آمریکا کدام شاخه اخوان‌المسلمین را می‌خواهد تنبیه کند؟
دشمن‌تراشی در خاورمیانه
تلاش برای تنبیه اخوان و گنجاندن این گروه در لیست گروه‌های تروریستی از سوی برخی متحدان آمریکا انجام گرفته و البته خوشایند آنهاست: مصر، عربستان و امارات که اخوان و درخواستش را برای انتخابات تهدیدی برای ثبات خود می‌دانند. اما همین اقدام می‌تواند اتحاد با برخی شرکا از جمله، ترکیه، قطر و اردن را به خطر اندازد. به عبارت دیگر، همین اقدام می‌تواند موجب جدایی ترکیه، قطر و اردن شود که یا خود را در قالب متحدان اخوان جا زده اند یا با زیرشاخه‌های اخوان روی هم ریخته و آنها را وارد نظام سیاسی خود کرده اند. جدا از این مساله که اخوان یا زیرشاخه‌هایش معیارهای حقوقی برای گنجانده شدن به عنوان تروریست را دارند یا نه اما کارشناسان بر این باورند که این اقدام می‌تواند آمریکا را وارد یک دشمنی جدید کند. «کریستین کوتز اولریشزن»، کارشناس موسسه بیکر در دانشگاه «رایس» می‌گوید: «این یک جنگ سرد جدید در منطقه است. از چشم‌انداز آمریکا نه طرف خوبی وجود دارد نه طرف بدی. تمام این کشورها شرکای نزدیک آمریکا هستند و باید طرف کسی را بگیرند که به منافع آمریکا لطمه خواهد زد.»
قراردادن گروه اخوان‌المسلمین به عنوان یک سازمان تروریستی باعث ممنوعیت ورود اعضای این گروه به آمریکا می‌شود، در واقع هر کسی که از این گروه حمایت کرده یا ارتباطی داشته باشد از کشور اخراج می‌شود. اما این جنبش پراکنده بین‌المللی را به سختی می‌توان یک سازمان واحد توصیف کرد. امروز تنها ارتباط میان بسیاری از زیرشاخه‌های اخوان در یک دفتر دوطبقه بالای یک رستوران پیتزا «بیرون برِ» قدیمی در حومه جنوب غرب لندن قرار دارد. این دفتر محل ارتباطات کل زیرشاخه‌های این گروه است. به دلیل سرکوب وحشیانه این گروه در مصر، این دفتر لندن اکنون دفتر مرکزی «ابراهیم منیر»، رهبر اخوان‌المسلمین و وکیل ۸۲ ساله نحیف است.
در حقیقت، منیر اقتداری بر بسیاری از زیرشاخه‌های اخوان نداشته و ارتباطی هم با آنها در اقصی نقاط دنیا ندارد. او می‌گوید: «تلاش می‌کنیم هماهنگی کنیم و با هم در تماس باشیم. اما این یک ساختار مدیریت شده نیست.» او می‌افزاید: «اخوان‌المسلمین یک سازمان نیست، بلکه یک ایده فرامرزی است.» وی ادامه می‌دهد: «ترامپ فکر می‌کند می‌تواند با اخوان‌المسلمین مانند دیواری که می‌خواهد در مرز با مکزیک بسازد رفتار کند اما شما نمی‌توانید در مقابل یک ایده یا تفکر دیوار بسازید.» منیر که از جوانی به اخوان‌المسلمین در مصر پیوسته است، ۱۶ سال به خاطر سرکوب‌های جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور وقت مصر در زندان بود. البته در اخوان‌المسلمین و ایده اصلی آن ابهاماتی وجود دارد که همین مساله باعث می‌شود تعابیر مختلفی از این تفکر در گروه‌های مختلف در سراسر جهان وجود داشته باشد. به نوشته گزارشگر نیویورک‌تایمز، «اتمیزه شدن» اخوان تنها مانع برای گنجاندن آن به عنوان یک گروه تروریستی است. براساس قانون آمریکا زمانی می‌توان یک سازمان را به عنوان یک گروه تروریستی اعلام کرد که خشونت مستقیمی علیه منافع ملی آمریکا انجام دهد. اما هیچ‌گونه شواهدی وجود ندارد که اخوان‌المسلمین مصر چنین کاری انجام داده باشد. البته ممکن است برخی از گروه‌های وابسته به اخوان‌المسلمین مانند حماس علیه آمریکا تهدید محسوب شوند اما آمریکا درحال‌حاضر این گروه را تحریم کرده است. برخی نیروهایی که در پنتاگون، وزارت‌خارجه یا شورای امنیت ملی کار می‌کنند به دلایل حقوقی مخالف این اقدام ترامپ هستند. اگر این پیشنهاد عملی شود، برای اولین بار آمریکا یک جنبش عمومی محبوب را که میلیون‌ها طرفدار در جهان اسلام دارد، در لیست گروه تروریستی قرار می‌دهد. درحالی‌که در گذشته تنها گروه‌های کوچک و سری مانند القاعده در این لیست قرار گرفته بودند.
