نظام بانکی افغانستان در حال فروپاشی است
هیچ‌کس پول ندارد
بانک‌های افغانستان چند روز پس از آنکه طالبان دستور بازگشایی بانک‌ها و سایر خدمات را صادر کرده است، بسته هستند؛ چراکه پول نقد آنها تقریبا به اتمام رسیده است. شخص دیگری که با اقتصاد افغانستان آشنایی دارد نیز به سی‌ان‌ان گفته است که حالا مردم دسته‌ای کارت بانکی در دست دارند که ارزشی ندارند و به محض اینکه بانک‌ها باز شوند، مشخص می‌شود که این سیستم تا چه اندازه ضعیف و آسیب‌پذیر است.
صنعت بانکداری افغانستان هم نسبت به فروپاشی کامل هشدار می‌دهد. در یادداشتی که روز ۲۳آگوست توسط اتاق بازرگانی آمریکا و افغانستان ارسال شده، آمده است که افغانستان و بخش بانکداری آن در نقطه عطف خود قرار دارند و فروپاشی سیستم بانکی آن نزدیک است. این یادداشت توسط یک گروه کاری بانکی و مالی تشکیل‌شده از بانک‌های تجاری اصلی افغانستان، مشتریان و سرمایه‌گذاران تهیه شده است. به نظر می‌رسد که بانک مرکزی افغانستان که پایه و اساس سیستم مالی آن است در وضعیت نابسامانی قرار دارد.
منبع بانک مرکزی افغانستان به سی‌ان‌ان گفته است که بسیاری از کارمندان فعلی بانک مرکزی از زمان روی کار آمدن طالبان اجازه حاضر شدن در سر کارهای خود را نداشته‌اند: همکاران من برای سرنوشت نامعلوم خود نگران هستند. یادداشت اتاق بازرگانی آمریکا و افغانستان گویای آن است که حداقل تا ۲۳ آگوست، رهبری بانک مرکزی از پاسخ به هرگونه ارتباط از صنعت بانکداری این کشور امتناع کرده است. بر اساس این یادداشت درخواست‌ها برای پول نقد از سوی بانک مرکزی افغانستان مورد توجه قرار نگرفته است.
گروه بانکداری افغانستان اعلام کرد که در ۱۵ اگوست تمامی بانک‌ها در سراسر افغانستان را به‌دلیل ترس از هجوم مشتریان برای دریافت سپرده‌هایشان، تعطیل کرده است. واقعیت مهم دیگری که در یادداشت ۲۳آگوست به آن اشاره شده، این است که طالبان رئیس بانک مرکزی جدیدی را تعیین نکرده است. اما بر اساس گزارش رسانه‌ها در اواخر همان روز این گروه حاجی محمد ادریس را به‌عنوان رئیس بانک مرکزی افغانستان تعیین کرده است. اطلاعات کمی درباره این شخص وجود دارد. به نظر می‌رسد او یکی از وفاداران این گروه است؛ بدون اینکه رزومه ای داشته باشد یا تعلیمی دیده باشد که بتواند در سیستم بانکداری افغانستان اعتماد ایجاد کند.
بخشی از مشکل این است که افغانستان تحت حاکمیت طالبان تقریبا یک‌شبه به یک سرزمین مطرود بدل شده است. دولت بایدن به سرعت دسترسی طالبان را به میلیاردها دلاری که در بانک مرکزی ایالات متحده نگهداری می‌شود، قطع کرده است. صندوق بین‌المللی پول نیز ۴۵۰میلیون دلاری را که قرار بود اوایل این هفته به افغانستان برسد، متوقف کرد و پس از آن بانک جهانی نیز کمک های مالی برای افغانستان را متوقف کرد. کمبود نقدینگی برای کشوری چون افغانستان که با کسری تجاری بالایی روبه‌رو است یک کابوس محسوب می‌شود.
گروه بانکی افغانستان با استناد به خالی شدن سریع نقدینگی از دولت آمریکا خواسته است تا به سرعت دسترسی به منابع بانک مرکزی را ایجاد کند. در این یادداشت آمده است: بدون دسترسی سریع به منابع مالی این هراس وجود دارد که کل اقتصاد افغانستان و بخش بانکداری سقوط کند و دستور انحلال دارایی‌ها داده شود که نتیجه آن عدم توانایی عموم مردم برای خریداری غذا و خدمات اساسی و به دنبال آن سرخوردگی عمومی و خشونت احتمالی خواهد بود. تمام این موارد یک آزمون حکمرانی برای طالبان است و می تواند راه را برای داعش و دیگر گروه‌ها که به دنبال ناامن کردن منطقه هستند، باز کند. بر اساس گفته‌های یک منبع آشنا به اقتصاد افغانستان، طالبان آمدند بدون اینکه درکی از چیزی داشته باشند که به ارث می برند. حالا هراس‌ها از اینکه شرایط در افغانستان به یک فاجعه انسانی مبدل شود، افزایش یافته است.
اجمل احمدی Ajmal Ahmady که قبل از فرار از کشور رئیس بانک مرکزی افغانستان بود، در مصاحبه خود با سی‌ان‌ان نسبت به مشکلات اقتصادی، کمبود نقدینگی، تورم و سیل پناهجویانی که قصد ترک کشور را دارند، هشدار داده است. احمدی از جامعه جهانی و به‌ویژه آمریکا خواسته است که از افغانستان عقب‌نشینی نکنند: کمک‌های بشردوستانه نه تنها باید باقی بمانند، بلکه باید در روزها و ماه های آینده افزایش هم پیدا کنند؛ بیایید تا ایجاد شدن بحران بعدی منتظر نمانیم. براساس گزارش‌های بانک جهانی نزدیک به نیمی (۴۷درصد) از خانوارهای افغانستانی در فقر زندگی می‌کنند. به گفته منبع آشنا به اقتصاد افغانستان، این شرایط بدتر هم خواهد شد و با این مسیر وقوع یک بحران انسانی در افغانستان اجتناب‌ناپذیر است. این کارمند بانک مرکزی افغانستان نسبت به اتفاقات پیش‌رو بسیار نگران است: من آرزوهای زیادی دارم؛ ولی تمام آنها قرار است از بین بروند؛ ما به سمت آینده‌ای ناامیدکننده حرکت می‌کنیم.
