عجم: غرب برای مهار ایران به بن‌سلمان نیاز دارد
ماجرای قتل خاشقچی این روزها نه تنها به بحران شدید مشروعیت در حکومت عربستان بلکه به یک "دردسر بزرگ" برای رئیس جمهور آمریکا در داخل و خارج آمریکا نیز تبدیل شده است. ترامپ بارها اعلام کرده که نمی‌خواهد دولت عربستان را به عنوان یک متحد کلیدی در منطقه از دست بدهد. همانطور که پیش‌بینی می شد، ترامپ طی روزهای اخیر به کرات در چند اظهارنظر، نقش بن سلمان را در پرونده این قتل به طور کلی نادیده گرفت و تنها گفت عاملان را مجازات خواهیم کرد. در این باره با دکتر محمد عجم، پژوهشگر خلیج فارس و کارشناس مسائل عرب و خاورمیانه گفتگو کرده‌ایم که از نظر می گذرانید:
ارزیابی شما از بیانیه ترامپ درباره قتل خاشقچی به چه صورت است؟ پیش بینی شما از آینده بن سلمان و وضعیت سیاسی عربستان در منطقه چیست؟ ایا ولیعهد برکنار خواهد شد؟
مواضع ترامپ قابل پیش بینی بود از یکماه قبل او گزارشات موثق در مورد دست داشتن بن سلمان در قتل را نادیده می گرفت و یا انکار می کرد. آمریکا و غرب به هیچ عنوان آمادگی آنرا ندارند که بن سلمان را برکنار کنند. بن سلمان سوگلی غرب است و برای مطرح کردن و بزک کردن او هزینه کرده است نظام های غربی فعلا گزینه ای بجای او ندارند و نگران هستند هرگونه تغییر در ساختار حکومت عربستان توازن قوا در منطقه خلیج فارس را برهم زند و ایران از آب گل آلود ماهی بگیرد. آنها فکر می کنند که برکناری بن سلمان به نفع ایران هست و یک دشمن لجوج ایران کنار گذاشته می شود و این اصلا برای منافع آنها سود آور نیست. از طرفی غرب نگران است تغییر ساختار قدرت در عربستان دولت آن را تضعیف کند و این تضعیف به یک سلسله تحولات ناخوشایندی منجر شود که افراطیون و تروریستها در منطقه قدرت بگیرند.
برخی تحلیلگران معتقدند هجمه سیاسی علیه عربستان به پایان جنگ یمن منتهی خواهد شد، تحلیل شما چیست؟ آیا وزیر خارجه انگلیس برای پایان بحران یمن به خاورمیانه آمده بود؟
درست است فعلا غرب به جای مجازات بن سلمان در داخل ساختار قدرت عربستان تصمیم دارند جاه طلبی او را در جنگ یمن مهار کنند، جنگ غیر انسانی یمن خشم آزادیخواهان جهان را برانگیخته است. آمریکا، انگلستان و آلمان ناچار هستند تحت فشار افکار عمومی که جنایت قتل خاشقچی وجدان و خرد جمعی را بیدار کرد به مهار جاه طلبی های بن سلمان در یمن فکر کنند قبلا به بن سلمان اختیار تام داده شده بود و در مقابل همه جنایات ائتلاف سعودی در یمن غرب همراهی می کرد و جنایات را توجیه می کرد اما اکنون ورق به نفع مقاومت یمن برگشته است. ایران علاقه ای به دخالت در تحولات داخلی و جنگ قدرت در دربار عربستان ندارد. اما اگر مصایب و آلام مردم یمن پایان یابد ایران خرسند خواهد شد.
آرایش سیاسی منطقه را پس از این هجمه ها علیه عربستان و بازی ترکیه با امریکا و عربستان را چه طور ارزیابی می کنید؟ آیا در آینده شاهد تحولی جدی در چینش بازیگران منطقه هستیم؟با توجه به پرونده های مهم منطقه از جمله سوریه، عراق و یمن.
هجمه ای از سوی دولتهای غربی متوجه بن سلمان نیست و چینش مهمی در منطقه صورت نخواهد گرفت. تبلیغات و سر و صدای رسانه های مستقل در غرب علیه بن سلمان موقتی است و دولتهای غربی امیدوارند آب از آسیاب بیفتد و آتش رسانه های مستقل خاموش شده و منطقه به وضعیت قبل از جنایت قتل خاشقچی برگردد.
غرب به بن سلمان بدلایل مختلف و منافع متعددی نیاز دارد اما مهمترین آن ادعای مهار ایران در منطقه است ادعای غرب این است که بن سلمان در مقابل هژمونی و توسعه طلبی! ایران در منطقه ایستاده است و در موضوع تروریزم نیز عربستان خود را متعهد به پیروی از تصمیمات آمریکا می داند.
