کنترل هیجانات در معاملات

زهره صفری کارشناس تحلیل کارگزاری بورسیران مبحث گسترده‌ای در زمینه کنترل هیجانات هنگام معامله کردن وجود دارد که در این نوشتار مختصرا به آن اشاره می‌شود. بازار سرمایه، زنده است و از جذابیت‌های آن برای سرمایه‌گذارانی که واقعا به این بازار علاقه‌مندند، همین زنده بودن آن است. باید به بازار سرمایه مانند یک انسان و حتی توده‌ای از انسان‌ها نگاه کرد.

برآیند هر اتفاقی که در بازار سرمایه رخ می‌دهد، برآیند منطق و احساسات تعداد زیادی از افراد است. اگر گذشته معاملات را مرور کنید می‌بینید که یک روز بازار عصبی بوده، یک روز خوشحال، یک روز مصمم، یک روز مردد، یک روز شجاع و یک روز ترسیده! شما باید به‌عنوان کسی که می‌خواهد در این بازار حضور داشته باشد، علاوه بر تشخیص روند منطقی و احساسی آن، بتوانید با شناخت خود، بر احساسات خود غلبه کنید و منطق خود را در پلن معاملاتی پیاده‌سازی کرده و به آن پایبند باشید.

هرگاه متوجه شدید که در نظر نگرفتن یک احساس باعث شده تا پلن معاملاتی شما بهینه کار نکند، باید هنگام بروز کردن آن، احساسی را که با نادیده گرفتنش متضرر شده‌اید در پلن خود بگنجانید. بعد از آن دیگر آن احساس، واقعا صرفا یک حس نیست بلکه منطق است و به دور از هیجان در تصمیمات شما دخیل است.

هیچ سود و زیانی نباید در ذهن شما تعصب ایجاد کند. شما نباید چون یک‌بار در سهم x ضرر کرده‌اید، دیگر هرگز به آن سهم ورود نکنید. یا چون از سهم y سود خوبی کسب کرده‌اید پس هرگز آن را نفروشید! اینها همه تعصبات ذهنی هستند و شما را از یک معامله صحیح دور می‌کنند.

به یاد داشته باشید اگر یک‌بار به پلن معاملاتی خود پایبند نباشید و از آن معامله سود کنید، ذهن شما باور می‌کند که بدون پلن هم می‌توان سود کرد و کم کم نقش پلن معاملاتی برای شما کمرنگ می‌شود. با یک بار ضرر کردن ممکن است تمام زحمات شما برای کسب سود از بین برود! اهمیت پایبندی به پلن معاملاتی در این است که بسیاری از وقایع غیرقابل پیش‌بینی هستند. چه کسی می‌توانست پیش‌بینی کند دقیقا چه زمانی بحران مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۷ رخ می‌دهد؟ تصور ادامه‌دار بودن شرایط فعلی موجب می‌شود افراد کمتر از پلن معاملاتی استفاده کنند و ناگهان ضرر قابل‌توجهی را متحمل شوند.