مبارزان فلسطینی هنوز در جنوب اسرائیل حضور دارند
۴۸ساعت مقاومت تهاجمی
«باب رینولدز» در گزارش ۸اکتبر برای الجزیره نوشت که در منطقه اشکلون هم «درگیریهای سختی» جریان دارد. کشتههای اسرائیل به بیش از ۷۵۰ نفر رسید و مجروحان این رژیم هم به بیش از ۲۰۰۰نفر افزایش یافت.ارتش اسرائیل از تخلیه چندین منطقه یهودینشین نزدیک مرز با غزه خبر داد که گویا در شعاع ۴کیلومتری مرز غزه است. سخنگوی ارتش اسرائیل همچنین تعداد شهدای فلسطینی در جنوب اسرائیل و نوار غزه را نزدیک به ۶۰۰ نفر اعلام کرد و گفت دهها نفر هم به اسارت درآمدهاند. روزنامه اسرائیلی «هاآرتص» نیز به نقل از ارتش اسرائیل اعلام کرد که کنترل بیشتر مناطق جنوبی را پس گرفته است، اما درگیریها در مناطق نزدیک به مرز غزه از جمله کیبوتص بئری و سدیروت ادامه داشت.
اسرائیل هم که در ساعات اول دچار گیجی و سردرگمی شده بود، دست بهکار شده است و حملات گستردهای را به غزه آغاز کرد. حملات متقابل دو طرف باعث افزایش تعداد تلفات شده است. با تشدید درگیریها بیتردید تلفات هر دو طرف افزایش خواهد یافت. در این میان، رادیو اسرائیل از کشتهشدن فرمانده گردان ۴۸۱ ارتباطات اسرائیل در جریان درگیری با نیروهای حماس در پایگاه رعیم خبر داد. همزمان خانه رئیس اداره اطلاعات حماس و منازل برخی رهبران حماس از جمله یحیی السنوار، نزار عوضالله و فتحی حماد در نوار غزه هدف قرار داده شد.
این در حالی است که به نظر میرسد حملاتی هشدارآمیز هم از سوی حزبالله داده شده است. بر همین اساس، حزبالله لبنان مسوولیت هدف قرار دادن ۳موضع اسرائیلی در مزارع «شبعا» را به عهده گرفت. گروه «عماد مغنیه» وابسته به حزبالله لبنان در بیانیهای اعلام کرد، در راستای همبستگی با مردم فلسطین و «جناحهای مقاومت» و همچنین آزادسازی بخشی از سرزمینهای اشغالی لبنان، این گروه اقدام به گلولهباران سایتهای «الرادار»، «زبدین» و «ویسات العلم» اسرائیلی کرد. از سوی دیگر ارتش اسرائیل با بمباران شهرک «کفر شوبا» در خاک لبنان به گلوله باران حزبالله پاسخ داد. «کیم مخلوف»، «زهینه راشد» و دیگران در گزارش ۸اکتبر در الجزیره نوشتند، حملات حزبالله هشداری است به اسرائیل که دست به حمله زمینی علیه غزه نزند. در حقیقت، نوعی اقدام بازدارنده در برابر حملات اسرائیل است.
به نوشته گزارشگران الجزیره، نتانیاهو تهدید کرده بود که غزه را به «بیابان برهوت» تبدیل میکند. او از ساکنان غزه خواست این منطقه را ترک و به کشورهای دیگر مهاجرت کنند. نتانیاهو افزود که «جنگی طولانی و سخت در راه است.» نیروهای حماس اعلام کردند که اسرای اسرائیلی در تونلهای زیرزمینی امن نگهداری میشوند. حماس هشدار داد که اگر حملات زمینی اسرائیل به غزه آغاز شود، اولین تلفات همان اسرای اسرائیلی محبوس در زیرزمینها خواهند بود. در همین راستا، اسرائیل برای آغاز حملات خود علیه غزه در اولین گام برق غزه را قطع و واردات کالا و سوخت به این منطقه را ممنوع کرد. به نوشته گزارشگران الجزیره، شرایط در مصر هم بحرانی است. اسرائیل هیوم کشته شدن ۶گردشگر اسرائیلی در مصر را تایید کرد.