ترکیه امتیازات قابل توجهی از عربستان خواهد گرفت ولی در نهایت کوتاه خواهد آمد. دولت قطر با کمک امپراتوری رسانه ای خود فعلا تنها دولتی است که با تمام توان آتش بیار معرکه علیه بن سلمان و افشاگر رسوایی های بن سلمان است و برکناری او را نوید می دهد.
می دانید ائتلاف عربستان پس از محاصره اقتصادی قطر با توصیه بن سلمان قصد اشغال قطر و سرنگونی دولت آنرا داشت بهانه لازم هم برای اینکار داشتند. بهانه این بود که قطر با کمک پول و شبکه‌های الجزیره به گسترش افراط گرایی و تروریزم و اسلام سیاسی و جهادی در منطقه کمک می کند آمریکا و اروپا از یکسو و ترکیه از سوی دیگر در آن زمان مانع سرنگونی دولت قطر شدند. توجیه غرب این بود که سرنگونی دولت قطر زنجیره ای از تحولات ناخوشایند و بی ثباتی را در منطقه خطرناک و آسیب پذیر عربی موجب خواهد شد. هنوز هم از نظر متحدین عربستان در منطقه خلیج فارس قطر دولت نامرغوب و وصله ناجور است. اما غرب شدیدا از تعادل و توازن قدرت در منطقه خلیج فارس مراقبت می کند آنها معتقدند هرگونه تغییر به نفع ایران و یا به نفع افراطیون عرب منطقه منتهی خواهد شد. لذا با توجه به هشدارهای مقامات و کارشناسان غربی امیدی نیست که شاهد تغییرات بنیادین در نظام های موروثی عربی خلیج فارس باشیم. اما در یمن تحولات مثبتی در حال شکل گیری است.
علت این خبرسازی های گسترده را در چه می بینید؟ نزدیک به دوماه از این قتل می گذرد و همچنان از حرارت و داغی این خبر و پیگیری آن کم نشده است و همچنان تیتر اول واشنگتن پست است...
علت خبر سازی های گسترده این قتل حداقل به سه عامل بر می گردد ؛ محل قتل کنسولگری که قوانین و وظایف آن مطابق کنوانسیون 1961 و 1962 تعریف شده است.
2 – زمان و نوع فجیع قتل و 3- پنهان کاری و دروغ های مستمر دستور دهنده قتل،
کسانیکه با سیستم های حکومتی پادشاهی عربی آشنا هستند از همان ابتدا باور داشتند که قتل برنامه ریزی شده و با دستور بالاترین مقام عربستان انجام شده بود. امروزه بالاترین مقام اجرایی در عربستان عملا و رسما ولیعهد محمد بن سلمان است. عربستان بعد از سه هفته انکار و طراحی سناریوهای کاذب بلاخره در مقابل اسناد صوتی و تصویری متقن ترکیه تسلیم شد و قتل را تایید کرد اما دستور قتل را انکار کرد. دولت ترامپ، دوست صمیمی محمد بن سلمان نیز همین رویه را در پیش گرفت علیرغم اینکه مقامات ترکیه 5 روز پس از قتل، اسناد و مدارک لازم را در اختیار مقامات امنیتی و اطلاعاتی 6 کشور مهم جهان از جمله آمریکا قرار داده بودند اما شخص ترامپ هیچ علاقه ای نداشت که اسناد و مدارک را بپذیرد.
یکماه قبل مقامات ترکیه اعلام کردند که آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا پذیرفته است که قتل برنامه ریزی شده و با آگاهی بالاترین مقامات بوده است. بطور یقین قبل از اینکه سیا این ارزیابی را به مقامات ترکیه اعلام کند حتما ترامپ را در جریان ابعاد مختلف این قتل قرار داده است، اما گویی ترامپ گوش شنوایی برای این اخبار و مدارک وحشتناک نداشت لذا سیا در یک اقدام غیرمنتظره ارزیابی خود را به رسانه های گروهی داد و به واشنگتن پست اعلام کرد بر پایه مستندات و اطلاعاتی که از چندین منبع دریافت کرده چنین نتیجه‌گیری کرده است که قتل به دستور ولیعهد محمد بن سلمان بوده است. این مستندات از جمله تماس تلفنی برادر محمد بن سلمان – خالد بن سلمان سفیر عربستان در آمریکا – با خاشقچی اندکی قبل از ترور اوست و همچنین یک فایل صوتی که مقامات ترکیه آن را در اختیار آمریکا گذاشته‌اند، بر اساس گزارش روزنامه واشینگتن‌پست، آژانس اطلاعات مرکزی بر پایه مستندات و اطلاعاتی که از چندین منبع دریافت کرده چنین نتیجه‌گیری کرده است.
