آمریکا به دنبال تست ریاض در نزدیکی به تل‌آویو
در ادامه این گفت وگو آمده است: ترامپ آرزوی صهیونیست‌ها را برآورده کرد. او با تصمیم اخیر خود مبنی بر انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس نشان داد که به سیاست‌های اوباما در برابر رژیم اسرائیل پایبند نیست. این تصمیم البته با واکنش شدید از سوی کشورهای مسلمان روبه‌رو شد. عراق سفیر آمریکا را احضار کرده است. مقامات کشورمان به درستی نسبت به موضوع واکنش نشان داده‌اند. مصر این تصمیم را باعث افزایش آتش در منطقه دانسته و ترکیه نیز در صدد است تا در مقابل این تصمیم ایستادگی کند. هرچند خبری از نشست اتحادیه عرب در مورد این تصمیم نیست اما کشورهای اسلامی در روزهای آینده نشست اضطراری در این زمینه برگزار خواهند کرد.
مهدی مطهرنیا کار‌شناس روابط بین‌الملل اعتقاد دارد تصمیم اخیر ایالات متحده برای تست نزدیکی ریاض و تل‌آویو است که در صورت برداشت مثبت از آن فشارها افزایش خواهد یافت. ایران با دیپلماسی هوشمندانه می‌تواند چنین تصمیم‌هایی را خنثی کند. در ادامه گفت‌وگو مطهرنیا با «آرمان» را می‌خوانید.
**ترامپ با صدور فرمانی اعلام کرد سفارت آمریکا را از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل خواهد کرد. این تصمیم را تا چه‌اندازه در جهت اهداف کلی واشنگتن در برابر تهران می‌دانید؟
ایالات متحده آمریکا در دوران ترامپ با سرعت و شتاب فراوان به سمت و سوی ایجاد یک سیاست فرادستی و فراحاکمیتی برای ایجاد تثبیت در هژمونی امنیتی خود روی آورد. تلاش‌های این کشور برای تاسیس هژمونی امنیتی در دوران اوباما به تحکیم این هژمونی انجامید و اکنون ترامپ استمرار آن را مورد توجه قرار داده است. با توجه به شروع درگیری‌های نیابتی در منطقه کشورهایی که می‌توانستند در سایه دستاوردهای اقتصادی چند دهه گذشته به عنوان قدرت‌های بر‌تر منطقه‌ای و حتی بین‌المللی بدرخشند و کارآمدی دین را در عرصه سیاسی به نمایش بگذارند، درگیر جنگ‌های نیابتی شدند و به جای ایجاد اتحاد بین مسلمانان در تقابل با صهیونیست‌ها اکنون شاهد همگرایی میان تل‌آویو و پایتخت‌های کشورهای عربی در مقابل ایران هستیم. این موضوع از سوی آمریکا دنبال می‌شود و تحرکات اخیر در منطقه خاورمیانه و در حوزه فلسطین نیز در همین راستا ارزیابی می‌شود.
**با توجه به همکاری مشترک بین کشورهای عربی و اسلامی علیه تل‌آویو و واشنگتن، چگونه امکان دارد آمریکا در اجرای سیاست‌های خود موفق شود؟
به هر تقدیر کشورهای عربی و حتی پایتخت‌هایی مانند ترکیه در پس پرده، گرایش‌هایی به تل‌آویو داشته‌اند و آشکار و پنهان، اسرائیل و برخی کشورهای عربی به هم نزدیک شده‌اند. اگر چه اردوغان علیه تل‌آویو موضع‌گیری‌کرد، اما این رویکرد در پشت صحنه به همگرایی بیشتر انجامیده است. در حال حاضر دشمنی با کشورمان به رهبری آمریکا و همکاری رژیم اشغالگر قدس و با اجرای عربستان قابل مشاهده است. در کشورهای عربی دیگر نیز شرم ارتباط با اسرائیل فروریخته و در رده‌های گوناگون با صهیونیست‌ها همکاری می‌کنند.
من بر این باورم که ترامپ تلاش دارد با انتقال پایتخت رژیم صهیونیستی از تل‌آویو به قدس نزدیک شدن دولت‌های عربی با تل‌آویو را به آزمایش بگذارد. فراموش نکنیم در زمان روسای جمهور قبلی آمریکا این برنامه مورد تاکید قرار گرفته اما به بهانه‌های مختلف انجام آن به تاخیر افتاده است.
**آیا امکان دارد دستور رئیس جمهور آمریکا تعلیق شود؟
با مطرح شدن علنی این طرح و فرمان اجرایی رئیس جمهور آمریکا برای انتقال سفارت از تل‌آویو به قدس، آمریکا به دنبال راستی آزمایی است. سران کشورهای عربی به واسطه فشار توده‌ها در مرحله اول موضع‌گیری‌های شدید از خود نشان می‌دهند اما این موضع‌گیری‌ها نیازمند عمق برای برخورد با آمریکا است. چند هفته آینده نشان خواهد داد این موضع‌گیری‌ها علیه تل‌آویو و واشنگتن عمیق خواهد بود یا تنها اقداماتی تبلیغاتی و ظاهری اما در عمل ایجاد‌کننده فضایی خوب برای آینده همکاری اسرائیل و اعراب خواهد است.
باید منتظر بود تا موضع گیری‌ها و در عین حال در کنار موضع‌گیری‌ها نوع کنش و اقدامات پایتخت‌های کشورهای عربی بر ضد این اقدام مشخص شود. البته همواره توده‌ها می‌توانند بر چنین روندهایی اثر بگذارند.
**این دستور احتمالا با چه موانعی روبه‌رو خواهد شد؟
اقدام ترامپ در تحریک جامعه عرب و کشورهای اسلامی نشان دهنده برنامه‌هایی برای آینده خاورمیانه است. به بیان دیگر بازه زمانی۲۰ ساله برای انتقال کامل سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس معنایی دقیق را به ذهن می‌آورد. برای مثال برجام در مقام تمثیل، بسیار مهم‌تر از فرمان اخیر آمریکا است اما اکنون برجام با چالش‌هایی با روی کار آمدن ترامپ روبه‌رو شده است. حال چه تضمینی وجود دارد که در ۲۰ سال آینده که ترامپ به تاریخ پیوسته فرمان اجرایی او در ارتباط با این انتقال عملیاتی شود؟
از این روست که ترامپ با صدور این فرمان تنها به دنبال فشار بر تهران است تا اثرگذاری بلند مدت و یا حتی چگونگی و چرایی اجرای آن دستور در ۲۰ سال آینده! از این رو باید با هوشیاری کامل اقدامات آمریکا در منطقه را رصد کرد و در مقابل دیپلماسی هوشمندانه آمریکا راهکارهایی هوشیارانه به وجود آورد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر