موج دوم کرونا در شبهقاره فاجعهای برای کل جهان است
سونامی کووید در هند
به گزارش اکونومیست این موج وحشتناک دوم نهتنها برای هند بلکه برای کل جهان یک فاجعه است. رهاکردن گردش ویروس احتمال خطر ظهور سویههای جدید را افزایش میدهد. یکی از سویههای نگرانکننده این ویروس در هند شناسایی شد و حالا در بسیاری دیگر از نقاطجهان مثل آمریکا و انگلستان نیز دیده شده است. حتی با وجود تلاشهای محققان برای دریافت میزان تهدیدآمیز بودن این گونه، سویههای جدید در حال نمایانشدن هستند.
نزدیکترین پیامد موج دوم شیوع کرونا در هند برای بقیه جهان اختلال در عرضه واکسن است؛ هند امیدوار بود که به داروخانه جهان تبدیل شود، ولی با انفجار تعداد مبتلایان دولت صادرات واکسن را محدود کرده است. در حالیکه هند در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۶۴ میلیون دز صادر کرده است، در نیمه اول ماه آوریل تنها ۲/ ۱میلیون دز صادرات واکسن داشته است. موسسه سرم هند؛ شرکتی که واکسن آسترازنکا را تولید میکند، از تعهدات خود به بریتانیا، اتحادیه اروپا و کواکس، کوتاهی کرده است. کشورهای آفریقایی که برای تامین واکسن موردنیاز خود روی هند حساب کرده بودند وحشتزده و نگران هستند. هند با داشتن شهرهای شلوغ و مراقبتهای بهداشتی ضعیف مکان مناسبی برای مهار کردن یک بیماری مسری نیست. با این وجود برخی از نقاط این کشور برای مدتی در کاهش سرعت انتشار بسیار موفق عمل کردند. میزان مرگ و میر در اولین موج که در ماه سپتامبر اتفاق افتاد، به دلایلی که به روشنی معلوم نیست بهطوری اعجابانگیزی پایین بود. نارندرا مودی نخستوزیر هند یکسال پیش سریعا تعطیلیهای سراسری در کشور اعلام کرد، البته نتوانست برای میلیونها کارگر مهاجر بیکاری که بیچاره و نیازمند در شهرها محاصره شده بودند و بعد اجازه پیدا کردند با کووید-۱۹ به روستاهایشان بازگردند، برنامهریزی کند. خلاصه اینکه تا اوایل سالجاری دولت هند مثل بسیاری دیگر از دولتها اگر نگوییم عملکردی وحشتناک ولی رکوردی ناهمگون در مبارزه با کرونا داشته است، ولی مودی با خوشنودی از خود و بیتوجهی اجازه داد همهچیز از کنترل خارج شود. در ماه ژانویه با خودستایی گفت: ما نه تنها مشکلات خود را حل کردهایم بلکه کلجهان را برای جنگ با کرونا یاری کردهایم. با این وجود در اوایل ماه مارس آمار ابتلا ایالت ماهاراشترا که توسط حزب مخالف دولت اداره میشود، بالا رفت و دولت آن بهجای کمک با امید دریافت کمک از دولت مرکزی به آن تاخت. تلاشهای بیوقفه مودی برای منافع حزبی نیز در غرب بنگال، یکی از چهار ایالتی که این ماه در آنها انتخابات برگزار میشود، بسیار مشهود است. او و نایبینش درست مانند رقبایشان، کمپینهای انتخاباتی رقابتی بسیاری برگزار کردهاند، بدون آنکه ماسک زده باشند و فاصله اجتماعی در آنها رعایت شود. این اتفاق ریسک گسترش همهگیری در میان ۱۰۰ میلیون نفر مردم این ایالت را افزایش داده و دولت را نیز از جنگ با رواج بیشتر ویروس دور میکند. آمیت شاه، فرد دست راست مودی، ۱۲ روز از ۱۸ روز اول ماه آوریل را در کمپینهای انتخاباتی گذرانده است.
این شرایط میتواند توضیح دهد چرا سیاست واکسیناسیون مودی اینچنین آشفته است. تا اواسط ماه فوریه دولت تنها دزهای کافی برای واکسیناسیون سه درصد از جمعیت را تامین کرده بود (بدون احتساب دزهایی که امیدوار است از طریق کواکس دریافت کند). اشتیاق به نمایش قدرت علمی سببشده رگولاتورها واکسن کوواکسین ساخت داخل را قبل از پشتسر گذاشتن آزمایشات لازم تایید کنند، این درحالی است که اصرار دارند واکسنهای خارجی باید از فیلترهای بیشتری عبور کنند. کمتر از ۱۰ درصد جمعیت هند اولین دز واکسن کرونا را دریافت کردهاند که بیشتر از بسیاری دیگر کشورهاست، ولی هند یکی از سازندگان بزرگ واکسن است و میتواند عملکرد بهتری داشته باشد. اینها علامتهای بهبودی هستند؛ در ۱۳آوریل دولت دستور تایید سریع برای واردات واکسنهایی را صادر کرد که توسط بسیاری از کشورهای ثروتمند مورد تایید قرار گرفتهاند. او همچنین با تاخیر پول خرید واکسنها را تامین کرد. این هفته نیز اعلام کرد که ۴۰۰ میلیون دلار برای کمک به افزایش تولید موسسه سرم اختصاص خواهد داد. حزب سیاسی بهاراتیاجاناتا گردهماییهای بزرگ انتخاباتی خود را در ۱۸ آوریل لغو و در ۱۹ آوریل اعلام کرد که افراد بالای ۱۸ سال میتوانند از اول ماه آینده واکسن دریافت کنند. با وجود کمبود عرضه که در اکثر نقاط کشور وجود دارد این اقدام کاربردی نیست. بسیاری از ایالتها حالا هم واکسنشان تمامشده است. هند در روز تنها ۳ میلیون نفر از مردم خود را واکسینه میکند که ۲/ ۰ درصد از جمعیت این کشور است و بهسختی از برآوردهای میزان ابتلای روزانه در این کشور فراتر میرود. حتی اگر تولید افزایش یابد یا دزهای بیشتری از خارج وارد شود، موج اخیر بسیار سختتر از آن است که تنها با تزریق واکسن متوقف شود.
نکته جالب این است که مودی قدرت بزرگی را فرماندهی میکند؛ او قدرتمندترین نخستوزیر هند در یک نسل است. حزب بهاراتیاجاناتا پارلمان را در اختیار دارد و بیشتر دولتهای منطقهای را تحتکنترل خود دارد. اگر تنها یک زمان برای استفاده از این نفوذ وجود داشته باشد، همین حالاست. مودی باید همین حالا برگزاری گردهماییهای بزرگ را محدود کند، شامل مراسم مذهبی که خود او هم بهخاطر ایدئولوژی هندو-ملیگرایانهاش طرفدار آن است. مسافرتها هم باید محدود شوند، البته بدون اینکه مانند تعطیلیهای موج اول کارگران مهاجر را بدون کمک رها کنند. وزیر بهداشت هند هم که فکر میکند بیماری را میتوان با ادرار گاو درمان کرد باید برود.
باید به سرعت راهی برای افزایش تولید واکسن پیدا شود؛ این به معنای در دست گرفتن کنترل شرکتهای خصوصی یا تولیدشان نیست، بلکه در واقع به آنها کمک میکند تجهیزات موردنیاز از کشورهایی چون آمریکا را تامین کنند. در صورتیکه موج دوم کرونا در هند تحتکنترل قرار نگیرد، کل جهان آسیب خواهد دید.