شاخص هموزن چطور اندازهگیری میشود؟
در تشکیل سبدی بر اساس یک شاخص هموزن ( Equal Weighted Index ) برای مثال مانند صندوق 500 شرکت برتر بورس نیویورک بهصورت هموزن یا S&P 500 Equal Weight ETF منابع بهصورت مساوی بین سهام شرکتهای موجود در شاخص تقسیم شده و در پایان هر فصل (در موردشاخص و صندوق مذکور 4 ماه) تعدیلهای لازم انجام میشود و با تغییر تاریخ و قیمتهای پایه در شاخص، صندوق نیز اقدام به تعدیل سبد خود میکند؛ به این صورت که با فروش سهام شرکتهایی که بیشترین رشد را داشتند و خرید سهام شرکتهایی که دچار افت قیمت بودهاند یا کمتر رشد کردند مجددا سبد را به حالت هموزن برمیگرداند؛ چرا که در غیر این صورت سبد تشکیل شده به مرور زمان و با توجه به تغییر قیمتهای سهام، تبدیل به یک سبد کاملا وزنی خواهد شد از طرفی انجام این تعدیلها در زمان کوتاهتر مثلا بهصورت روزانه یا هفتگی، هر چند که با مفهوم هموزن بودن مطابقت بیشتری دارد اما دارای محدودیتها و هزینههای معاملاتی است. لازم به ذکر است که بر خلاف برخی تصورات خرید سهام تمام شرکتهای موجود در شاخص به تعداد برابر به معنی تشکیل سبدی قیمت وزنی و نه یک سبد هموزن است. نحوه دقیق محاسبه شاخصها و شیوه و زمان مشخص اعمال تعدیلهای مورد نیاز همواره با ابهاماتی برای سرمایهگذاران در بورس تهران همراه بوده است این ابهام در مورد شاخص هموزن بیشتر به نظر میرسد. همانطور که توضیح داده شد لازم است که تاریخ و قیمتهای پایه در فرمول محاسبه شاخص هموزن و در نتیجه وزن سهام در صندوقهای تشکیل شده بر مبنای آن به دلایل ذکر شده و در پایان مدت مشخصی که معمولا هر سه یا چهار ماه است تعدیل شود در غیر این صورت ماهیت سبد تشکیل شده از هم وزن بودن فاصله میگیرد و اگر این مدت بسیار کوتاه مثلاروزانه یا هفتگی در نظر گرفته شود امکان انجام تعدیلهای لازم به دلیل محدودیتها و هزینههای معاملاتی فراهم نخواهد بود، بنابراین یکی از الزامات تشکیل صندوقهای سرمایهگذاری شاخص محور شفاف بودن فرمول محاسبه شاخصهاست.
انتظار میرود که بازدهی صندوقهای تشکیل شده بر پایه این دو شاخص در آینده و در صورت وقوع نسبت به یکدیگر تفاوت داشته باشند. مسالهای که تا کنون نیز با توجه به روند حرکت هر یک از دو شاخص مشاهده شده است.