امسال نشست گروه هفت در شرایط خاصی برگزار شد، در حالی که این نشست برای هم رایی و همراهی کشورهای صنعتی برای حل مشکلات اقتصادی فی ما بین است، سیاست های روزها و ماه های گذشته آمریکا این نشست را تحت الشعاع قرار داد به گونه ای که بسیاری معتقد بودند که آمریکا یکی از بد ترین شرایط خود را به لحاظ همگرایی با کشورهای اروپایی و کشورهای همپیمان اقتصادی خود سپری می کند. سیاست های دونالد ترامپ در حوزه اقتصادی، با از بین بردن پیمان ترانس پاسیفیک و در حوزه زیست محیطی با کنار کشیدن از توافق پاریس بنیان نهاده شد، موضوعی که سبب شد از همان ابتدا بسیاری اینگونه بیان کنند که برای دونالد ترامپ هیچ چیزی بیشتر از همان ایده «اول آمریکا» اهمیت ندارد.

نشست جی هفت و انزوای آمریکا

یکی از مهمترین ویژگی های نشست اخیر جی هفت این بوده که آمریکا بیش از همیشه احساس ناهمسویی سیاست های خود با کشورهای شریک خود را کرده است. دویچه وله می نویسد «نشست گروه ۷ که در آن رهبران کانادا، ایالات متحده امریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ژاپن شرکت می کنند، در زمانی برگزار می شود که میان واشنگتن و متحدان اصلی اش در امریکای شمالی، اروپا و آسیا اختلافات وجود دارد ... چند روز پیش، دولت ترامپ بر واردات فولاد و آلومینیوم از پنج کشور تعرفه های بالای گمرکی تعیین کرد و دستور بررسی ضرر و زیان تجاری واردات موتور را داد که می تواند به تعیین تعرفه های اضافی بر موتورهای وارداتی بیانجامد.»

این نارضایتی اقتصادی از سیاست های آمریکا دامنه ای وسیع از کشورهایی را در بر می گیرد که خود را متحدان امنیتی و سیاسی آمریکا می دانند. برای مثال کانادا از جمله کشورهایی است که متحد سیاسی آمریکا در بسیاری از پرونده های بین المللی است. کانادا همیشه یکی از سرسخت ترین مواضع ضد ایرانی در خصوص مسائل حقوق بشری را می گیرد و این به دلیل نفوذ آمریکا بر سیاست های "اتاوا "است. اما نظام وضع تعرفه های آمریکا بر روی کالاهای کانادا سبب رنجش کانادایی ها از دوست جنوبی خود شده است. در سوی دیگر ماجرا ، فرانسوی های هستند. در چند ماه گذشته چندین اتفاق افتاده است که سبب رنجش خاطر فرانسوی ها نسبت به آمریکا شده است که یکی از مهمترین آن ها همین موضوع وضع تعرفه های سنگین آمریکا بر روی کالاهای اروپایی بوده است.

فاصله آمریکا از متحدانش؟

برخی از کارشناسان معتقدند این موارد سبب شده است تا فاصله بین این کشورها با آمریکا بویژه با فرانسوی ها  بیشتر شود. آمریکا و فرانسه دو کشوری هستند که در طول دو دهه گذشته بیشترین سطح نزدیکی را به یکدیگر داشته اند. بعد از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، لندن تبدیل به وضعیتی متزلزل برای اتحادیه اروپا و آمریکا شد. موقعیت اقتصادی انگلیس رو به نزول قرار گرفت و چشم امیدهای آتلانتیکی ها به سمت فرانسوی ها و آلمانی ها رفت. در این بین موقعیت فرانسه، برای آمریکایی ها تبدیل به موقعیتی بسیار حساس شد. با این حال ، ماجرای برجام و اتفاقات تجاری اخیری که به وجود آمده است، سبب شده است که برخی از بیم فاصله فراآتلانتیک بین این دو کشور سخن گویند. سیاست های اقتصادی آمریکا در خصوص وضع تعرفه های زیاد بر روی کالاهای فرانسوی و اروپایی بوده است. در این خصوص آلمانی ها زودتر از فرانسوی ها نسبت به سیاست های آمریکا اعتراضات خود را شروع کردند، اما فرانسوی ها نیز نتوانستند فریادهای نارضایتی خود نسبت به سیاست های آمریکایی ها را خاموش نگه دارند و بالاخره سکوت را شکسته و نسبت به سیاست های آمریکایی ها معترض شدند.

