نگاه دیگران-بخش دویستوپنجاهویکم
استاد بازیها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانهای
در یک موضوع، رئیسجمهور قاطع بود. او به مشاوران خود گفت: «تا زمانی که ما پیشرفت نکنیم، هیچ درخواستی [درخواست دولتی] برای کمک به اسرائیل نخواهد بود. اگر کنگره بخواهد آن را اجبار کند، آن را وتو خواهم کرد.» فورد ثابت کرد که در خلوت خیلی سختتر از آن چیزی است که رفتار ملایم عمومی او به مردم نشان میدهد. بااینحال، کیسینجر با قرار دادن رئیسجمهور در راهحل تحمیلی، گزینه بسط یک طرح جامع را ادامه نداد. در عوض، او فرآیند را جایگزین سیاست کرد: کیسینجر به ایلتس و کیتینگ دستور داد که به قاهره و بیتالمقدس بازگردند و به سادات و رابین اطلاع دهند که وی برای ایدههای جدید به آنها مینگرد. کیسینجر این رویکرد را در ملاقات با دینیتز بیان کرد. کیسینجر سفیر اسرائیل را تحریم کرده بود؛ اما فیشر به او هشدار داده بود که این موضوع تاثیر منفی بر جایگاه کیسینجر در جامعه یهودیان آمریکا دارد.
در جلسه ۸آوریل، دینیتز سعی کرد کیسینجر را متقاعد کند که باید مذاکرات را بر اساس یک گام موقت از سر بگیرد. کیسینجر این ایده را بهعنوان «همرنگ جماعت شدن» رد کرد. کیسینجر سه گزینه را تشریح کرد و به دینیتز هشدار داد که اگر فورد رویکرد جامع را انتخاب کند، ایالاتمتحده باید موضع خود را درباره مرزهای نهایی مشخص کند، چیزی که اسرائیل باید خواهان اجتناب از آن باشد. درحالیکه چماق اکنون روی میز بود، کیسینجر به طرز ماهرانهای اشارهای به راهحل کرد: اگر قرار است اسرائیل در ازای گذرگاهها و ارتباط تنگاتنگ مصر با میدانهای نفتی، پیشنهادی برای چیزی کمتر از عدم خصومت ارائه دهد، در این صورت او مایل است آن را در نظر بگیرد. اما کیسینجر با بیحوصلگی افزود که بهدلیل بهایی که اسرائیل از ایالاتمتحده میطلبد، از جمله بستن دستهایش برای سالهای آینده، چندان علاقهمند نیست. در حال حاضر، دینیتز کاملا با روشهای کیسینجر آشنا بود.
با وجود همه صحبتها درباره ادامه سفر به ژنو با یک طرح جامع، کیسینجر در واقع آمادگی خود را برای بازگشت به «توافق موقت کوچک» نشان داد؛ البته درصورتیکه اسرائیل مایل به ارائه «کمی بیشتر» و دریافت «مقداری کمتر» و در عوض طلب غرامت از آمریکا در زمینه تعهدات بلندمدت باشد. کیسینجر یک هفته بعد در گفتوگوی خود با آلون سعی کرد بذر مشابهی بکارد. پس از اینکه این مبادله کینهتوزانه در دفترش انجام شد، کیسینجر از این بازدیدکننده اسرائیلی برای ناهار در طبقه بالا در اتاق غذاخوری خود پذیرایی کرد. کیسینجر در آنجا به آلون گفت که معتقد است درصورتیکه اسرائیل این گذرگاهها را ترک کند و یک پیوند ناگسستنی با میدانهای نفتی ایجاد کند، هنوز امکان توافق موقت وجود دارد. او مایل بود یک پیشنهاد آمریکایی را مطرح کند؛ اما باید بشنود که اسرائیلیها در ازای آن چه نیازی دارند، بهغیراز عدم خصومت که از روی میز خارج شد. او اصرار داشت که باید ایدههای جدیدی از بیتالمقدس بیاید.
برای اینکه این رویکرد جوانه بزند، او باید شوروی را دور نگه میداشت و سادات را درگیر میکرد؛ درحالیکه ایدههای اسرائیل جوانهزده و رشد میکرد. کیسینجر ترتیب ملاقات با گرومیکو را در ۲۰مه در ژنو داد. فورد در اول ژوئن در سالزبورگ با سادات ملاقات خواهد کرد. سپس رابین در ۱۱ژوئن به واشنگتن دعوت میشد. کیسینجر محاسبه کرد که این روند به دو ماه دیگر [زمان] نیاز دارد. در همین حال، کیسینجر به فورد و راکفلر گفت: «ما باید خونسردی و نظم را حفظ کنیم.» اگرچه به نظر نمیرسید که کسی متوجه شود، اما کیسینجر بی سر و صدا داشت «ارزیابی مجدد» را متوقف میکرد. در همین حال، رئیسجمهور فورد در جهت مخالف حرکت میکرد. برای مثال، در ۷مه، او به کیسینجر گفت: «فکر میکنم اگر پس از ارزیابی مجدد، وضعیت موجود را حفظ کنیم و گامبهگام به وضعیت قبلی برگردیم، بد به نظر میرسیم.» در عوض، فورد میخواست «برنامهها را برای رویکرد جامع» ردیف کند. کیسینجر پس از تشویق رئیسجمهور به حرکت در این مسیر، اکنون باید راهی برای بازگرداندن او پیدا میکرد.