«جاد مِلکی»، مدیر موسسه تحقیقات و آموزش رسانه در دانشگاه آمریکایی در لبنان، نیز به الجزیره گفت یک جنگ اطلاعاتی با انتشار مداوم ویدئوهایی از سوی حماس در حال وقوع است. رزمندگان حماس دوربینها و ابزارهایی دارند که به اندازه تسلیحاتشان مهم است. ملکی افزود: در سطح استراتژیک، اپراتورهای رسانهای در همراهی با مبارزان حماس کار میکنند؛ چیزی که به نظر میرسد «از قبل آماده شده است». ملکی افزود که این تاکیدی است بر جنگ روایتها؛ روایتهایی که عاملان رسانهای از زیر به سطح آوردهاند. او گفت: «در گذشته روایت به این صورت بود که فلسطینیان قربانی جنگ و ویرانی هستند؛ اما اینبار روایت بر رویکرد تهاجمی متمرکز شده است و نشان میدهد که کنترل و ابتکار عمل به دست نیروهای فلسطینی است.»
به گفته این تحلیلگر، این اقدام «لحنی از مشروعیت و رهبری را برای مقاومت فلسطین به ارمغان میآورد.» «زینا خودر» گزارشگر دیگر الجزیره که از لبنان گزارش میداد، اعلام کرد که وضعیت در لبنان «بسیار پرتنش» است. او میگوید: «با گلولههای هشدارآمیز متقابل اسرائیل و حزبالله و همزمان پرواز پهپادهای اسرائیل بر فراز مرز با لبنان، حتی ساکنان بیروت هم نگران هستند؛ زیرا جنگ سال ۲۰۰۶ را به خاطر دارند.» این گزارشگر افزود اگر فضا به سمتی برود که حزبالله هم وارد جنگ شود، جامعه لبنان چندپاره خواهد شد. او گفت: «همین الان لبنان غرق در بحران سیاسی و اقتصادی است و دوستان معدودی در سطح بین الملل دارد. حزبالله هم این را میداند و با ظرافت رفتار میکند.»
شکست اطلاعاتی و تحقیر اسرائیل
جاشوا برلینگر، گزارشگر سیانان هم در تحلیلی نوشت، حملات حماس و شرایطی که بر اسرائیل حاکم شد به یکی از وحشتناکترین حملاتی که اسرائیل در ۷۵سال عمر خود دیده بود، تبدیل شد. این گزارشگر میپرسد چگونه اسرائیل با آن آژانسهای اطلاعاتی خود غافلگیر شد؟ پرسشی که برای مقامهای اسرائیلی هم مطرح است این است که چگونه یک گروه مبارزهجو از یکی از فقیرترین مناطق تحت محاصره جهان توانست چنین حمله ویرانگری را انجام دهد؟ «جاناتان کنریکوس» یکی از سخنگویان سابق ارتش اسرائیل گفت: «کل سیستم شکست خورد. این فقط به یک جزء مربوط نیست. این کل ساختار دفاعی است که آشکارا نتوانست دفاع لازم را فراهم کند. این یک لحظه از نوع پرل هاربر برای اسرائیل است.»
پیتر برگن، استاد دانشگاه ایالتی آریزونا هم در تحلیلی در سیانان مینویسد، حمله غافلگیرکننده حماس این پتانسیل را دارد که یک توافق دیپلماتیک نوظهور را واژگون کند. حماس تعداد قابل توجهی از نظامیان و غیرنظامیان اسرائیلی را اسیر کرده است و قصد مبادله آنها با اسرای فلسطینی در زندانهای اسرائیل را دارد. اسرای اسرائیلی که توسط حماس دستگیر شدهاند، میتوانند شرایط را برای هرگونه واکنش نظامی «شدید» اسرائیل در غزه پیچیدهتر کنند؛ زیرا اسرا احتمالا بهگونهای پراکنده خواهند شد که اسرائیل را از حملات هوایی گسترده در غزه که ممکن است گروگانها را در معرض آسیب قرار دهد، منصرف کند. اما به نظر میرسد بازی بزرگتری در جریان باشد: تلاشی برای پایان دادن به نزدیکی بین اسرائیل و کشورهای عربی که بهطور جدی در دوران دولت ترامپ با توافق ابراهیم آغاز شد.
توافقها با کشورهای عربی به دنبال پیمان ابراهیم یک پیشرفت چشمگیر بود؛ اگرچه فلسطینیها از ترس نادیده گرفتن آرمان خود با این توافقها مخالفت کردند. درواقع پیمان ابراهیم هیچ کمکی به فلسطینیها نکرد. کوشنر گفت که به یافتن ۵۰میلیارد دلار برای پروژههای فلسطینی کمک خواهد کرد؛ اما این اتفاق نیفتاد؛ زیرا فلسطینیها کنفرانس سرمایهگذاری او را که در سال۲۰۱۹ در بحرین میزبانی کرد، تحریم کردند. دولت ترامپ همچنین سفارت آمریکا را از تلآویو به بیتالمقدس منتقل کرد؛ کاری که دولتهای قبلی آمریکا انجام نداده بودند و فلسطینیها آن را تحریکآمیز دانستند. دولت بایدن تا حد زیادی رویکرد دولت ترامپ را ادامه داد. سفارت ایالات متحده در بیتالمقدس باقی ماند و تیم بایدن به دنبال میانجیگری در توافقی بین عربستان سعودی و اسرائیل است که اگر این اتفاق بیفتد، بیش از پیمان ابراهیم به تغییر شکل خاورمیانه کمک میکند.