سیاست های یکجانبه گرایانه آمریکا سروصدای فرانسه به عنوان متحد ترین شریک آمریکا در اروپا را نیز در آورده است. اخیرا رئیس‌جمهور فرانسه در سلسله توئیت‌هایی ، ضمن انتقاد از مواضع تعرفه‌ای همتای آمریکایی خود گفته که «نباید فراموش کرد که در مجموع بازار ۶ کشور از کشورهای گروه ۷ بزرگتر از بازار آمریکا است.» در حالی که سران کشورهای گروه ۷ در حال آماده شدن برای نشست این گروه به کانادا رفتند، رئیس‌جمهور فرانسه در سلسله توئیت‌هایی درباره مواضع همتای آمریکایی خود درباره «جنگ تجاری» با اروپا و کانادا هشدار داد. «امانوئل ماکرون» در یک توئیت نوشت: «ارزش‌ها و منافع ما از راه چند جانبه گرایی ایجاد شده است و این شامل منافع آمریکا هم می‌شود. بیایید به تاریخ نگاه کنیم: انزوا گرایی برای مردم آمریکا بد است و فکر می‌کنم رئیس‌جمهور ترامپ این را می‌داند.» رئیس‌جمهور فرانسه در توئیتی دیگر تصریح کرد: «هیچ رهبری ابدی نیست. ما میراث دار تعهداتی هستیم که فراتر از ما است.» وی گفت: «۶ کشور عضو گروه ۷ در مجموع، بازارشان از بازار آمریکا است. این نباید فراموش شود.» ماکرون افزود: «ما متحدان نمی‌توانیم جنگ تجاری علیه همدیگر راه بیندازیم. سربازان ما دوشادوش هم در حال جنگ برای دفاع ار ارزش‌هایمان هستند.» وی در توئیتی دیگر هم تصریح کرد: «من با تمام توان، با هژمونی خواهم جنگید. هژمونی پایان حاکمیت قانون است.» این نشان می دهد که فرانسوی ها نسبت به رفتار این شریک و همپیمان تاریخی خود در دو دهه گذشته انتقادات فراوانی داشته و دارند.

آیا آمریکا صدای اروپا را شنیده است؟

اما در عین حال آمریکایی ها ادعا می کنند که صدای اروپایی ها و کانادا را شنیده اند و به دنبال «جنگ تجاری» با اروپا و کانادا نیستند. در واکنش به اظهارات کشورهای صنعتی دیگر، استفان منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا ابراز نگرانی کرده است. منوچنین گفته است که ایالات متحده بیشتر درباره استثنائاتی با شرکای خود صحبت خواهد کرد. این استثنائات برای کانادا و اتحادیه اروپا تا روز جمعه معتبر بود؛ اما بعد از آن تاکنون تمدید نشده است. وزیر خزانه داری آمریکا گفته است که واکنش های کشورهای عضو «جی هفت» را به ترامپ منتقل می کند. اما رئیس جمهور ترامپ تاکنون موضع روشنی در قبال این سیاست تجاری خود داشته است. ترامپ بیش از همه از کسری زیاد در تجارت با چین ناراحت است. منوچین می گوید که در این مسئله باید تغییرات ساختاری ایجاد شود و سفر ویلبر راس، وزیر تجارت امریکا به چین تنها به این دلیل نیست که از این کشور بخواهد تا کالای امریکایی بخرد. در این شرایط توئیت های مکرر مکرون نسبت به سیاست های آمریکا منجر به این موضوع شده است که بین آمریکا و اتحادیه اروپا و کانادا، چین، ژاپن و سایر کشورهای صنعتی نوعی جنگ ارزی در گرفته است و این نتیجه رفتارهای یکجانبه گرایانه دونالد ترامپ بوده است.

چرا سران کشورهای صنعتی معترضند؟

گلایه های کشورهای صنعتی به رفتار دونالد ترامپ به دلایل متعددی انجام می شود که عبارتند از، وضعیت نابسامان اقتصادی، نظام تجارت جهانی وابسته به آمریکا و عدم استقلال در تصمیم گیری های اقتصادی.

