ترکیه ضدصهیونیستی

اما اکنون شرایط به‌جایی رسیده است که اسرائیل در فهرست دشمنان خود بعد از تهران نام آنکارا را ذکر می‌کند زیرا همسویی آنکارا با تهران و جو اجتماعی حاکم بر ترکیه علیه اشغالگری و جنایات صهیونیست‌ها منجر به نگرانی‌های جدی در بین سیاسیون تل‌آویو شده است. با این حال هنوز روابط دوجانبه به‌صورت نسبتا محدود میان دو بازیگر در جریان است. اسرائیل تلاش زیادی را با همکاری موسسات صهیونیستی صرف می‌کند تا لابی‌گری لازم را برای فشار به واشنگتن علیه آنکارا ایجاد کند. بعد از تمایل ترکیه به خرید سامانه‌های دفاعی روسی از سوی آنکارا گرچه نتانیاهو در سفر خود به مسکو از این مساله ابراز نگرانی و ناخرسندی کرده بود ولی نزدیکی مسکو به تل‌آویو و مذاکرات پشت پرده حاکی از آن بود که پوتین خیال نتانیاهو را در این زمینه راحت ساخته و دیگر اعتراضی از سوی تل‌آویو علیه آنکارا صورت نگرفت. اما اکنون تل‌آویو به‌دلیل اینکه دولت آمریکا قصد فروش سلاح به ترکیه را دارد، ترامپ را از این معامله برحذر داشته است. اسرائیل بر این باور است که از زمان ماجرای کشتی مرمره آبی، ترکیه به لحاظ منافع حزبی و ملی سعی دارد به نحوی در جهان اسلام و به‌ویژه جامعه اهل تسنن نقش رهبری را داشته باشد و از این‌رو خصومت با اسرائیل را سرلوحه سیاست‌های خارجی خود ساخته است. از سوی دیگر حمایت دولت ترکیه از اعضای گروه حماس نیز بر نگرانی تل‌آویو افزوده است. بارها در رسانه‌های اسرائیلی تبلیغی دال بر اینکه ترکیه نیروهای حماس را مورد حمایت قرار داده و حتی نسبت به آموزش آنها اقدام می‌کند، مطالبی درج شده است ولی در خبری که در روزنامه‌هاآرتص اسرائیل در هفته گذشته منتشر شد، اسرائیل مدعی است که اعضای حماس به سازماندهی حملات اخیر علیه شهرک‌نشینان یهودی در کرانه باختری پرداخته که مربیان این نیروها در ترکیه آموزش دیده‌اند. ترکیه این اتهامات را تکذیب کرده است و رفتار نیروهای اسرائیلی نسبت به فلسطینی‌ها را مشابه رفتار نازی‌ها علیه یهودیان می‌داند و رژیم صهیونیستی را به قتل‌عام متهم می‌کند.

به‌نظر می‌رسد فشار تبلیغاتی و لابی‌گری رژیم نتانیاهو بیش از آنکه مربوط به روابط دوجانبه یا حمایت آنکارا از حماس باشد، به ترس آن بازیگر از تحولات به وقوع پیوسته در منطقه مربوط می‌شود. درگیری‌های موجود در سوریه و بازی دوگانه آنکارا با رویکردهای مسکو و واشنگتن به‌صورت همزمان موجب شده است که تل‌آویو نگران اتفاقاتی باشد که می‌تواند دست ترکیه را در کنار ایران در منطقه بازتر کند. از همین روست که بنیامین نتانیاهو در پایان هفته گذشته طی تماس تلفنی با مکرون، حل مشکل میان تهران و واشنگتن را در مقطع کنونی بسیار نامناسب و حتی نگران‌کننده دانسته است. تل‌آویو از این نگران است که یخ‌های خصومت میان تهران و واشنگتن رو به ذوب شدن بگذارد و بعد از مذاکراتی که در ۲۵ شهریور میان سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه در استانبول برگزار خواهد شد، سیر تحولات برخلاف تمایلات رژیم صهیونیستی رقم بخورد؛ آن‌هم در شرایطی که بقای حکومت حزب لیکود و رهبری بنیامین نتانیاهو به آشفته‌بازار منطقه خاورمیانه بستگی دارد.

گالیا لیندنستراوس، پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات امنیت ملی تل‌آویو در مقاله خود در روزنامه‌ ها آرتص در رابطه با ترس حکومت نتانیاهو می‌نویسد که «آنکارا و تل‌آویو بارها نارضایتی خود را نسبت به عملکرد یکدیگر ابراز کرده‌اند ولی توانسته‌اند در طول زمان در جهت ترمیم مناسبات گام‌های مثبتی بردارند. اما این‌بار خسارت‌های یک دهه گذشته در روابط میان دو بازیگر نه فقط روابط آنکارا و تل‌آویو را در سطح دو رژیم تحت‌تاثیر قرار داده بلکه حتی خصومت عمیقی در دل جامعه ترکیه علیه اسرائیلی‌ها شکل گرفته که نماد بارز آن را در حمایت مردم از فلسطینی‌ها، حزب‌الله لبنان و سیاست های ایران شاهد هستیم.»

تشکیل محور شرارت اسرائیل- عربستان- امارات- بحرین و حمایت محسوس مصر از گروه‌های افراطی و موضع‌گیری آن کشورها در قبال ایران و به‌ویژه قطر موجب شده است که آنکارا خود را در جبهه مخالفان محور مذکور ببیند. رجب طیب اردوغان به‌عنوان رهبری که بیش از یک دهه با موفقیت توانسته است جامعه ترکیه را رهبری کند، اکنون نیازمند پایگاه عقیدتی و سیاسی ضدصهیونیستی است تا بتواند مهره‌ای از سیاست پوپولیستی را برای ادامه قدرت حزبش برای رسیدن به اهداف منتهی به ۲۰۲۳ به حرکت درآورد. از این‌رو اکنون رژیم صهیونیستی به رهبری نتانیاهو تلاش می‌کند که همزمان با ایران، موضع سیاسی ترکیه را نیز در منطقه به چالش بکشد و هرچه در توان دارد به‌کار خواهد بست تا چهره‌ای نگران‌کننده از ترکیه در جامعه اروپایی و به‌ویژه آمریکا ترسیم کند. با نگاهی به نوشتارهای مندرج در سایت‌های خبری و تحلیلی اسرائیل مشخص است که اجماع نسبی در رابطه با اردوغان پدید آمده و صهیونیست‌ها بر این عقیده‌اند مادامی که اردوغان در قدرت است، هیچ‌چیز در ترکیه به نفع تل‌آویو رقم نخواهد خورد. اظهارات یوسی کوپرو واسر، کارشناس سابق وزارت امور راهبردی اسرائیل و یائوف آمیدور، مشاور نتانیاهو دال بر این پندار است. از این نوع اظهارنظرها پیوسته در نشریات صهیونیستی منتشر می‌شود.

p04-02