محافظهکاران به جان لیبرالهای مسیحی افتادند
جنگ در سرزمین مقدس
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، کلیسای کاتولیک رومی روز پنجشنبه پاپ بازنشسته، بندیکت شانزدهم را در مقابل کلیسای سنت پیتر پوشیده از مه با یک تشییع جنازه فوقالعاده به ریاست جانشین فرانسیس تشییع کرد؛ دورانی عجیب از کلیسای مدرن که همزمان دو پاپ در یک عصر زندگی میکردند: یکی در استعفا و دیگری در قدرت، یکی محافظهکار و دیگری لیبرال که در محدوده کوچک واتیکان با یکدیگر همزیستی داشتند. فرانسیس در موعظه خود گفت: «بندیکت، دوست وفادار بود که همین صدای شما و شادی شما نشان میدهد که او از چه جایگاهی برخوردار بوده است.» البته تشبیهات او که وی را داماد کلیسا خوانده بود، بسیار برخورنده بوده است. این تنها ذکر صریح فرانسیس از بندیکت بود که در روز شنبه در ۹۵سالگی درگذشت، در موعظهای که فورا توسط حامیان بندیکت بیحرمتی خوانده شد، گفتند که در بیان و جشن گرفتن میراث پاپی که به سنگ محک محافظهکاران کلیسا تبدیل شده بود، شکست خورده است.
لحظه وداع فرانسیس با بندیکت که نماد یک محافظهکار اصیل بوده، رمز ورود به فصلی عجیب در تاریخ کلیسا بوده است. این برخورد عجیب و غریب فقط کنجکاوی درباره چگونگی تشییع جنازه را تشدید کرده است: اینکه فرانسیس چگونه مسیری را در پیش گرفت که به خواست بندیک برای یک تشییع جنازه ساده از مقام پاپی و توهین نکردن به جناح محافظهکار کلیسا توجه نکرد. اما طرفداران پاپ جدید میگویند که فرانسیس موعظهای را انتخاب کرد که بازتاب دیدگاه او از کلیسا بوده و با استناد مکرر سخنان سلف خود به بندیکت احترام گذاشته است. اعتقاد پاپ فرانسیس در حوزه تئولوژی از این قرار است که او عیسی (ع) را در مرکز زندگی قرار میدهد و اینکه چگونه این حضرت خود را در اختیار اوامر خدا قرار داده است. مهمتر از همه، همکاران نزدیک فرانسیس گفتند، موعظه بر نقش اصلی پاپ و بندیکت بهعنوان کشیش متمرکز است؛ چیزی که خود فرانسیس به آن اهمیت میدهد و مورد تحسین سنتگرایان است.
فرانسیس گفت: «مردم مومن به خدا، که در اینجا جمع شدهاند تا دست به بدرقه کسی بزنند که بهعنوان کشیش در زندگی شخصی آنها نفوذ موثری داشته است.» یکی از مشاوران نزدیک فرانسیس، کاردینال مایکل چرنی از کانادا گفت: «پدر مقدس به تقلید از مسیح موعظه زیبایی درباره ماموریت یک کشیش ارائه کرد.» او گفت که پاپ «زیباترین پرتره روحانی» را از زندگی یک کشیش فداکار ترسیم کرد؛ آن هم با جملاتی زیبا که در حق سلف خود ادا کرد. کاردینال چرنی گفت: «پس لطفا به خاطر فقدان مداحی یا ستایش ناامید نشوید. این برای زمان و مکان دیگری است، نه مراسم عشای ربانی تدفین یک مسیحی.» با این حال همه از رویکرد فرانسیس راضی نبودند. حامیان بندیکت میگویند در مقایسه با موعظهای که خود بندیکت که در آن زمان کاردینال بود، در مراسم تشییع جنازه ژان پل دوم ایراد کرد، این موعظه بسیار محقرانه بوده است. او در ستایش از ژان پل دوم قصیدهای شیوا و کامل از وی بیان کرد.
مایکل هسمان، زندگینامهنویس و دوست بندیکت، درحالیکه بعد از مراسم به سمت واتیکان میرفت، گفت: «بندیکت سزاوار مراسم تشییع جنازه ژان پل دوم بود.» او افزود: «من کمی ناراحتم که در خود مراسم، در موعظه کمبودهایی وجود داشته است. موعظه از استاندارد کمی برخوردار بود. شما میتوانستید همین موعظه را برای هر کسی انجام دهید: هر کاردینال، هر اسقف یا حتی قصاب همسایه.» او گفت درحالیکه بندیکت اولین کسی بود که میگفت، من فقط یک تشییع جنازه ساده میخواهم، لیاقت بیشتری داشت.او گفت: « اما بندیکت با این کارها آسیبی نمیبیند. او بخشندهترین فرد بود.» از برخی جهات، این مراسم آخرین وضعیت ناخوشایند ایجادشده برای بندیکت بود که عنوان پاپ را حفظ کرد و مدتها پس از بازنشستگی در سال۲۰۱۳ به پوشیدن لباس سفید خود ادامه داد. استعفای او اولین استعفای یک پاپ در شش قرن گذشته بود؛ اقدامی خیرهکننده از نظر میراث و سابقه.