در میان متحدان آمریکا حزب حاکم ترکیه از نظر ایدئولوژیک به اخوان‌المسلمین بسیار نزدیک است. در واقع، اخوان ترکیه و مصر را می‌توان دو پسرعمو نامید. در اردن ملک‌عبدالله مدت‌ها به یک حزب وابسته به اخوان‌المسلمین نزدیک بود و در قطر نیز این گروه بسیار فعال است و می‌کوشد براساس رویکردهای اخوانی نفوذ خود را گسترش دهد. کشورهایی مانند بحرین، مراکش، تونس، اندونزی، مالزی و کنیا که متحد آمریکا هستند همگی احزاب سیاسی دارای ریشه‌های اخوانی را به رسمیت شناخته‌اند. درحال‌حاضر این احزاب و دولت‌ها در برابر پیشنهاد ترامپ سکوت کرده‌اند. البته یکی از دلایل این سکوت آن است که آنها نمی‌خواهند در جبهه مقابل با کاخ سفید قرار گیرند و تنش‌ها افزایش یابد.در ترکیه یاسین آکتای، سیاستمدار نزدیک به رجب طیب اردوغان، در یادداشتی در روزنامه‌ای اعلام کرد: «پیشنهاد تحریم اخوان‌المسلمین می‌تواند باعث کاهش بیشتر اعتبار آمریکا شود. این اقدام حتی این تلقی را می‌تواند ایجاد کند که این جنگ نه تنها علیه این سازمان نیست، بلکه علیه اسلام است.» در اردن یک حزب سیاسی دارای تفکر اخوانی ۱۶ کرسی در پارلمان دارد. پادشاه اردن در برابر درخواست‌های عربستان سعودی و امارات مبنی بر معرفی اخوان به عنوان یک گروه تروریستی مقاومت کرده است. عامر سبیله، تحلیلگر سیاسی در امان اعلام کرد: «اقدام آمریکایی‌ها اردن را در مقابله مستقیم در برابر آمریکا قرار می‌دهد.» در کویت، نگرش مثبت اخوان به آمریکا به اقدام این کشور برای بیرون راندن صدام از کویت باز می‌گردد و بس. در عراق حزب متعلق به اخوان از میان گروه‌های دیگر از جمله شیعیان شرکایی یافته و در ائتلاف دولتی حضور یافته است. در یمن، حزب اخوانی بستر مناسبی برای اتحاد با عربستان و امارات جهت نبرد با دشمنی مشترک یافته که از قاموس آنها این دشمن مشترک حوثی‌هاست. همچنین در بحرین که میزبان بزرگ‌ترین پایگاه دریایی آمریکا است، حزب اخوان‌المسلمین یکی از احزاب حامی پادشاهی این کشور است. در هر حال، برخی از کارشناسان در واشنگتن اعلام می‌کنند که احزاب اخوان‌المسلمین همگی در جنبش‌ها و گروه‌های سیاسی پارلمانی غیرخشونت‌آمیز حضور دارند و اعلام اخوان‌المسلمین به عنوان یک گروه تروریستی می‌تواند پیام بدی به جوانان منطقه بدهد. میشل دون، تحلیلگر موسسه کارنگی می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم که هیچ اقدامی به اندازه این اقدام ترامپ بتواند تمام تلاشی را که ما برای تشویق جوانان می‌کنیم که از خشونت دوری کرده و به مسیرهای صلح‌آمیز بازگردند، خراب کند.» در طول بیش از ۹۰ سال تاریخ اخوان، این حزب همواره تحت فشار دولت مصر بوده است. اکنون نیز اخوان‌المسلمین مصر با سرکوب عبدالفتاح سیسی مواجه است.
ارسال نظر