جهان در سالی که گذشت  سال تظاهرات و انتخابات

اکونومیست نوشت:تلاش برای اصلاح قانون مربوط به استرداد مجرمان، منجر به بدترین بحران در هنگ‌کنگ از زمان تحویل آن به چین در سال ۱۹۹۷ تا کنون شد. به واسطه نگرانی‌ها از اینکه این تغییرات می‌تواند مورد مخالفت هنگ‌کنگی‌هایی باشد که در سرزمین اصلی چین با محاکمه مواجهند، میلیون‌ها نفر به خیابان‌ها ریختند و حرکتی دموکراسی‌خواهانه را شکل دادند، رویدادی که بزرگ‌ترین چالش برای اقتدار رهبران چین از زمان تحویل این سرزمین به آنها محسوب می‌شود. دولت پکن که در ماه اکتبر جشن‌های عظیمی برای هفتادمین سالگرد حکومت کمونیستی به راه‌انداختند، به تظاهرات‌کنندگان هشدار دادند که فشار نیاورند. تظاهرات علیه حکومت‌های خودکامه در دیگر کشورهای جهان هم مشاهده شد تا جایی که شاهد برکناری عمرالبشیر در سودان و استعفای ایوو مورالس در بولیوی در پی انتخاباتی پر مناقشه بودیم. در سالی که گذشت تظاهرات گسترده موجب شد دولت اکوادور یارانه‌های سوخت را تثبیت کند و در شیلی رئیس جمهوری وعده داد قانون اساسی جدید نوشته شود. در الجزایر عبدالعزیز بوتفلیقه رهبر هشتاد و اندی ساله در واکنش به تظاهرات گسترده از قدرت کناره‌گیری کرد. عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق هم همین واکنش را به معترضان نشان داد.  در سالی که گذشت، جنگ تجاری بین آمریکا و چین چنان ادامه یافت که شاهد تبادل زرادخانه‌ای از تعرفه‌ها بین دو کشور بودیم. در ماه دسامبر اما دو طرف از مواضع تند خود کوتاه آمدند تا به «فاز نخست» توافقی برسند که آمریکا را از وضع تعرفه‌های بیشتر بازداشت. صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده است که جنگ تجاری می‌تواند برای جهان هزینه‌ای ۷۰۰ میلیارد دلاری در پی داشته باشد. آمریکا شرکت‌های خود را از فروش تکنولوژی به شرکت چینی هوآوی، تولیدکننده تجهیزات مخابراتی منع کرد.  هشدارها درباره کندی رشد اقتصاد جهان یکی از مواردی بود که فدرال رزرو آمریکا هنگام تصمیم‌گیری برای کاهش نرخ بهره برای نخستین بار از زمان بحران مالی جهان، مورد توجه قرار داده بود. البته دو بار پس از آن هم نرخ بهره کاهش یافت. ترامپ به‌وضوح با فدرال رزرو جنگید تا نرخ بهره را زود کاهش ندهد و در این مناقشه او فدرال‌رزرو را «یک کودک کله‌شق» خواند.  در این سال شاهد آن بودیم که بانک مرکزی اروپا دور جدیدی از محرک‌ها را به‌کار گرفت که اغلب آنها موجب آزردگی وزیر دارایی آلمان شد. این یکی از آخرین اقدامات ماریو دراگی به‌عنوان رئیس‌ بانک مرکزی اروپا بود پیش از آنکه آن را به کریستین لاگارد تحویل دهد. لاگارد فقط دومین مرور استراتژیک سیاست پولی را در بانک مرکزی اروپا به راه‌انداخت. ژان کلود یونکر، مایه ترس و وحشت طرفداران برگزیت، در سمت رئیس کمیسیون اروپا بازنشسته شد و اورسلا فون در لاین، که باسابقه‌ترین عضو کابینه آنگلا مرکل در آلمان بود، جانشین وی شد.از دیگر رویدادهای سال ۲۰۱۹ صحنه ترسناک آتش‌سوزی و نابودی سقف کلیسای نوتردام پاریس بود که جهانیان آن را در تلویزیون‌های خود مشاهده کردند. مجادلات شدیدی در رابطه با عملیات سنگین نوسازی این بنا درگرفت. ژنرال ناظر بر بازسازی به معمار ارشد آن گفت که «دهانش را ببندد» به این دلیل که وی در برابر طرح مدرن‌سازی چنین بنایی و تعویض منار مخروطی آن مقاومت کرده بود.

