توبه پدرخوانده ناسیونالیسم چینی

وانگ ژیائودونگ یک‌بار در سخنرانی خود اعلام کرده بود که «پیشروی چین غیرقابل توقف است.» او مقالاتی را در این خصوص منتشر کرد و از چین خواست تا ارتش خود را بیش از پیش تقویت کند.

او کتابی با نام «چین ناراضی است» نوشته و در آن گفته است که کشور باید به دنبال کنترل بیشتر سرزمین‌‌ها و شکل دادن به سیاست جهانی باشد. او گفت: «ما باید این دنیا را رهبری کنیم.» به نوشته روزنامه نیویورک‌‌تایمز، اکنون اما، وانگ، نویسنده ۶۶ساله ساکن پکن که زمانی پرچمدار ناسیونالیسم چینی نامیده می‌‌شد، پیام دیگری دارد: «این ناسیونالیسم از حد فراتر رفته است.» برای سال‌ها، این وانگ بود که بسیاری از چینی‌‌ها او را بیش از حد رادیکال می‌‌خواندند و اضهاراتش را رد می‌‌کردند؛ زیرا او اعتقاد داشت که تشکیلات چین بیش از حد وابسته به ایده‌های غربی و تجارت جهانی است و آن‌قدر پکن از این وضعیت راضی است که اجازه می‌‌دهد چین به نظم جهانی دستکاری‌‌شده توسط ایالات متحده سر خم کند.

سپس با قدرتمندتر شدن چین، پیام او در حمایت از ناسیونالیسم - و شیوه مبارزاتی‌‌اش که مدعی بود فقط احمق‌‌ها با او موافق نیستند - طرفدارانی پیدا کرد. از او به‌‌قدری استقبال شد که کتاب او پرفروش شد. امروز، با افتخار درباره عظمت این کشور صحبت کردن، از بیانیه‌های دیپلماتیک گرفته تا پچ‌‌پچ‌‌های رسانه‌های اجتماعی، جزو اصلی گفت‌وگوهای عمومی چین است. اما وانگ به جای لذت بردن از آن موفقیت، نگرانش شده است. ناسیونالیسم چینی با تحریک تبلیغات دولتی، به‌طور فزاینده‌‌ای بی‌‌ثبات و سرسخت شده است. بنابراین وانگ خود را در موقعیت غیرمنتظره‌‌ای از تلاش برای سرکوب جنبشی که نزدیک به ۳۵سال پیش به شعله‌‌ور شدن آن کمک کرد، یافته است.

به میلیون‌‌ها دنبال‌‌کننده‌‌اش در رسانه‌های اجتماعی گفته است که عزت نفس بیش از حد، ظهور چین را به خطر می‌‌اندازد. او در پست‌‌های وبلاگ و ویدئوهایی که از خود منتشر کرده است، هشدار می‌‌دهد که قطع روابط با ایالات متحده یک گل به خودی است. او سایر تاثیرگذاران ملی‌‌گرا را مورد انتقاد قرار می‌‌دهد و آنها را متهم می‌‌کند که احساسات شدیدی را برای جلب دنبال‌‌کنندگان ایجاد می‌‌کنند. اکنون، این پیشگام ناسیونالیستی، اعتقاد دارد که نه انتقاد بیش از حد از غرب خوب است نه ملایمت با غرب که آن را به نوعی خیانت به چین می‌‌داند. وانگ که شخصا گرم‌تر از آن چیزی است که شخصیت عمومی او نشان می‌‌دهد، از این روند دچار حیرت و سرگشتگی شده است. او می‌‌گوید: «آنها فراموش کرده‌‌اند، در چند دهه گذشته، من را پدرخوانده ناسیونالیسم خطاب کرده‌‌اند. من آنها را خلق کردم. اما من هرگز به آنها نگفتم که این‌قدر دیوانه باشند.»

این شکاف ممکن است تا حدی نسلی باشد. برای جوانانی که فقط یک چین رو به جلو و پیشرفته را می‌‌شناسند، قرار است آرام بگیرند و متعادل رفتار کنند، آن‌گونه که پدرخوانده ناسیونالیسم چین انتظار دارد. دیگر شخصیت‌‌های عمومی قدیمی‌‌تر نگرانی‌‌های مشابهی را همچون وانگ مطرح کرده‌‌اند. یان ژئوتونگ، استاد روابط بین‌‌الملل ابراز تاسف کرده است که دانشجویان ذهنیتی بیش از حد مطمئن و «خودپسندانه» درباره جایگاه جهانی چین دارند.

پیشینه اعتدالی چین در جهان‌‌بینی وانگ نقش اساسی داشته است. وانگ از پدر و مادری تحصیلکرده به دنیا آمد. پدرش مهندس و مادرش معلم بود. ۱۰ساله بود که مائو تسه تونگ انقلاب فرهنگی را به راه انداخت. مدرسه وانگ به مدت دو سال تعطیل شد. کتاب‌‌های درسی قدیمی را خودخوان مطالعه کرد. آن دوره پر فراز و نشیب، خصومت ماندگاری را به وانگ القا کرد. بدون نظارت، او و دوستانش اغلب با جوانان دیگر دعوا می‌‌کردند. او با پوزخندی که برای بینندگان ویدئوهایش آشناست، می‌‌گوید: «این باعث شد که من احساس خودمحوری کنم، می‌‌توانم بدون هیچ مجازاتی چنین روشی را برای مبارزه داشته باشم؛ اما این لزوما درس بزرگی برای من نبود.»