حجت الاسلام والمسلمین «محمد شریعتی دهاقان» سفیر اسبق ایران در سازمان همکاری های اسلامی در گفت و گویی با «انتخاب» با اشاره به اهمیتی که تعامل ایران و عربستان می تواند داشته باشد،‌ به تشرییح شرایط و همچنین موانع تفاهم پرداخت. متن این گفتگ در زیر آمده است:

*میانجی گری احتمالیِ عراق بین ایران و عربستان را چطور تحلیل می کنید؟

مشکلات بین ایران و عربستان مسایلی عمیق است. به همین دلیل لازم است، دو کشور مسایل مطرحه را با مذاکره و گفت و گوهای مستقیم حل کنند. هم جمهوری اسلامی توقع هایی از دولت سعودی دارد و هم آنها مطالبه هایی از ایران دارند. در قدم اول، باید زمینه های تعامل فراهم شود تا از این طریق، رایزنی ها و کارهای لازم برای کاهش اختلافات انجام شود. با این حال، نه ایران و نه عربستان نباید به اراده عراق در راستای ترمیم فضای فعلی بی تفاوت باشند و تلاش کنند، مسایل فی مابین حل شود تا هم دو کشور و هم منطقه و البته جهان اسلام از همراهیِ احتمالی دو کشور مهم عربستان و ایران بهره مند شوند. این را باید در نظر داشت که کشورهای دیگر منطقه هم آمادگی دارند تا این گره را که یکی از گره های کور خاورمیانه است، باز شود تا از این طریق با کم شدن تنش بین کشورهای منطقه، خاورمیانه ای ها منفعت ببرند و دولت تمامیت خواه آمریکا و همچنین اسراییل متضرر شوند. به همین دلیل، هدف باید مقابله با توسعه طلبی اسراییل باشد.

*البته رویکرد بن سلمان و پاسخ ها و مطالبات دولت سعودی عملا راه را بر مذاکرات در جهت اختلافات بسته است.

اینکه در پاسخ به پرسش قبلی گفتم باید زمینه ها روشن شود، به نوع نگاه ولیعهد عربستان به ایران هم بر می گردد. من هم مثل خیلی ها یقین دارم اوضاع بعد از آمدن محمد بن سلمان  در عربستان سعودی عوض شده است و به همین دلیل، شاهد دورتر شدن این کشور از ایران هستیم. البته زمینه های تنش بین ایران و عربستان در گذشته هم به طور مشهودی قابل مشاهده بود.

*واکنش ایالات متحده به تعاملِ احتمالی عربستان و ایران چه نوع واکنشی می تواند باشد؟ به هر حال آمریکایی ها از فضای تنش آلود فعلی بهره مند می شوند.

بازهم می گویم، یکی از مواردی که در فراهم شدن زمینه ها موثر است، نوع رویکرد دولت آمریکا به این موضوع است. تا به امروز هنوز آثاری از اینکه آنها چه خواهند کرد، معلوم نیست. آنچه مشخص است، این است که هم آمریکا و هم اسراییل هر کاری که لازم باشد را انجام خواهند داد تا ایران و عربستان نسبت به هم رویکردی تقابلی داشته باشند تا با تنشِ منطقه، اهداف خود را محقق شده ببینند. به همین دلیل، تاکید می شود، مانع ها توسط خودِ‌ عربستان و ایران برطرف شوند و وساطت های کشورهای دیگر در گام های بعدی می تواند،‌ تاثیرگذار باشد تا از این طریق خاورمیانه از ضررهای حضور مداخله آمیز آمریکا و اسراییل در امان بماند. هیچ کس نمی تواند، این قضیه را منکر شود که چالش فعلی، ضررهای زیادی دارد و منافع دو کشور را هدر می دهد. عربستان ابزار تبلیغی و مالی و البته انسانی وسیعی دارد و مطلوب این است که این داشته ها فقط در راستای منافع منطقه به کار گرفته شود. ایران هم در منطقه مهم خاورمیانه یکی از پر نفوذ ترین کشورها شناخته می شود. شرحِ شرایط دو کشور، ما را به این نتیجه می رساند که حلِ اختلاف ایران با عربستان در کنار دست آوردهایی که برایشان خواهد داشت، حتما می تواند در راستای برطرف شدن مشکلات یمن و سوریه و کاهش تنش ها بین شیعه ها و سنی های عراق خواهد شد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.