از سوی دیگر، اسرائیل امروز هم راستگراترین اعضا در تاریخ خود را دارد و کمترین همدردی را با اهداف سیاسی فلسطینیها دارد. در عین حال، محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی هم بدش نمیآید که روابطش با اسرائیل برقرار شود. دو هفته پیش، وی در مصاحبهای به فاکسنیوز گفت: «هر روز به عادیسازی روابط با اسرائیل نزدیکتر میشویم.» همه اینها ممکن است به توضیح اینکه چرا نیروهای حماس دست به حمله غافلگیرانه علیه اسرائیل زدند، کمک کند. با جنگ در داخل اسرائیل و حملات اسرائیل در غزه، توافق عربستان و اسرائیل با میانجیگری ایالات متحده ممکن است برای آینده قابل پیشبینی خنثی شود.
وزیر دفاع اسبق آمریکا نیز عملیات برقآسای حماس علیه رژیم صهیونیستی را یک شکست اطلاعاتی خواند و پیشبینی کرد که این اتفاق پیامدهای دامنهدار پایداری خواهد داشت. مارک اسپر، وزیر دفاع اسبق آمریکا در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز گفت: «این یک اتفاق غافلگیر کننده بود که کاملا اسرائیلیها را غافلگیر ساخت. شما هیچچیز نمیتوانید بگویید؛ اما این یک شکست اطلاعاتی بود.» مارک اسپر اضافه کرد: «فکر میکنم در عرصه میدانی با یک وضعیت تاکتیکی که هم برای اسرائیلیها و هم برای ارتش اسرائیل غمانگیز و وحشتناک است، سر و کار داریم. اما چنین شکستی تاثیراتی دامنهدار را در چندین جهت خواهد داشت.»
وزیر دفاع اسبق آمریکا همچنین گفت: اینکه رخداد اخیر باعث شود اسرائیلیها به حمایت از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی رو بیاورند یا فروپاشی کابینه او را موجب شود، نامشخص است. واشنگتنپست نیز در گزارشی نوشت، حملات مقاومت به سرزمینهای اشغالی شکستی برای رژیم صهیونیستی بوده و باعث تحقیر این رژیم شده است. به نوشته این روزنامه آمریکایی: «اندازه و گستره موشکهایی که مقاومت روز شنبه به سمت اسرائیل شلیک کرد، بیسابقه بود.» واشنگتن پست تایید کرد که عملیات «طوفان الاقصی» ارتش رژیم صهیونیستی و سرویسهای اطلاعاتی این رژیم را غافلگیر کرد و پس از ماهها هشدار مقامات امنیتی درباره بدتر شدن توان بازدارندگی، اتهامات و انتقادات تلخی را به همراه داشت. «یوسی ورتر» در این یادداشت نوشت: «اسرائیل امروز تحقیر شد و شکست خورد.» وی با اشاره به جنگ رژیم صهیونیستی با مصر و سوریه در سال۱۹۷۳ گفت: حتی اگر غزه ویران شود، این مهمترین شکست امنیتی پس از جنگ یوم کیپور را جبران نخواهد کرد.
ورتر در ادامه آورده است: تکاندهندهترین اتفاق این است که فلسطینیها توانستند بر ۲۲شهرک در جنوب سرزمینهای اشغالی مسلط شوند. با این حال، شبکه۱۲ تلویزیون اسرائیل اعلام کرد: ارزیابیهای غیر رسمی حاکی از این است که حدود ۷۵۰صهیونیست هنوز مفقود هستند.
لابیهای بینالمللی
در پی تشدید تنش میان نیروهای مقاومت فلسطین و ارتش رژیم صهیونیستی، کشورهای کوبا، برزیل، ونزوئلا، مکزیک، ایتالیا و چین بهصورت جداگانه خواستار توقف این تنش شدند. وزارت خارجه چین با صدور بیانیهای اعلام کرد که کشورش نسبت به تنش کنونی و خشونت میان فلسطین و رژیم صهیونیستی عمیقا احساس نگرانی میکند. این وزارتخانه در ادامه خواستار خویشتنداری، توقف فوری تنش، حفاظت از غیرنظامیان و ممانعت از وخامت اوضاع شد.
