مقامات دولت بایدن می‌گویند که اقتصاد روسیه با این وجود متحمل آسیب‌هایی شده است که به مرور زمان تشدید خواهد شد؛ به‌ویژه که محدودیت‌های صادرات فناوری به روسیه به تدریج رشد صنایع این کشور از هوافضا گرفته تا کامپیوتر را متوقف می‌کند. روز پنج‌شنبه سخنگوی کاخ سفید گفت که رهبران کشورهای صنعتی گروه۷ که قرار است روز یکشنبه (۵ تیرماه) نشست‌‌های خود را در مادرید آغاز کنند، درباره طرح‌های جدید برای «سفت کردن پیچ‌‌ها» بر اقتصاد روسیه بحث خواهند کرد. اما مشخص نیست که کدام طرف زمان بیشتری برای وقت گذاشتن دارد. دولت اوکراین می‌گوید روزانه ۲۰۰سرباز این کشور کشته می‌شوند و هزاران غیرنظامی با تصرف قلمرو این کشور در شرق اوکراین از سوی روسیه جان خود را از دست می‌دهند. پوتین همچنان از قدرتی اقتدارگرایانه برخوردار است و بعید است درحالی‌که ارتش او دستاوردهایی به‌دست می‌آورد، وارد مذاکرات جدی صلح با اوکراین شود.

«الینا ریباکووا» اقتصاددان در موسسه مالی بین‌‌المللی هفته گذشته در توییتر نوشت: «سیستم مالی روسیه پس از چند هفته رکود شدید بانکی به روال عادی خود بازگشته است.» او افزود: آنهایی که تصور می کردند «قطع دسترسی چند هفته‌ای مالی روسیه در آغاز جنگ موجب متوقف شدن جنگ می‌شود، ساده‌لوحانی بیش نبودند.» تعداد کمی از مقامات دولت بایدن انتظار داشتند که تحریم‌ها بلافاصله جنگ را متوقف کنند. اما دولت بایدن و همتایان اروپایی‌اش نیز انتظار فشار اقتصادی را که اکنون دارند، نداشتند. با وجود تضمین‌های اولیه مبنی بر اینکه تحریم‌ها، صادرات انرژی روسیه را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، آمریکا از آن زمان واردات نفت روسیه را ممنوع کرده و اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده که قصد دارد واردات خود را تا ۹۰درصد در سال جاری کاهش دهد. تا حدی در نتیجه این اقدامات، قیمت انرژی در ایالات متحده و اروپا افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که بنزین معمولی در برخی ایالت‌ها به‌طور متوسط بالای ۵ دلار در هر گالن است. اکنون بایدن برای انتخابات میان‌دوره‌ای پاییز امسال آماده می‌شود که در آن جمهوری‌خواهان احتمالا روی افزایش هزینه‌های زندگی سرمایه‌گذاری خواهند کرد. پایان تابستان همچنین دمای پایین‌‌تری را برای اروپا به همراه خواهد داشت؛ زیرا هشدارهایی مبنی بر قطع گاز طبیعی مسکو در حال شنیده شدن است. تحریم‌‌ها و ممنوعیت‌های مربوطه، به چین، بزرگ‌ترین رقیب استراتژیک آمریکا اجازه می‌‌دهد تا مقادیر زیادی نفت را با قیمت‌‌های بسیار پایین خریداری کند؛ زیرا روسیه به دنبال مشتریانی مشتاق برای جایگزینی درآمدهای از دست رفته است. مقامات دولت بایدن در ابتدا تهدید به مجازات‌های اقتصادی «عظیم» کردند تا پوتین را از حمله بازدارند. پس از شکست این دست اقدامات، استدلال دقیق آنها نامشخص است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه در اظهاراتی به خبرنگاران در آلمان گفت که ایالات متحده «هزینه‌های روسیه را افزایش می‌دهد تا از طریق تحریم‌های بی‌سابقه و کنترل صادرات، جنگ را با سرعت بیشتری به پایان برساند.» اما مقامات ایالات متحده علنا پیشنهاد لغو تحریم‌ها را در ازای امتیازاتی از سوی روسیه در میدان نبرد رد کرده‌اند.