۱. وضعیت نابسامان اقتصادی

مهمترین دلیل اظهارات مقامات کشورهای صنعتی در تقابل با آمریکا را باید شرایط داخلی کشورهای صنعتی و درگیر بودن با موجی از مشکلات اقتصادی و نابسامانی های اقتصادی عنوان کرد. وضعیت بد اقتصادی در کشورهایی همچون فرانسه که نظام تعریف تعرفه های تجاری و اقتصادی سبب وخیم تر شدن این وضعیت اقتصادی نیز شده است، سبب شده تا نسبت به هرگونه سیاست های ریاضتی که از ناحیه آمریکایی ها وضع می شود، مواضع سرسختانه ای گرفته شود. کشورهای اروپایی درگیر مشکلات اقتصادی عدیده ای هستند که این مشکلات با فشارهای اقتصادی آمریکا به شرکت های اروپایی و وضع تعرفه های دولتی و نظام حمایت گرایی آمریکایی ها برای فضای اقتصادی این کشورها، رو به وخامت نیز گرائیده است. در این فضا طبیعی است که غربی ها و متحدان آمریکا نسبت به تصمیمات آمریکایی ها ناخشنود باشند و آمریکا را متهم به کارشکنی در اقتصاد خود و تلاش برای ایجاد هژمونی در سطح بین المللی کنند. اینکه مکرون بیان می کند تمام تلاش خود را برای مبارزه با هژمونی می کند، به این معنی است که نه تنها هژمونی آمریکا در اقتصاد دنیا را نمی پذیرد، بلکه معتقد است که این هژمونی شرایط اقتصادی فرانسه را نیز تحت تاثیر قرار داده و زمینه نارضایتی اجتماعی و اقتصادی را نیز فراهم کرده است.

۲. نظام تجارت جهانی وابسته به آمریکا

دومین عامل را می توان نظام تجارت جهانی وابسته به سیاست ها و تصمیمات آمریکایی ها عنوان کرد. از دیر باز سیاست های صندوق بین المللی پول و سازمان تجارت جهانی متاثر از رفتارهای آمریکایی ها بوده است، ذکر یک نمونه برای تقریب به ذهن کفایت می کند تا سطح وابستگی نظام تجارت جهانی به سیاست های آمریکا معین شود. دونالد ترامپ، بعد از انتخاب به عنوان رئیس جمهور آمریکا و در مدتی کوتاه، در یک دستور العمل ، نمایندگان آمریکا در صندوق بین‌المللی پول و بانک‌های توسعه بین‌المللی را موظف کرد علیه هرگونه درخواست‌ وام از سوی دولت ایران رأی دهند و تمام توان خود را به کار گیرند تا ایران نتواند از منابع مالی آن نهادها استفاده کند. رئیس‌جمهوری آمریکا این تصمیم را برای مقابله با آنچه به ادعای او «قصور دولت ایران در مبارزه با پدیده قاچاق انسان» است، گرفت. این دستور رئیس‌جمهوری آمریکا شامل حال دولت‌های روسیه و کره شمالی هم شده و از ابتدای سال مالی ۲۰۱۸ میلادی اجرا شد. ترامپ بر اساس آن دستور به رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه وقت آمریکا  ابلاغ کرد که هرگونه برنامه کمک‌های بشردوستانه و غیرتجاری واشنگتن به چند کشور از جمله سودان، ونزوئلا و ایران متوقف  شود. .

۳. سیاست های انحصار گرایانه آمریکا

 سیاست های انحصارطلبانه و انزواگرایانه آمریکا در سال های اخیر سبب شده است تا همپیمانان آتلانتیکی این کشور از واشنگتن ناراضی شوند. فرانسه در راس کشورهایی است که نسبت به این موضوعات آسیب پذیر بوده است. نظام وضع تعرفه های اقتصادی و تجاری بر روی کالاهای اروپایی و فرانسوی سبب شده است تا نظام فولاد و آلومینیوم این اتحادیه نیز دستخوش ناملایماتی شود.

این موضوع نشان می دهد که شرکای آمریکا بیش از پیش از سیاست های این کشور دچار رنجش شده و در آینده نیز بعید خواهد بود بتوانند بر سطح اختلافات به وجود آمده سر پوش گذارند. چرا که سیاست های آمریکا مستقیما منافع ملی کشورهای متحداش را از یک سو و منافع بلند مدت همگرایی منطقه ای و فرامنطقه ای را از سوی دیگر متاثر از خود کرده است.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.