‌داری پل برمر در عراق و تجربه سفر مخفیانه و چندساعته «دونالد ترامپ» به عراق است. پمپئو در این سفر تلاش کرد زمینه ثبت قراردادهای تجاری با عراق را فراهم کند.
**نگران نفوذ ایران در عراق
آمریکایی‌ها در ماه‌های اخیر که تنش بین آمریکا و ایران تشدید شده است، تلاش می‌کنند نفوذ منطقه‌ای ایران را مهار کنند و آن را کاهش دهند. مایک پمپئو اصلی‌ترین مسئولیت را برای ترویج ایران‌هراسی در منطقه و جهان برعهده دارد. پمپئو پیش از دیدارهایش با مقامات عراقی تلاش کرد ایران را خطری برای امنیت نیروهای آمریکایی در عراق معرفی کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، او در تشریح دلایل این سفر، ادعا کرد: «علت این سفر اطلاعاتی است که نشان می‌دهد ایران فعالیت‌های خود را افزایش داده است.» او در همین راستا اظهار کرد در این ملاقات‌ها به این موضوع خواهد پرداخت که هرگونه حمله‌ای از سوی ایران و گروه‌های وابسته به آن علیه نیروهای آمریکایی در عراق، بر دولت عراق نیز اثرگذاری خواهد داشت. وزیر خارجه آمریکا پس از دیدار با مقامات عراقی گفت که با رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر عراق درباره اهمیت تضمین توان عراق برای تامین حفاظت و امنیت مناسب برای آمریکایی‌های مستقر در عراق صحبت کرده و مسئولان عراقی گفته‌اند که این امر را از مسئولیت‌های خود می‌دانند.»
وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد: «می‌خواستم آنها (مقامات عراقی) را از سیل متزاید تهدیداتی که می‌بینیم آگاه کنیم و کمی بیشتر درباره پشت صحنه این امور به آنها اطلاع بدهیم تا مطمئن شوند و هرآنچه در توان دارند برای تامین امنیت تیم (سفارت و نظامیان آمریکایی در عراق) انجام دهند.»
وزیر امور خارجه آمریکا درباره تهدیدات نظامی منتسب به حکومت ایران جزئیاتی بیان نکرد، اما گفت واشنگتن درباره «حمله قریب‌الوقوع» نیروهای تحت امر ایران «اطلاعات مشخصی» داشته است. وی در راستای تبلیغات روزهای اخیر مقامات کاخ سفید، تلاش کرد این نگرانی‌ها را ناشی از تهدیداتی از سوی ایران معرفی کند که به‌زعم وی دستگاه‌هایی اطلاعاتی آن را رصد کرده‌اند اما امکان فاش کردن بیشتر آن نیست. او به عراقی‌ها هم پیشنهاد داد که برای عراقی مستقل و مقتدر بهتر است که به انرژی صادراتی ایران وابسته نباشد و چند منبع متفاوت در اختیار داشته باشد. با این حال اما عراق حاضر به همراهی در راهبرد ایران‌هراسی آمریکا نشد و مقامات این کشور، پمپئو را دست خالی راهی لندن کردند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر