وضعیت «بسیار متشنج»در مرز

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان این حوادث را با مناقشه چند دهه‌ای در حال جوشش بر سر وضعیت قره‌باغ کوهستانی مرتبط دانست و گفت که دولت آذربایجان نمی‌‌خواهد بر سر این منطقه که در داخل آذربایجان قرار دارد، اما عمدتا ارمنی‌‌ها ساکن آن هستند، مذاکره کند. اما آذربایجان تحریک یا دامن زدن به این جنگ را رد کرد و مدعی شد که نیروهایش به «تحریک‌های گسترده» ارتش ارمنستان پاسخ داده‌اند. الجزیره در گزارش ۱۳سپتامبر در همین زمینه نوشت، آذربایجان گفت که نیروهای ارمنی پس از جمع کردن انبارهای تسلیحاتی در امتداد مرز و تلاش برای مین‌گذاری مواضع آذربایجان، به مواضع نظامی آذری‌ها در مناطق داشکسان، کلباجار و لاچین شلیک کردند که منجر به تلفات نامشخص و آسیب به زیرساخت‌های نظامی شد. اواخر روز سه‌‌شنبه، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که در جریان درگیری‌‌های شبانه با ارمنستان، ۵۰ نظامی کشته شده‌‌اند. این آمارها نشان می دهد که با کشته شدن ۵۰سرباز آذری و ۴۹سرباز ارمنی، تعداد تلفات دو طرف به حدود ۱۰۰نفر افزایش یافته است.

درحالی‌که به نظر می‌رسید روند درگیری‌ها کند شده، در بیانیه‌ای که از سوی دفتر الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان منتشر شد، آمده است که نیروهای مسلح این کشور «وضعیت در امتداد مرز» را تحت کنترل دارند. در همین حال، وزارت دفاع ارمنستان هشدار داد که وضعیت در برخی مناطق مرزی «بسیار متشنج» باقی مانده است. آغاز درگیری‌ها ترس از جنگ تمام‌عیار دیگر بین دو کشور رقیب را برانگیخته و باعث شده است که مجموعه‌ای از قدرت‌های خارجی خواستار پایان فوری خصومت‌ها شوند. روسیه که میانجی‌گر اصلی قدرت در قفقاز و متحد ارمنستان از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) به رهبری روسیه است، از طرفین خواست که به توافق پایبند باشند.

جدیدترین اخبار و گزارش‌ها از منطقه حاکی است که سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) اعلام کرد که هیاتی را به ارمنستان اعزام خواهد کرد تا از وضعیت قفقاز جنوبی گزارش و راهکارهایی را برای تنش پیش‌‌آمده با جمهوری آذربایجان ارائه دهد. راشا تودی در گزارشی نوشت، این هیات به رهبری «استانیسلاو زاس»، دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی اعزام خواهد شد و ژنرال روسی آناتولی سیدوروف، رئیس ستاد مشترک این سازمان نیز حضور خواهد داشت. این تصمیم طی ویدئوکنفرانس سازمان پیمان امنیت جمعی که توسط ارمنستان تشکیل شد و درحال حاضر ریاست این سازمان را بر عهده دارد، اتخاذ شد.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهوری روسیه متحدان این کشور را نسبت به اقدامات موثری که روسیه درخصوص تنش‌‌زدایی درگیری مرزی ارمنستان-جمهوری آذربایجان اتخاذ کرده است، مطلع کرد. سازمان پیمان امنیت جمعی اعلام کرد که این سازمان از حل‌‌وفصل مناقشات و درگیری‌‌ها میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان از طریق «سازوکار سیاسی و دیپلماتیکی، براساس قوانین بین‌‌المللی شناخته‌شده و آتش‌‌بسی که با میانجیگری روسیه در نوامبر ۲۰۲۰ حاصل شد» حمایت می‌‌کند. بلوک CSTO  در سال۱۹۹۴ تاسیس شد و شامل روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان است.

جمهوری آذربایجان، گرجستان و ازبکستان تا سال ۱۹۹۹ اعضای این سازمان بودند؛ اما سپس خارج شدند و با باکو و تفلیس به دنبال عضویت در ناتو بودند. تاشکند در سال۲۰۰۶ مجدد عضو این سازمان شد و در سال۲۰۱۲ مجدد آن را ترک کرد. ایالات متحده، فرانسه و اتحادیه اروپا که با روسیه بر سر حمله به اوکراین اختلاف دارند، همچنین از آذربایجان و ارمنستان خواستند تا در پی درگیری‌های اخیر خویشتنداری کنند. اما ترکیه، متحد آذربایجان، حمایت خود را از دولت باکو تکرار کرد. مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، پس از گفت‌وگوی تلفنی با جیحون بایراموف، همتای آذربایجانی خود، از ارمنستان خواست «تحریکات خود را متوقف کند و بر مذاکرات صلح و همکاری با آذربایجان تمرکز کند.»