ملاقات با سادات و رابین ابزار لازم را به دست داد. در جلسه شورای امنیت ملی در ۱۵مه، رئیسجمهور موافقت کرد که تصمیم نهایی را تا زمانی که با آنها مشورت نکند، به تعویق بیندازد. درحالیکه کیسینجر و رئیسجمهور برای سفرشان به اتریش آماده میشدند، تلاشهای لابی جامعه یهودی به اوج خود میرسید. کیسینجر سعی کرده بود با نشان دادن چراغ سبز به جلسه JEC که «سایمون»، وزیر خزانهداری میخواست در ماه مارس برگزار کند، درجه حرارت را کاهش دهد. در ۱۲مه، سایمون و همتای اسرائیلیاش، یعنی وزیر دارایی «رابینوویتز»، بیانیهای مشترک منتشر کردند که در آن بستهای از توافقهای اقتصادی را اعلام و مخالفت خود را با تحریم شرکتهای آمریکایی از سوی اعراب که با اسرائیل تجارت میکنند، اعلام کردند. این «خیلی کم» و «خیلی دیر» بود. با حمایت آیپک، «جاویتس» و «برچ بای» یک دموکرات از ایندیانا، پیشنویس نامهای به رئیسجمهور را در سنا پخش کردند.
در این پیشنویس، آنها استدلال کردند که هرگونه عقبنشینی اسرائیل «باید با گامهای معنادار بهسوی صلح با همسایگان عربش همراه باشد.» آنها همچنین خواستار «سطحی از حمایت نظامی و اقتصادی کافی برای جلوگیری از تجدید جنگ توسط همسایگان اسرائیل» شدند و هشدار دادند که «توقف تجهیزات نظامی از اسرائیل خطرناک خواهد بود.» نامه در ۲۱مه به کاخ سفید رسید و ۷۵سناتور آن را امضا کردند؛ ۵۰دموکرات و ۲۵جمهوریخواه.
تعداد امضاکنندگان نشان میدهد که اگر رئیسجمهور سطح کمتری از کمکها را از آنچه اسرائیل میخواست توصیه میکرد، آرای کافی برای افزایش تخصیص وجود داشت. سناتور «هیوبرت هامفری» بهطور جداگانه هشدار داد که اگر رئیسجمهور درخواست کمک خود را بهموقع به اسرائیل ارائه نکند، «ما یکی از درخواستهای خود را آماده خواهیم کرد.» بهطور علنی، کاخ سفید از این نامه بهعنوان ورودی دیگری به روند «ارزیابی مجدد» استقبال کرد. فورد در خاطراتش اعتراف میکند که این نامه در خفا «واقعا او را آزار میداد.» این بازی فشردهای را که او و کیسینجر برای متقاعد کردن رابین به ارائه «ایدههای جدید» سازماندهی کرده بودند، تضعیف کرد. از نظر رئیسجمهور، این روش اسرائیل برای نشان دادن این بود که «رئیس کیست».
فورد مصمم بود که در برابر فشارها تسلیم نشود؛ اما با نزدیک شدن به مبارزات انتخاباتیاش در سال۱۹۷۶، هم او و هم کیسینجر میدانستند که زمان دیگر به نفع آنها نیست. بر این اساس، فورد موافقت کرد که از جلسات با سادات و رابین برای احیای گزینه توافق موقت اسرائیل - مصر استفاده کند و گزینه ژنو را در جیب خود نگه دارد. همانطور که کیسینجر در خاطرات خود میگوید، «ارزیابی مجدد ما را به قضاوتهای اولیهمان بازگرداند.» در واقع، کیسینجر هرگز آنها [آن قضاوتها] را ترک نکرده بود. از قضا، سوریها و روسها عاملان این تصمیم شدند؛ زیرا نشان دادند که آنها هم عجلهای برای دنبال کردن گزینههای جایگزین ندارند. در همان روزی که نامه ۷۶ سناتور به کاخ سفید ارسال شد، اسد به دبیر کل سازمان ملل اطلاع داد که ماموریت UNDOF درباره جولان را برای ۶ماه دیگر تمدید خواهد کرد و هرگونه فشار نظامی بر اسرائیل را کاهش خواهد داد.
هنگامیکه کیسینجر با گرومیکو در ژنو ملاقات کرد، آنها بر سر موضوع دعوت از «سازمان آزادیبخش فلسطین» به کنفرانس ژنو به بنبست رسیدند. با وجود این، گرومیکو راضی بود که پس از جلسه اعلام کند که در ماه ژوئیه برای ادامه رایزنیهایشان دوباره ملاقات خواهند کرد. به نظر میرسید که روسها، درست مانند کیسینجر، به این نتیجه رسیده بودند که ژنو تلهای است که ناتوانی آنها در ارائه پیشرفت در آن آشکار میشود. آنها ترجیح دادند که ایالاتمتحده تمام خطرات را بپذیرد و بنابراین موافقت کردند که منتظر نتیجه دیدارهای فورد با سادات و رابین باشند.