«آلینا پولیاکوا» رئیس مرکز تحلیل سیاست اروپا گفت: «تحریم‌‌ها قطعا نیروهای روسیه را از عملیات نظامی‌ای که انجام می‌‌دهند بازنمی‌‌دارد.» او افزود: «بیشتر دولت‌ها به‌طور کلی دیدگاه‌ها یا جهان‌بینی نخبگان روسیه و آنچه را که پوتین به آن اهمیت می‌‌دهد، اشتباه محاسبه کردند.» وی ادامه داد: «برای مدت طولانی مشخص بود که پوتین و اطرافیانش به رشد اقتصادی اهمیتی نمی‌دهند. چیزی که پوتین و نخبگان به آن اهمیت می‌دهند درآمد است و آنها همچنان از فروش انرژی درآمد کسب می‌کنند.» «اندرو وایس» کارشناس قدیمی روسیه و معاون مطالعات بنیاد کارنگی برای صلح بین‌‌المللی گفت: بخشی از مشکل این است که اقتصاد کشورهای غربی بیش از آنچه که دولت‌هایشان پیش‌‌بینی می‌‌کردند، در معرض خطر قرار دارند. در ماه فوریه، مقامات ایالات متحده هرگونه طرحی برای هدف قرار دادن صادرات نفت و گاز روسیه را رد کردند.

«منصور میرووالف» هم در گزارش ۲۴ ژوئن در الجزیره به نقل از تحلیلگران نظامی نوشت که از دست رفتن شهر سوردونتسک در جنوب شرق اوکراین برای روسیه بسیار مهم‌تر و نمادین‌تر از اوکراین بود. روز جمعه، نیروهای اوکراینی پس از هفته‌ها درگیری شدید در حال ترک شهر در منطقه لوهانسک بودند. «سرهی هایدایی» فرماندار منطقه در اظهاراتی تلویزیونی گفت: «تکه‌تکه نگه داشتن مواضع در طول چندین ماه فقط به خاطر ماندن در آنجا معنی ندارد.» یک کارشناس ارشد نظامی گفت: بمباران سنگین روسیه تقریبا همه موقعیت‌‌های دفاعی نیروهای اوکراینی را در این منطقه نابود کرده‌ است؛ اما سقوط این شهر تقریبا ویران‌شده کم‌اهمیت است. «ایهور روماننکو» معاون سابق ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین به الجزیره گفت: «این یک ضرر جزئی است، هنوز لیسیچانسک [شهر همسایه تحت کنترل اوکراین] وجود دارد و سورودونتسک تا حد زیادی به هدف خود دست یافته است.»

کرملین به این دلیل در حال بوق و کرنا کردن سوردونتسک است که این شهر یکی از معدود شهرهای تحت کنترل اوکراین در لوهانسک (یکی از کوچک‌ترین و فقیرترین مناطق اوکراین) است که در سال۲۰۱۴ تا حدی توسط جدایی‌طلبان طرفدار روسیه تصرف شد. روماننکو افزود: «یک مولفه ژئوپلیتیک برای روس‌‌ها وجود دارد و آن یک مرکز منطقه‌‌ای در بخش اشغال نشده لوهانسک است. اما ما در آن زندگی خواهیم کرد. ما بیشتر به جنبه نظامی آن علاقه‌مندیم.» روماننکو گفت که پیروزی ادعایی روسیه در لوهانسک آنقدر برای مسکو مهم بود که دستور استقرار مجدد نیروهای خود را از منطقه جنوبی اشغالی خرسون و زاپوریژژیا که نیمه اشغال شده بود (جایی که نیروهای اوکراینی در حال بازپس‌گیری زمین هستند) صادر کرد. تحلیلگران غربی و روسی نیز با او موافق هستند. «موسسه جنگ» یک اندیشکده آمریکایی که جنگ را از زمان آغاز آن در ۲۴ فوریه از نزدیک دنبال می‌‌کند، نتیجه گرفت: «از دست دادن سورودونتسک یک خسارت برای اوکراین است به این معنا که هر منطقه‌ای که توسط نیروهای روسی تصرف شود یک خسارت است؛ اما نبرد سورودونتسک یک پیروزی قاطع روسی نخواهد بود.» دو ماه درگیری شدید همچنین نیروهای روسی را در سورودونتسک (که جمعیت قبل از جنگ آن حدود ۱۰۰ هزار نفر بود) به‌طور قابل توجهی از بین برد. «پاول لوزین» کارشناس مستقر در روسیه در بنیاد جیمز تاون که یک اندیشکده در واشنگتن دی سی است، به الجزیره گفت: «اوکراین حجم قابل توجهی از نیروهای روسی را زمین گیر و عقب‌نشینی کرده است.»  از نظر برخی ناظران، چشم‌‌انداز بلندمدت مسکو در جنگ به‌‌دلیل تلفات سنگین و نیروی انسانی تضعیف شده در بحبوحه تحریم‌‌های غرب که مانع از تولید تسلیحات با دقت بالا می‌‌شود، امیدوارکننده به نظر نمی‌‌رسد.

