آیا روسیه، آمریکا را به چالش می کشد؟
نشریه نیوزویک در تحلیلی درباره تدارک روسیه به منظور اعمال نفوذ هرچه بیشتر در لبنان می‌نویسد:
در حالی که در سوریه عمدتا شورشیان و افراط گران مهار شده‌اند و دولت بشار اسد هرچه بیشتر قدرت خود را بازمی‌یابد، روسیه برنامه محتاطانه‌ای را در آن طرف مرز با لبنان پیش می‌برد و آنگونه که نشریه کریستین ساینس مانیتور گزارش داده بخشی از این برنامه یک توافق تسلیحاتی یک میلیارد دلاری شامل بازپرداختی ۱۵ ساله با نرخ سود صفر درصد است.
ترکیب نظام سیاسی لبنان برخلاف سوریه به معنی این خواهد بود که این کشور نمی‌تواند تحت کنترل یک حاکم واحد مورد حمایت کرملین قرار بگیرد بلکه در این کشور یک تعادل قدرت نه چندان محکم وجود دارد که جلوی آن را می‌گیرد.
مایا یحیی، مدیر مرکز خاورمیانه در اندیشکده کارنگی در بیروت گفت: مطمئنا روسیه در تلاش برای گسترش قدرت نرم خود در منطقه است. این می‌تواند به معنای افزایش هرچه بیشتر همکاری‌های نظامی از جمله امضای یک توافق دفاعی از سوی لبنانی‌ها با روسیه در سال گذشته میلادی باشد.
وی به نیوزویک تصریح کرد: انتخابات پارلمانی لبنان ممکن است تا حدی بر سنگین تر شدن وزنه به سمت کمپ حامیان روسیه منجر شود. با این حال با توجه به یک تعادل ظریف قدرت بر مبنای فرقه در لبنان این افزایش تاثیر فعلا محدود خواهد بود.
بخش عرب زبان خبرگزاری اسپوتنیک و همینطور رسانه المیادین که حامی سوریه است در ماه فوریه گمانه‌زنی کردند که دیمیتری مدودف، نخست وزیر روسیه به ارتش این کشور دستور داده به دنبال تقویت روابط دفاعی با لبنان باشد که طبق نوشته پایگاه نشنال اینترست مشخصا هدف روسیه باز کردن بنادر لبنان به روی کشتی‌های جنگی روسیه است.
عدم انتشار این خبر در رسانه‌های انگلیسی زبان یا رسانه‌های جریان اصلی دیگر و سرنوشت نامعلوم توافق تسلیحاتی یک میلیارد دلاری که بالاتر از آن صحبت شد این پیام را دارد که ورود روسیه به لبنان آنطور که باید آسان نیست.
لبنان عمدتا صحنه یک رقابت برای نفوذ میان ایران و عربستان بوده که در عین حال بین سوریه و اسرائیل نیز قرار دارد و این کشور می‌تواند بزرگترین چالش برای روسیه باشد.
دولت و نهادهای قدرت در لبنان عمدتا با تقسیم فرقه‌ای کار می‌کنند به نحوی که ریاست جمهوری در دست یک مسیحی، نخست وزیری در دست یک مسلمان سنی و ریاست پارلمان در دست یک مسلمان شیعه است. این کشور ۱۲۸ کرسی پارلمانی دارد که به طور برابر میان نمایندگان مسیحی و همینطور نمایندگان شاخه‌های مسلمان که هر یک تعداد معینی کرسی دارند تقسیم شده است.
در دهه‌های گذشته اختلال در این توازن قدرت در لبنان منجر به خشونت شده که بدترین آن مربوط به جنگ داخلی لبنان از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ است که در آن بسیاری از احزاب و سیاستمداران مطرح فعلی در لبنان شرکت داشتند.
اختلافات سیاسی در لبنان تا سالها بعد نیز ادامه داشته از جمله منجر به تقسیم سیاسی در لبنان به دو بلوک اصلی یعنی ائتلاف ۸ مارس و ائتلاف ۱۴ مارس شد که اولی به ایران یعنی شریک راهبردی روسیه در سوریه نزدیک است.
با این حال مشخص نیست که آیا رابطه ایران و روسیه بر وضعیت هم‌پیمانان ایران در لبنان نیز تاثیر می‌گذارد یا خیر.
