ناگفته‌ هایی از اسرار صندوق ذخیره فرهنگیان

روزنامه ایران : یک سال و نیم بعد از شروع تبلیغات گسترده درباره بروز بزرگترین تخلفات و فسادهای مالی در صندوق ذخیره فرهنگیان، گزارش تحقیق و تفحص از این مجموعه نشان چندانی از حجم آن فسادها ندارد. مدعیان بروز اختلاس و فساد در این صندوق حجم تخلفات صورت گرفته را در فاصله تابستان ۹۵ تا پاییز ۹۶ بین ۸ تا ۱۶ هزار میلیارد تومان عنوان کرده بودند. گزارشی که در اولین هفته کاری مجلس در صحن علنی قرائت شد اما کمتر از یک دهم حجم ادعایی تخلف را مورد اشاره قرار داده بود و توضیح نمی‌داد که تکلیف ۹۰ درصد حجم این ادعاها چیست؟ آیا سندی برای اثبات آن وجود نداشته که گزارش تحقیق و تفحص اشاره‌ای به آن ندارد یا موضوع چیز دیگری است؟

در این زمینه مدیر عامل این مجموعه برای نخستین بار در گفت‌و‌گویی با روزنامه ایران به ارزیابی خود درباره اتفاقات رخ داده در این مجموعه پرداخته است. مهدی نیکدل ضمن اینکه اعداد مطرح شده درباره حجم تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان توسط طیف منتقدان را با آمارهای دیگری رد می‌کند، توضیح می‌دهد که قرار است مجموعه صندوق از این تحقیق و تفحص برای اصلاح ساختارها و رویه‌های خود استفاده کند.

به گزارش اقتصادنیوزاهم مطالب این گفت‌وگو به این شرح است:

*اگر عزیزان نماینده با چند نفر مشاور حقوقی مشورت می‌کردند حتماً به آنها می‌گفتند که صندوق بر اساس ماده 584 قانون تجارت تشکیل شده و طی شماره ۸۵۰۵ مورخ ۷ خرداد ۱۳۷۴ در اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری ثبت شده است.این دست مؤسسات تجاری طبق قانون، تابع اساسنامه‌های خود هستند مگر آنچه که در اساسنامه مسکوت باشد و در این موارد تابع قانون تجارت خواهند بود. در اساسنامه هم قید می‌شود در مواردی که این اساسنامه مسکوت است مؤسسه مورد نظر تابع قانون تجارت خواهد بود. بنابراین صندوق ذخیره فرهنگیان تحت سرفصل قانونی تشکیل شده، مصوبه مجلس را دارد و قانون برنامه دوم توسعه در ماده ۶۳ تصریح کرده که صندوق سپرده‌های معلمان را در یک حساب مشخص ذخیره می‌کند و دولت هم موظف است معادل آن را به این صندوق واریز کند.

*حالا که نمایندگان عزیز این موضوع را پیش کشیده‌اند سؤال من این است که اگر صندوقی با این وسعت غیر قانونی بود چرا در ۲۳سال گذشته کسی جلوی فعالیت آن را نگرفته و این صندوق فعالیت مستمر داشته است؟ اصولاً چنین ادعایی، همه نهادهای نظارتی کشور را زیر سؤال می‌برد. از سوی دیگر اگر چنین ادعایی درست بود آیا معلم و فرهنگی فرهیخته‌ای که قانون را می‌داند در سال‌های متمادی به یک صندوق غیر قانونی پول واریز می‌کرد؟ حدود ۲۳ سال است که این صندوق فعالیت می‌کند و سهم‌الشرکه معلمان را در زمان مقرر به آنها پرداخت می‌کند.