در این سال سرانجام تلاش دوساله برای تهیه گزارشی از مداخله روسیه در سیاست آمریکا به همت رابرت مولر منتشر شد. منتقدان ترامپ به‌خاطر فقدان ادله کافی برای نسبت دادن وی به حمایت روس‌ها ناامید شدند. پس از همه هیاهوها در مورد گزارش مولر اما معلوم شد ترامپ از ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین خواسته است «برای ما لطفی کن» و خانواده بایدن را به منجلاب بکش، اتفاقی که به استیضاح منجر شد. زلنسکی هم در انتخاباتی که در آن پترو پروشنکوف شکست خورد، به قدرت رسید.برخی از پیشتازان حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیش از رسیدن به مانع نخست از پای افتادند. کاملا هریس، یکی از نامزدهای اولیه پس از آنکه همه پول خود را هزینه کرد، از انتخابات کناره‌گیری کرد. در ونزوئلا، خوان گوآیدو، رهبر مجلس ملی تحت کنترل اپوزیسیون خود را به‌عنوان رئیس‌جمهوری موقت اعلام کرد و مدعی شد که رژیم نیکلاس مادورو نامشروع است. گوآیدو از سوی ۶۰ کشور غربی و آمریکای لاتین به رسمیت شناخته شد اما مادورو از قدرت دست نکشید.  در دنیای سهام، شرکت اوبر بزرگ‌ترین بازنده بود. ارزش سهام این شرکت روند معکوس را طی کرد و حالا در سطح حدود ۳۰ درصد پایین‌تر از روز نخست معاملاتش است. شرکت «وی‌ورک» که شاهد سقوط ارزش سهامش بود، توسط سافت بانک نجات داده شد. سهام شرکت آرامکوی عربستان سعودی در ریاض به عرضه عمومی رسید، بزرگ‌ترین عرضه جهان به ارزش ۶/ ۲۵ میلیارد دلار. در ماه ژانویه، دولت بی‌چاره ترزا می‌آرای حیاتی خود درباره برگزیت را در مجلس عوام از دست داد و بزرگ‌ترین شکست به ثبت رسیده دولت را رقم زد. از آن پس سیر نزولی ادامه یافت و سه درخواست برای تمدید ضرب‌الاجل برگزیت مطرح شد و بریتانیا هنوز در اتحادیه اروپا باقی است. خانم می‌تا ماه جولای به‌عنوان نخست وزیر باقی ماند اما جانشین وی بوریس جانسون به یک بحران قانون اساسی دامن زد چون برای محدودسازی مانورها در مورد برگزیت پارلمان را به تعطیلی کشاند. دادگاه عالی بریتانیا اما اعلام کرد که این اقدام غیرقانونی است. بوریس جانسون در انتخاباتی دیگر به محافظه‌کاران بزرگ‌ترین اکثریت طی ۳۲ سال اخیر را هدیه کرد. او این نتیجه را به مثابه دستوری برای «انجام برگزیت» تلقی کرد.

در انتخاباتی دیگر حزب لیبرال‌های جاستین ترودو در کانادا بار دیگر به قدرت رسیدند اما با دولتی در اقلیت به‌خاطر بروز یک بحران سیاسی. نخستین انتخابات تایلند از زمان کودتای ۲۰۱۴ تا کنون به اتحاد احزاب طرفدار ارتش و به اکثریت رسیدن آنها با کمک دادگاه‌ها منجر شد.  در اسپانیا دو انتخابات برگزار شد، سوسیالیست‌ها همچنان به‌عنوان بزرگ‌ترین حزب باقی ماندند. نارندرا مودی در هندوستان برای دومین دوره به‌عنوان نخست وزیر کشورش انتخاب شد. جوکو ویدودو توانست برای ۵ سال دیگر به‌عنوان رئیس‌جمهوری اندونزی در قدرت باقی بماند. حزب کنگره ملی آفریقا در آفریقای جنوبی به پیروزی رسید، هر چند آرای ۵۸ درصدی آن کمترین آرای بدست آمده‌اش بود. در استرالیا حزب لیبرال موفق به کسب آرا شد و در دانمارک حزب چپ میانه به قدرت رسید. در یونان اما شانس با حزب راست میانه بود.  باید دید آیا گرین‌لند می‌تواند در سال ۲۰۲۰ به نقطه خبر ساز جهان تبدیل شود؟ پیشنهاد دونالد ترامپ برای خرید این سرزمین متعلق به دانمارک در کپنهاگ به سخره گرفته شد تا جایی که او یک ملاقات دولتی را لغو کرد. حالا آمریکا می‌خواهد برای نخستین بار از جنگ جهانی دوم تا کنون یک کنسولگری در آن راه‌اندازی کند. ممکن است کارمندان آن با استقبالی سرد، مانند آب و هوای قطبی آن، مواجه شوند.