در یک صبح یخبندان، مرکل و ماتئوش موراویتسکی، نخست‌وزیر لهستان از در بدنام‌ترین نقطه دنیا که روی آن نوشته شده است، «کار موجب آزادی شما می‌شود»، عبور کردند. دیدار مرکل از این اردوگاه به دعوت بنیاد آشوویتس−بیرکناو صورت می‌پذیرد که امسال دهمین سالگرد بنیانگذاری خود را جشن می‌گیرد.  صدراعظم آلمان در برابر دیوار مرگ این اردوگاه که هزاران نفر دم آن تیرباران شدند، یک دقیقه سکوت و سپس در حضور جمع دعوت‌شدگان سخنرانی کرد. شورای مرکزی یهودیان آلمان دیدار مرکل از آشوویتس را پیامی مهم ارزیابی کرده و آن را بسیار مثبت دانسته است. یوزف شوستر، رئیس این شورا گفت: «دو ماه پس از حمله خونین به کنیسه‌ای در شهر هاله و در دورانی که راستگرایی در جامعه بیشتر شده، صدراعظم آلمان با دیدار خود از آشوویتس پیام بسیار مهمی به مردم ارسال می‌کند.»   او افزود: «آنگلا مرکل با این گام موضع بسیار روشن خود در قبال جنایات نازی‌ها را نشان می‌دهد.

به گفته رئیس شورای مرکزی یهودیان، صدراعظم آلمان همواره موضع خود را با صراحت بیان داشته و از این رو جای انتقاد نیست که او برای نخستین بار در دوران صدراعظمی خود راهی آشوویتس می‌شود.» این در حالی است که افکار ضدیهودی و راستگرایی افراطی در سراسر اروپا در حال رشد است و تعداد زیادی از آلمانی‌ها داستان‌ها در مورد جنایات نازی‌ها در این کشور را زیر سوال می‌برند. به همین دلیل دیدار آنگلا مرکل از این نقطه پیامی بیشتر از این دارد که فقط در یک برنامه سالگرد حضور پیدا کرده باشد. صدراعظم آلمان پس از گشت و گذار در موزه‌ای که برخی از مصنوعات و موهای انسانی در آنجا نگه داشته می‌شود، به مسوولیت تاریخی آلمان درباره این جنایت اشاره کرد و آلمان را جنایتکار جنگی و مسبب هولوکاست خواند. مرکل با تاکید بر حفظ شواهد تاریخی، به‌منظور هشداری به نسل بعد گفت: «آشوویتس یک اردوگاه مرگ بوده که به وسیله آلمانی‌ها اداره می‌شده است.» مرکل تصریح کرد: ما آلمانی‌ها به قربانیان این اردوگاه مدیون هستیم. ما به خودمان هم مدیون هستیم، برای همین باید این جنایاتی را که آلمان مرتکب شده است، در حافظه‌مان نگه داریم. مرکل ادامه داد: «این یک مذاکره باز نیست. این بخش جدایی‌ناپذیر از هویت ما است».  درگذشته آلمان قول داد که دیگر این جنایت‌هایی را که مرتکب شده است در دوران پس از جنگ جهانی دوم تکرار نکند؛ جایی که آلمانی‌ها سیستماتیک ۶ میلیون نفر از جمله اسلاوها، رومی‌ها و معلولین را کشتند. در این شرایط اما مقامات آلمانی می‌گویند که حملات تنفرآمیز به یهودی‌ها در این کشور در سال گذشته ۱۰ درصد افزایش یافت و به ۱۶۴۶ مورد رسید، در حالی که حملات فیزیکی نیز همپای آن رشد داشته است. مقامات آلمانی می‌گویند رشد فیزیکی حملات یک سوم بوده و در سال گذشته به ۶۲ مورد رسیده است.  در ماه مه، مقامات آلمانی به یهودیان هشدار دادند در مجامع عمومی از کلاه مخصوص خود به نام کیپا استفاده نکنند.  همین نقل قول را کارشناسان دلیلی بر رشد نفرت از یهودیان در جامعه آلمانی تلقی می‌کنند. هر چند که این ترس‌ها در ۹ اکتبر سال جاری به واقعیت پیوست و یک آلمانی افراطی به تجمع یهودیان به «هاله» که یک شهر شرقی آلمان است، حمله کرد. این در حالی است که فقط یک در بسته مانع از ورود مهاجم به داخل جمعیت یهودی در مراسم یوم کیپور به منظور کشتار بیشتر شد. اما به هر حال وی در این حمله دو نفر از یهودیان را کشت و چند نفر را هم زخمی کرد.