منابع مطلع به واشینگتن‌پست گفته‌اند که خالد بن سلمان به جمال خاشقچی گفته که جهت دریافت مدارکی برای ازدواج خود به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کند در آنجا در امنیت کامل خواهد بود، نامزد جمال خاشقچی ترکیه‌ای بود و جمال در آمریکا سکونت داشت. از جمله شواهد دیگری که «سیا» را به این نتیجه رسانده، جایگاهی است که «محمد بن سلمان» در عربستان سعودی دارد زیرا او عملاً حاکم این کشور محسوب می‌شود و حتی بر انجام کوچکترین مسائل در این کشور پادشاهی نظارت می‌کند. مقامات آمریکایی که از ارزیابی‌های «سیا» مطلع هستند، افزودند: مسئله‌ای که پذیرفته شده این است که امکان ندارد این اتفاق بدون آگاهی یا مشارکت بن سلمان روی داده باشد.طبق گفته این مقامات، ولیعهد سعودی فردی است که خیلی زود به نقطه جوش می‌رسد و دست به هر اقدام غیر معقولی می زند«.
از زمانیکه شبکه های الجزیره و مقامات ترکیه از قول سیا گفته اند قتل بدستور مقامات بالا انجام شده تا زمان انتشار گزارش واشنگتن پست و نیویورک تایمز، نزدیک به یکماه می گذرد و نشان می دهد که دعوایی پشت پرده بین سیا و ترامپ در خصوص جمع بندی گزارش قتل در جریان است. انتشار عمومی ارزیابی امنیتی حساسی از این نوع قبل از تایید رئیس جمهور از پدیده های نادر و شاذ است قبلا نیز در سال 2005 در پرونده هسته ای ایران آژانسهای اطلاعاتی آمریکا در اوج تبلیغات ضد ایرانی و جنگ طلبانه تیم بوش گزارشی را بر خلاف میل رئیس جمهور بوش منتشر کردند که در آن اعتراف شده بود که اسناد محکمی دال بر اراده ایران در ساخت بمب اتم وجود ندارد. در آن زمان نیز بوش از گزارش بسیار عصبانی شد و او شخصا به صحنه آمد تا این گزارش را بی اثر نماید.
تا آنجایی که به دولت ترامپ نیز مربوط می شود رئیس جمهور بسیار شفاف اعلام کرده است که به دنبال پول است.این به معنای آن است که اگر ما یک توافق خوب تجاری با عربستان سعودی داریم نباید هیچ نگرانی درباره اینکه آنها خبرنگاران را و به خصوص آنهایی را که برای یک روزنامه آمریکایی کار می کنند، بکشند، داشته باشیم. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تلاش خود را انجام می دهد که از اهمیت و زشتی های این قتل فجیع بکاهد او تا کنون حاضر نشده شخصا اسناد را ببیند و فایل صوتی را گوش کند بهانه او این است که "دوست ندارم فایل صوتی عذاب‌آور قتل خاشقچی را بشنوم"
وی چند روز پیش مدعی شد ارزیابی سازمان سیا مبنی بر دست داشتن بن سلمان در قتل جمال خاشقچی روزنامه‌نگار و منتقد سعودی بسیار خام و عجولانه بوده است اما گفت روز سه‌شنبه گزارش کاملی در این باره به دستش خواهد رسید. با این حال، وی که به باور بسیاری از کارشناسان علاقه‌ای به نسبت دادن این قتل به ولیعهد سعودی ندارد؛ برای آنکه خود را از اتهام همدستی با وی در اینگونه اعمال پلید مبرا کند؛ گفت: البته ممکن است یافته‌های سیا مبنی بر اینکه بن سلمان مسئول قتل است، محتمل باشد.
ولیعهد سعودی کسی است که پیش از این با اجرای شماری تغییرات ظاهری تحسین پر طمطراق دولت‌مردان غربی را برانگیخته بود و اکنون محکوم کردن او برای دنیای غرب تلخ و سنگین خواهد بود. قتل جمال خاشقچی توسط سعودی ها به طور جدی نگرش افکار عمومی آمریکا و اروپا را درباره عربستان تغییر داده است، اما کاخ سفید برای ادامه فشار بر ایران ، برای حفظ جایگاه سعودی روابط با ریاض را همچون گذشته ادامه می دهد.
قتل بی رحمانه خاشقچی با همه زشتی هایش اما یک موهبت الهی بود برای مردم ستمدیده یمن و دمکراسی خواهان داخل عربستان که صدای فرو خفته آنها شنیده نمیشد و منبری و بلندگویی برای رساندن صدای مظلومیت خود نداشتند به برکت این جنایت ضد بشری دنیا بخصوص غرب متوجه فجایع غیر انسانی در یمن شد و امروز امیدی هست که رسانه های مستقل و افکار عمومی آزاد اندیشان جهان دولتها را وادار کنند جنگ ویرانگر یمن را به پایان برسانند امروز کوشندگان حقوق بشر بیش از هر دوره ای جرات کرده اند علیه اقدامات ارتجاعی و بیدادگرایانه دولت اولیگارشی قومی عربستان افشاگری کنند و حتی خواستار برپایی دادگاهی بین المللی ویژه برای رسیدگی به قتل عام های یمن و سایر اقدامات غیر انسانی عربستان و متحدین ارتجاعی اش در خلیج فارس شوند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر