«توافق ویندزور» به جنگ تجاری اروپا و بریتانیا خاتمه داد
سمزدایی از روح برگزیت
اختلاف برجای مانده از جدایی بریتانیا و اتحادیه اروپا باعث سرد شدن روابط، فلج شدن دولت ایرلند شمالی، خطر جنگ تجاری و حتی ایجاد اصطکاک بین لندن و واشنگتن شده است. اما بریتانیا و اتحادیه اروپا روز دوشنبه به توافق مهمی دست یافتند تا به اختلافات شدید بر سر قوانین تجاری پس از برگزیت برای ایرلند شمالی پایان دهند و بهطور بالقوه یکی از سمیترین میراث خروج بریتانیا از بلوک تجاری اروپا در سال۲۰۲۰ را حل کند.
این توافق که پس از هفتهها گفتوگوهای محرمانه و چندین شروع نامناسب منعقد شد، میتواند پیامدهای اقتصادی و سیاسی گستردهای داشته باشد: «جلوگیری از جنگ تجاری بین بریتانیا و اتحادیه اروپا، هموار کردن روابط بریتانیا با همسایگان قارهای خود، سادهتر کردن حملونقل کالا بین بریتانیا و ایرلند شمالی و باقی بریتانیا و باز کردن درها برای احیای یک دولت فعال در ایرلند شمالی پس از ماهها فلجشدگی.» همچنین میتواند عامل تیرگی رابطه بین بریتانیا و ایالات متحده را از بین ببرد. جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده ریشی سوناک، نخستوزیر بریتانیا را برای مذاکره در جهت پایان دادن به بنبست با بروکسل تحت فشار قرار داده بود و این توافق میتواند راه را برای سفر رئیسجمهور به لندن و بلفاست، پایتخت ایرلند شمالی، به مناسبت بیستوپنجمین سالگرد «توافق جمعه خیر» هموار کند؛ توافقی که به چندین دهه خونریزی معروف به مشکلات پایان داد. سوناک و اورسلا فوندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا، پس از بررسی شرایط نهایی در نشستی در ویندزور، خارج از لندن این معامله را که آن را «چارچوب ویندزور» نامیدند، اعلام کردند.
سوناک گفت: «بریتانیا و اتحادیه اروپا ممکن است در گذشته اختلافاتی داشته باشند؛ اما ما متحدان، شرکای تجاری و دوست یکدیگر هستیم. این آغاز فصل جدیدی در روابط ماست.» فوندرلاین گفت که این توافق به آنها امکان میدهد منبع تنش و اصطکاک را از بین ببرند و روی چالشهای بزرگتر از جمله مهار تغییرات آب و هوایی و دفاع از اوکراین در جنگ با روسیه تمرکز کنند. با این حال، این توافق برای سوناک یک خطر جدی است و او را در معرض واکنش تندروهای برگزیت در حزب محافظهکار و حزب اتحادیهگرای دموکراتیک در ایرلند شمالی قرار میدهد که برای مخالف توافق اخیر هستند. اتحادیهگراهای دموکراتیک درباره این توافق فعلا رای نهایی خود را در خصوص اظهارنظر قطعی محفوظ نگه داشتند و گفتند که باید متن قانونی را بخوانند.
در بیانیهای، جفری دونالدسون، رهبر حزب گفت: «روشن است که پیشرفت قابل توجهی در تعدادی از زمینهها حاصل شده است؛ درحالیکه به رسمیت شناختن موضوعات کلیدی دیگر نگرانکننده باقی مانده است.» قوانین تجاری ایرلند شمالی، به همان اندازه که بسیار پیچیده هستند، بهدلیل موقعیت منحصر به فرد این سرزمین برای طرفداران برگزیت و اتحادیهگرایان به یک موضوع پیچیده تبدیل شده است: «این کشور بخشی از بریتانیا است اما با جمهوری ایرلند، یکی از اعضای اتحادیه مرز زمینی دارد.» قوانینی که بهعنوان پروتکل ایرلند شمالی شناخته میشود، بهعنوان بخشی از برگزیت، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را در طی سه سال پیش تحت تاثیر قرار داد و تقریبا از سال جدایی این مذاکرات ادامه داشت.
زمانی که بریتانیا در سال۲۰۲۰ از اتحادیه اروپا خارج شد، هر دو طرف موافقت کردند که مرز ایرلند را از پستهای گمرکی و سایر کنترلها و نظارتها مستثنی کنند؛ چراکه یک مرز باز، ستون اصلی روند صلح ایرلند شمالی به حساب میآمد. در مقابل اما برای برخی از کالاهایی که از سایر قسمتهای بریتانیا وارد ایرلند شمالی میشود، نظارتها و کنترلهایی قرار داده شده است. این ماجرا باعث خشم سیاستمداران «اتحادگراهای بریتانیایی» در بلفاست شد. آنها میگویند که مرز تجارت جدید در دریای ایرلند، جایگاه ایرلند شمالی را در بریتانیا تضعیف میکند. «اتحادگراهای بریتانیایی» یک جریان سیاسی سنتی در ایرلند شمالی است که از اتحاد سیاسی با بریتانیا حمایت میکند. آنها با توافق پسابرگزیت مخالف هستند و معتقدند که این کنترلها مانعی بر سر کسبوکار آنهاست و اختلالاتی را در فعالیتهای تجاری ایرلند شمالی با سایر قسمتهای بریتانیا ایجاد خواهد کرد.