وزارت خارجه چین اعلام کرد، درگیریهای مکرر میان فلسطین و رژیم صهیونیستی نشأتگرفته از رکود طولانیمدت روند صلح است و راه اصلی خروج از درگیری فلسطین و رژیم صهیونیستی اجرای راهکار تشکیل دو دولتی و تشکیل کشور مستقل فلسطین است. این وزارتخانه از جامعه جهانی خواست تا مشارکت بیشتری در مسیر حل مساله فلسطین داشته باشند و دو طرف فلسطین و رژیم صهیونیستی را به ازسرگیری مذاکرات صلح ترغیب و برای تحقق صلح همیشگی تلاش کنند. وزارت خارجه چین همچنین تاکید کرد که این کشور به تلاشهای خود با جامعه جهانی برای تحقق این اهداف ادامه خواهد داد.
از سوی دیگر، عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر و امانوئل مکرون، همتای فرانسوی وی در جریان گفتوگوی تلفنی با یکدیگر، بر لزوم توقف تنش و خشونت و همچنین خویشتنداری تاکید کردند. دو طرف در جریان این گفتوگوی تلفنی با ابراز نگرانی نسبت به وخامت اوضاع و خطرات این رخدادها، درخصوص تلاشها برای توقف تنش کنونی بین دو طرف فلسطین و رژیم صهیونیستی در نوار غزه به بحث و تبادل نظر پرداختند. رئیس جمهوری مصر در جریان این تماس تلفنی نسبت به «دور باطل» تنش در این منطقه هشدار داد. در همین راستا، سامح شکری، وزیر خارجه مصر نیز با شماری از مسوولان بینالمللی تماس تلفنی برقرار و با آنها درخصوص توقف این تنش گفتوگو کرد.
یکی از مسوولانی که وزیر خارجه مصر با او تماس تلفنی برقرار کرده، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه است. سامح شکری با جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز تماس تلفنی برقرار کرد و درباره «تحولات خطرناک تنش» میان فلسطین و رژیم صهیونیستی صحبت کرد. وزیر خارجه مصر همچنین با ایمن الصفدی و عبدالله بن زاید، همتایان اردنی و اماراتی خود نیز گفتوگوی تلفنی برقرار کرد. همچنین محمد بنعبدالرحمان آلثانی، وزیر خارجه قطر نیز در جریان تماس تلفنی با آنتونی بلینکن، تحولات میان نیروهای مقاومت فلسطین و اشغالگران صهیونیست و همچنین راههای کاهش تنش را مورد بررسی قرار داد. بلینکن نیز در جریان این گفتوگوی تلفنی خواستار هماهنگی تلاشها برای توقف حملات شد.
وزارت خارجه کوبا هم در بیانیهای خواستار راهکاری فراگیر، عادلانه و همیشگی برای درگیریهای میان رژیم صهیونیستی و فلسطین، براساس راهکار تشکیل دو دولتی شد که به مردم فلسطین اجازه استفاده از حق تعیین سرنوشت خود و تشکیل یک کشور مستقل دارای حاکمیت در مرزهای قبل از ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی بدهد. وزارت خارجه کوبا با ابراز نگرانی نسبت به افزایش خشونت میان رژیم صهیونیستی و فلسطین اعلام کرد: آنچه در اراضی اشغالی فلسطین رخ داده، نتیجه ۷۵سال نقض دائمی حقوق مردم فلسطین و سیاست خصمانه و توسعهطلبانه رژیم صهیونیستی است.
وزارت خارجه مکزیک اعلام کرد که این وزارتخانه حملات علیه رژیم صهیونیستی را محکوم میکند و خواستار خاتمه یافتن اینگونه خشونت و تنش است. دولت برزیل نیز با صدور بیانیهای این حملات را محکوم کرد و خواستار برقراری صلح شد. دولت ونزوئلا نیز ضمن ابراز نگرانی نسبت به تشدید درگیریها میان رژیم صهیونیستی و فلسطین اعلام کرد، این تنش نشأتگرفته از نقض حقوق ملت فلسطین است. وزیر خارجه ونزوئلا خاطرنشان کرد که کشورش نسبت به تحولات اخیر نوار غزه عمیقا نگران است و این تنش، نتیجه ناکامی ملت فلسطین در دستیابی به حقوقشان بر اساس قطعنامههای سازمان ملل است. آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا نیز تصریح کرد که کشورش با همپیمانان خود برای آرامسازی اوضاع میان فلسطین و رژیم صهیونیستی تلاش میکند. وی در ادامه افزود، با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا و همپیمانان دیگر از آلمان، فرانسه، انگلیس و اتحادیه اروپا درخصوص این موضوع صحبت کرده است.