*همه استعلام‌هایی که از معاونت حقوقی ریاست جمهوری و نهادهای دیگر گرفته‌ایم حاکی از این است که صندوق ذخیره فرهنگیان یک مؤسسه انتفاعی غیر دولتی است و تحت سرفصل قانون و به صورت مجاز هم تأسیس شده است. حالا اگر برخی می‌خواهند قوانین محکم‌تری تصویب کنند و شکل حقوقی صندوق را تغییر دهند، اختیار خودشان است. اما تأسیس و فعالیت صندوق ذخیره فرهنگیان غیر قانونی نبوده است.

*نکته مهم اما نحوه ارتباط صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه است که متأسفانه برخی تلاش کردند بانک و صندوق را به جای هم معرفی کنند. واقعیت این است که کل سهام صندوق ذخیره فرهنگیان در بانک سرمایه زیر ۵ درصد مجموع دارایی‌های صندوق است که آن هم مربوط به شرکت‌های تابعه صندوق ذخیره فرهنگیان است و جمعاً حدود ۴۷ درصد از سهام بانک سرمایه را شامل می‌شود.بنابراین باید به چند نکته بسیار مهم توجه داشت: اول اینکه کمتر از نیمی از سهام بانک سرمایه متعلق به صندوق ذخیره فرهنگیان است و دوم اینکه قیمت تمام شده سهام صندوق در بانک سرمایه به ارزش دفتری ۲۱۸ میلیارد تومان است. سوم اینکه این مبلغ، کمتر از ۵ درصد از دارایی‌های صندوق است و بیش از ۹۵ درصد از دارایی‌های صندوق ذخیره فرهنگیان ارتباطی به بانک سرمایه ندارد. متأسفانه برخی افراد آگاهانه یا نا آگاهانه به‌دلیل عملکرد این ۵ درصد، آن ۹۵ درصد را هم زیر سؤال برده‌اند.البته ما منکر این نیستیم که صندوق ذخیره فرهنگیان می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد یا اینکه در صندوق اتفاقات سوئی افتاده است اما این اتفاقات سوء، به هیچ عنوان با ادعاهای مطرح شده از سوی برخی از افراد یعنی ارقام ۱۰ هزار و ۱۶ هزار میلیارد تومان همخوانی ندارد و حتی گزارش تحقیق و تفحص هم آن ادعاها را تأیید نمی‌کند.

*ادعای رقم تخلف ۱۶ هزارمیلیاردیالبته که منطقی نیست زیرا کل دارایی‌های دفتری صندوق ذخیره فرهنگیان ۵ هزار میلیارد تومان است و این دارایی هم در حال حاضر سر جایش است زیرا دارایی‌های صندوق به صورت پول نقد نیست که کسی بتواند آن را بردارد و ببرد بلکه این دارایی در شرکت‌های پتروشیمی، ماشین‌سازی، ساختمانی، ‌آی تی، صنایع آموزشی، شرکت‌های بورسی و... است. در واقع این شرکت‌ها، دارایی صندوق هستند.

*از ابتدای تأسیس صندوق ذخیره فرهنگیان تا پایان اسفند ۱۳۹۵، میزان پولی که از فرهنگیان کسر شده و به حساب صندوق واریز شده است مجموعاً ۱۵۰۰ میلیارد تومان بوده است. در همین مدت ۷۰۰ میلیارد تومان هم به‌عنوان سهم دولت واریز شده که مجموع واریزی‌ها به ۲۲۰۰ میلیارد تومان رسیده است. با همین مبالغ، صندوق اقدام به سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی در شرکت‌های مختلف کرده که نتیجه آن ۳۴۰۰ میلیارد تومان سودآوری بوده است. از این مبالغ حدود ۱۸۰۰ میلیارد تومان در بازه زمانی مذکور به‌عنوان سهم الشرکه به فرهنگیان بازنشسته پرداخت شده است.به‌صورت درصدی نیز مبالغی که از مجموع دریافتی فرهنگیان در زمان بازنشستگی پرداخت می شود، ۲۳ درصد آن مربوط به واریز معلمان و سهم دولت است در حالی که ۶۷ درصد از این پول، سودآوری ناشی از عملکرد صندوق است و این عملکرد کاملاً قابل قبولی است.