روسیه برخلاف آمریکا رویکردی چند جانبه در قبال خاورمیانه در پیش می‌گیرد. این کشور به جای سرمایه گذاری کردن همه منابعش در یک الگو، تلاش می‌کند روابطی عادی و صمیمی خود را با چندین طرف شامل مصر، لبنان، ایران، عراق، اسرائیل، قطر، عربستان، سوریه، ترکیه و کشورهای دیگر حفظ کند.
در عین حال روسیه که تاثیر سلاح‌های پیشرفته نظیر سامانه دفاع موشکی اس – ۴۰۰ را به خریداران منطقه‌ای بالقوه نشان داده در عین حال با توافق یک میلیارد دلاری تسلیحاتی‌اش در حمایت از نیروهای مسلح لبنان نشان می‌دهد که صرفا در حال اجرای طرح پوتین برای گسترش نفوذ در منطقه است.
نیل هاوئر، یک تحلیلگر امنیتی حوزه روسیه و سوریه به نیوزویک می‌گوید: پیشنهاد اخیر روسیه به لبنان در حالی مطرح شده که مسکو چشم به بهره‌برداری از جایگاه ارتقا یافته‌اش در منطقه در پی مداخله در سوریه دارد.
مسکو اساسا تلاش کرده در هر کشوری در منطقه به ویژه آنهایی که فعلا روابطشان با آمریکا دچار تنش شده نظیر مصر و ترکیه قدم بگذارد و به آنها صادرات اصلی خود یعنی تسلیحات را پیشنهاد بدهد.
او تاکید کرد: در لبنان نیز توافق روسیه خلایی را که از بابت لغو کمک نظامی سه میلیارد دلاری عربستان در سال ۲۰۱۶ به دلیل عدم تمایل ارتش و دولت لبنان برای مقابله با حزب الله ایجاد شد، پر خواهد کرد.
همانطور که هاوئر می‌گوید: روسیه روابط نزدیک خاصی با حزب الله ندارد بنابراین یک توافق تسلیحاتی صرفا می‌تواند تلاشی برای تقویت ارتش لبنان در مقابل حزب‌الله بسیار شبیه به کاری که آمریکا در گذشته می‌کرد، باشد.
او گفت که معتقد است هدف اصلی این توافق تسلیحاتی مطرح کردن روسیه به عنوان یک بازیگر مهم در لبنان است؛ بازیگری که آمریکا باید اکنون در تعاملاتش با این کشور و بسیاری از بازیگران سیاسی آن را در نظر بگیرد.
وی افزود: من فکر نمی‌کنم که روسیه در آینده قطعا موفق می‌شود اما فکر می‌کنم که این هدف آنها است.
از سال ۲۰۰۶ آمریکا تاکنون بالغ بر ۱.۶ میلیارد دلار به ارتش لبنان تعهد کمک داده است. ارتش لبنان عمدتا فاصله با حزب الله را حفظ می‌کند هرچند که در موارد زیادی هر دو نیرو با یکدیگر برای مقابله با چالش‌های گروه‌های تروریستی مثل داعش و هیات تحریرالشام در مناطقی نزدیک به مرز سوریه همکاری کردند.
روابط میان روسیه و حزب الله در عین حال یک حالت مبهم نیز دارد. هر دو طرف در حمایت از بشار اسد در سوریه در کنار هم می‌جنگند اما در عین حال مسکو روابطی با اسرائیل و عربستان نیز دارد که نمی‌گذارد وارد به اصطلاح "محور مقاومت" ضد غربی شامل حزب الله، ایران و سوریه بشود.
در عین حال نقش روسیه در منطقه با تلاش‌های اخیر اسرائیل برای هدف قرار دادن ایران و هم‌پیمانانش در سوریه تداخلاتی نیز پیدا می‌کند.
در حالی که روسیه خودش را به عنوان یک میانجی‌گر مهم در منطقه نشان می‌دهد این کشور وارث یک وظیفه سخت برای جلوگیری از جنگ میان ایران و اسرائیل نیز هست.
یحیی به نیوزویک گفت: با تداوم تنش‌ها ممکن است لبنان هم بیشتر متمایل به روسیه شود به این امید که مسکو چرخه خطرناک خشونت و لفاظی‌هایی که می‌توانند این کشور و منطقه را وارد یک جنگ جدید کند (جنگی که آمریکا صراحتا طرفش را در آن انتخاب کرده) بشکند.
یحیی اظهار کرد: در حال حاضر بسیاری چشم به روسیه دارند که برای جلوگیری از روند فعلی تشدید درگیری میان ایران و اسرائیل و بروز یک جنگ فعال دیگر در لبنان اقدام کند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر