رفاقت در حرف، رقابت در میدان

اقامت پنج‌روزه جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در فرانسه، یک سفر فوق‌العاده طولانی برای یک رئیس‌جمهور آمریکا، به ویژه در سال انتخابات است؛ اما این سفر طولانی نشان می‌دهد که دوستی بین این دو کشور، قدرتمند است. اما همزمان نشان می‌دهد که این دوستی روی دیگری هم دارد. این دو کشور در عین رفاقت، رقابت هم با یکدیگر دارند.  ریشه‌های این رقابت در یک شام ایالتی در سال۲۰۲۲ دیده شد که بایدن در دسامبر سال۲۰۲۲ در فرانسه حضور پیدا کرده بود. البته سخنرانی‌های پیش از نوشیدنی‌ها، تنش‌ها بین واشنگتن و پاریس را مخفی نمی‌کنند. این دو کشور بر سر غزه و اوکراین اختلافاتی دارند و مکرون سعی می‌کند که استقلال خود را در برابر ایالات متحده حفظ کند؛ به‌ویژه اینکه مکرون درباره حمایت‌ها از کی‌یف اختلاف نظر دارد. هیچ رئیس‌جمهوری معاصر فرانسه به اندازه امانوئل مکرون در اعلام نیاز اروپا به «استقلال استراتژیک» اصرار نکرده است.

فرانسه دوست ندارد وسیله‌ای برای اهداف آمریکا باشد. با این حال، او دوشادوش بایدن ایستاده است و نبرد اوکراین برای آزادی در برابر روسیه را چیزی کمتر از نبرد برای آزادی اروپا نمی‌داند. اما زمانی که دوربین‌ها خاموش می‌شوند، مقامات آمریکایی به‌طور خصوصی درباره همتایان فرانسوی‌شان با لحنی تند صحبت می‌کنند. تحلیلگران فرانسوی هم نسبت به آنچه رویکرد قاطعانه دولت بایدن در قبال رهبری فراآتلانتیک می‌دانند، ابراز ناامیدی می‌کنند.

چارلز آ.کوپچان، مشاور باراک اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در اروپا که اکنون در شورای روابط خارجی عضویت دارد، گفت که «به‌هم‌ریختگی عجیب و غریبی که ایالات متحده در حال حاضر از نظر سیاسی در آن قرار دارد، رهبران اروپایی را مجبور می‌کند که از خود بپرسند که آیا می‌توانند با آمریکا کنار بیایند و از نظر عقلانی درست است که تمام تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد بچینند؟» این امر به‌ویژه درباره اوکراین صدق می‌کند که دونالد جی.ترامپ، رئیس‌جمهور سابق، نامزد احتمالی جمهوری‌خواه ریاست‌جمهوری۲۰۲۴، از جنگ اوکراین با روسیه حمایت نکرده است. کوپچان تصریح کرد: ممکن است رهبری بیش از حد ایالات متحده در این ماجرا به ضرر جبهه غرب تمام شود؛ زیرا اگر ایالات متحده به این نتیجه برسد که از اوکراین و اروپا عقب‌نشینی کند، این تغییر و تحول آسان نخواهد بود.

در مصاحبه‌ای با مجله تایم هفته گذشته، بایدن پس از انتقادهای تند و تیز از ترامپ، درباره گفت‌وگوی اولیه با مکرون گفت: «خب آمریکا بازگشته است» و مکرون مرا برانداز کرد و گفت: «برای چه مدت؟ چقدر طول خواهد کشید؟» این سوال، سوال دیگری را هم با خود به همراه آورد: «فرانسه مکرون تا چه حد حضور آمریکا را در اروپا تحمل می‌کند؟» این اختلافات به شکل برجسته‌ای در ماه فوریه به نمایش گذاشته شد که مکرون با مطرح کردن امکان اعزام سربازان ناتو به اوکراین، متحدان آمریکایی و اروپایی را به‌طور یکسان شوکه کرد.

بایدن بلافاصله پس از این اظهارنظر، به‌شکلی غیرمستقیم جواب مکرون را در سخنرانی موسوم به اتحادیه داد: «هیچ سرباز آمریکایی در جنگ در اوکراین وجود ندارد و من مصمم هستم که آن را به همین شکل ادامه دهم.» در مقابل مکرون مثل بایدن فکر نمی‌کند. او روز جمعه در مصاحبه با خبرنگاران به همراه زلنسکی این سوال را مطرح کرد: «آیا وقتی اوکراین از ما می‌خواهد که نیروهایش را در خاک خود آموزش دهیم، این به تشدید اوضاع منجر می‌شود؟ نه!» مکرون پیش از این پیشنهاد کرده بود که یک تیپ ۴۵۰۰نفری سربازان اوکراینی را آموزش دهد. هنوز مشخص نبود که این اتفاق در کجا صورت می‌گیرد، اگرچه در گذشته چنین آموزش‌هایی در خارج از اوکراین رخ داده است. مقامات نزدیک به مکرون گفتند که هیچ اعلامیه‌ای درباره اعزام مربیان قریب‌الوقوع نیست. به نظر می‌رسد تا پایان ریاست‌جمهوری بایدن این امر رخ ندهد.