او گفت: «زمان علیه روسیه است؛ زیرا پتانسیل نظامی‌اش تا حد زیادی غیرقابل جایگزین است.» یکی از دلایل سقوط سورودونتسک به‌دلیل برتری روسیه در توپخانه بود. مسکو از چندین موشک‌انداز، بمب‌افکن و حتی موشک‌های کروز قدیمی «توچکا یو» برای حمله به مواضع و مناطق مسکونی اوکراینی استفاده کرده است. «رومن ولاسنکو» از دولت سورودونتسک، در اظهارات تلویزیونی روز جمعه گفت: «سیستم ناوبری در حال کار است. توچکا یوها در حال کار هستند. یک مجموعه کامل توپخانه. آنها در همه جهات پیشروی می‌کنند.»

 با این حال، تصرف کل منطقه لوهانسک - که به نظر می‌رسد پس از سقوط احتمالی لیسیچانسک قریب الوقوع باشد - پیروزی مورد نظر ولادیمیر پوتین را به همراه نخواهد داشت. ماه‌ها پیش، سربازان روسیه نتوانستند کی‌یف و شمال اوکراین را تصرف کنند و هزاران سرباز و صدها تانک و خودروی زرهی روسی از بین رفت. آنها در اوایل آوریل عقب‌نشینی کردند و پوتین گفت که روسیه بر تصرف منطقه دونباس که شامل لوهانسک و دونتسک می‌شود، تمرکز خواهد کرد. اما حداقل دو پنجم دونتسک، استانی به مراتب بزرگ‌تر و پرجمعیت‌تر، هنوز در کنترل نیروهای اوکراینی است. گزارشگر الجزیره در بخش دیگری از گزارش خود نوشت، آنها از زمانی که شورشیان یک‌سوم دونتسک را در سال۲۰۱۴ تصرف کردند، تاسیسات دفاعی گسترده‌ای در آنجا ساخته‌اند و تصرف آنجا بسیار دشوارتر از تصرف لوهانسک خواهد بود. در همین حال، عواقب اقتصادی فوری از دست دادن تمام لوهانسک، حداقلی است. هسته صنعتی لوهانسک با ده‌ها نیروگاه، نیروگاه برق و معادن زغال سنگ از سال۲۰۱۴ تحت کنترل شورشیان بوده است؛ درحالی‌که بخش تحت کنترل کی‌یف عمدتا زمین‌های کشاورزی بود. «مارک سانتورا» و «ایوان نچپورنکو» هم در گزارش ۲۵ ژوئن در نیویورک‌تایمز نوشتند، در هفته‌های قبل از حمله روسیه به اوکراین، دو کشور روسیه و بلاروس مانورهای نظامی مشترکی برگزار کردند و ده‌ها هزار سرباز در امتداد مرز اوکراین مستقر کردند. با این حال، رهبران هر دو کشور گزارش‌ها مبنی بر تدارک کرملین برای حمله به اوکراین را رد کردند. درحالی‌که پوتین با همتای بلاروسی خود دیروز شنبه در سن پترزبورگ دیدار کرد، نیروهای مسلح بلاروس بار دیگر هم در حال برگزاری «بسیج نیروها» هستند. الکساندر لوکاشنکو به «آخرین دیکتاتور اروپا» معروف است و از رابطه برادر بزرگ‌تر و قدرتمند خود نفع می‌برد. این مانور نظامی که نزدیک مرزهای اوکراین برگزار می‌شود، می‌تواند بر دامنه و شدت بحران در منطقه بیفزاید. همچنین می‌تواند اوکراین را وادارد تا نیروهای مرزی خود را در بالاترین حد آمادگی قرار دهد. چنین است که فرمانده عملیاتی نیروهای اوکراین می‌گوید که واحدهای نظامی در بالاترین حالت آمادگی نظامی درآمده‌اند. به نوشته «سانتورا- نچپورنکو» مقام‌های اوکراینی و غربی بر این باورند که در این شرایط بسیار بعید است که بلاروس- کشوری با ۴/ ۹میلیون جمعیت- به‌طور مستقیم به جنگ بپیوندد. دلیل آن هم احتمال برانگیختن ناآرامی‌های اجتماعی در داخل است که باعث می‌شود چالشی دیگر علیه قدرت لوکاشنکو شکل بگیرد.

اخبار مرتبط