دانشجویانی که دولت بنگلادش را سرنگون کردند به دنبال دموکراسی هستند
شورشیان دموکرات
«عارف سهیل»، ۲۶ساله، یکی از سازماندهندگان دانشجویی گفت: «قدرت سیاسی ما در حال حاضر در شکل بسیار سیالی است.» وی ابراز امیدواری کرد که با پیامی صمیمانه، دانشجویان را متحد کرده و احزاب سیاسی را بهدست بیاوریم: «ما کشوری میخواهیم که باثبات باشد و پیشرفت کند.» این یک وظیفه دلهرهآور برای بنگلادش است؛ کشوری که ۵۳سال پیش در خشونت متولد شد و از آن زمان تاکنون در آشفتگی به سر میبرد. کار به دست ترکیبی غیرمعمول از افراد غیرمنتخب در دولت موقت -کارشناسان بسیار آموزش دیده با مشاغل درازمدت و ممتاز و دانشجویانی که به تازگی شغل خود را آغاز کردهاند- که تحت فشارهای عظیمی فراتر از وزن تاریخ عمل میکنند، افتاده است. یک حزب سیاسی بزرگ که در زمان حسینه سرکوب شده بود، خواستار برگزاری انتخابات جدید -شاید ظرف چندماه- قبل از رسمی شدن هرگونه اصلاحاتی است. شهروندان خسته همچنان از تورم بالا رنج می برند؛ امری که باعث افزایش قیمت کالاهای اساسی مانند روغن و برنج شده است. اعتراضات همچنان زندگی در داکا، پایتخت را مختل میکند. تنشها با کشور همسایه هند در بحبوحه گزارشها مبنی بر حملات افراطگرایان مسلمان به اقلیتهای هندو در بنگلادش افزایش یافته است. ترس از ظهور مجدد گروههای مسلمان تندرو و ستیزهجو وجود دارد. درحالیکه سرنگونی سیستم قدیمی سریع بود، بازنگری در آن به زمان نیاز دارد و دانشجویان و تکنوکراتهایی که اکنون مسوول هستند، ممکن است این جسارت را نداشته باشند.
«محفوج علم» مشاور اصلی دانشجوییِ «محمد یونس»، برنده جایزه صلح نوبل که رهبری دولت موقت را بر عهده دارد، درباره پیشرفتهایی که این دولت داشته است، گفت: «در حال حرکت است، حرکت میکند، در حال حرکت است.» علم با اشاره به دوره پس از سرنگونی حسینه در ۵اوت، زمانی که دولت صرفا بر نظم و قانون متمرکز بود، گفت: «قبل از این، دو ماه راکد بود. در حال حاضر در حال حرکت است و اقتصاد ما در حال بهبود است.» علم، ۲۶ساله، استراتژیستی است که آرمانهای بلندش باعث اعتراضات شد. او گفت: «ایده لغو یک رژیم فاشیستی و ایده «تسویه سیاسی جدید» از من بود.» در کشوری با جامعه مسلمان محافظهکار، دانشجویان به زبان سیاستهای انقلابی چپ گرایش پیدا کردهاند.
علم گفت که در حال حاضر دولت جدید بر اصلاحات آشکارتر و کوتاهمدت مانند بهروزرسانی قوانین انتخابات تمرکز دارد. تغییرات ریشهدارتر، مانند افزایش مشارکت زنان در دولت و ایجاد مشاغل جدید برای جمعیت جوان بنگلادش - تقریبا ۸۰درصد از ۱۷۱میلیون نفر این کشور در سن کار هستند- بیشتر طول خواهد کشید. یونس، یک پیشگام ۸۴ساله در «امور مالی خُرد»، در مصاحبهای گفت که دولت او از حمایت کامل مردم برخوردار است. وی گفت درحالیکه بهدلیل کندی بیش از حد در اصلاحات با انتقاداتی روبهرو شده است؛ اما «آنها نگفتند ما تو را نمیخواهیم».یونس گفت که ممکن است اصلاحات چندین سال طول بکشد، اما دانشجویان میتوانند آنچه را که «بنگلادش ۲.۰» مینامند، به سرانجام برسانند.
«بدیع العلم مجومدار»، اقتصاددان، فعال و کارشناس انتخاباتی ۷۸ساله بنگلادشی، چند دقیقه قبل از اینکه یونس برای اعلام انتصاب خود به تلویزیون ملی برود، اولین بار شنید که بر اصلاح نظام انتخاباتی کشورش نظارت خواهد کرد. این تجربه مشابهی برای «علی ریاض»، دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه ایالتی ایلینویز، بود که مسوول کمیسیون اصلاح قانون اساسی است. پانلهای آنها جزء ۶موردی است که آقای یونس در ماه سپتامبر راهاندازی کرد. آنها بیشتر از کارشناسان دانشگاه، دولت و گروههای جامعه مدنی و همچنین نمایندگان دانشجویان پر شدهاند و احزاب سیاسی را از کار اولیه خود حذف میکنند. کمیسیونها تا پایان ماه دسامبر فرصت دارند تا درباره بازنگری نهادهایی مانند پلیس و قوه قضائیه و همچنین درباره کاهش فساد و بهبود مدیریت عمومی توصیههایی ارائه کنند.
دولت موقت میخواهد ایدههای بزرگ را مطرح کند، سپس اجازه دهد نمایندگان منتخب درباره جزئیات تصمیم بگیرند. این انتظار هست که اصلاحات گستردهای با توجه به حمایت عمومی و سیاستمدارانی که احتمالا دولت بعدی را رهبری میکنند، اعمال شود. کمیسیون مجومدار در حال بررسی اقداماتی است که به دیاسپورای بنگلادشی امکان رای دادن، افزایش مشارکت رایدهندگان زن و بهروزرسانی فهرستهای انتخاباتی را میدهد.