پرچم سیاه داعش در جزایر جنوب فیلیپین برافراشته شد
خلافت آسیایی
«حنا بیچ» و «جیسون گوتیرز»، در گزارش ۹ مارس برای نیویورک‌تایمز نوشتند که در ماه ژانویه وقتی مومنان در کلیسایی برای عبادت جمع شده بودند دو بمب درون این کلیسا منفجر شد که ۲۳ کشته بر جا گذاشت. داعش مسوولیت این حمله را بر عهده گرفت. تصویری از رودریگو دوترته، رئیس‌جمهور فیلیپین، در فضای مجازی دست به دست می‌شود که در برابر اجساد این قربانیان ایستاده و زیرنویسی از این عکس در حال چرخش در فضای مجازی است که می‌گوید: «جنگ تازه شروع شده است.»
سرزمین خلافت که روزگاری وسعت آن به اندازه بریتانیا بود امروز آن‌قدر آب رفته که فقط روستای کوچکی در جنوب شرق سوریه از آن باقی‌مانده و دیری نخواهد گذشت که آن روستای کوچک هم از دست داعش خارج شود. اما این گروه یک مزیت دارد: بذرهای خود را به دیگر نقاط دنیا هم گسترانده است. اکنون جزیره «میندانائو» در جنوب فیلیپین که مدت‌ها پایگاه امنی برای نیروهای افراطی بود – به دلیل تراکم بالای جمعیت و بی‌نظمی و هرج‌ومرج زیاد در آنجا- به «پاتوق» جدیدی برای نیروهای داعش تبدیل شده و اعضا و فرماندهان این گروه در این منطقه در حال جذب نیرو از میان گروه‌های جهادی فعال دیگر در این کشور و در منطقه هستند. «موتوندان اینداما»، کودک سرباز سابق در جزیره باسیلان و پسرعموی فوروجی اینداما که یکی از رهبران شبه‌نظامیانی بود که با داعش بیعت کرده بود، می‌گوید: «داعش قدرت فراوانی دارد. نمی‌دانم چرا پسرعمویم به آن پیوسته است اما این امر در همه‌جا درحال وقوع است.»
داعش در سال ۲۰۱۶ در جنوب فیلیپین پیشروی زیادی کرد و بسیاری از نیروهایی که امکان پیوستن به این گروه در عراق و سوریه را نداشتند به ناگزیر به این کشور می‌رفتند. نهادها و مقام‌های اطلاعاتی می‌گویند صدها مبارز از چچن، سومالی و یمن به فیلیپین شتافتند تا با «دولت اسلامی» بیعت کنند و زیرشاخه این گروه در شرق آسیا را تشکیل دهند. روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گزارش‌هایی از جمله «پرچم سیاه داعش در فیلیپین» مورخ ۹ خرداد ۹۶ و «جنگ آمریکایی با داعش در فیلیپین» مورخ ۲۲ خرداد ۹۶ به این مساله اشاره کرده بود که پایگاه بعدی این گروه ممکن است در جنوب‌شرق آسیا به‌ویژه فیلیپین خواهد بود. در هر حال، «بیچ- گوتیرز» می‌افزایند سال ۲۰۱۷ شبه‌نظامیانی که با داعش بیعت کرده بودند شهر «ماراوی» در «میندانائو» را اشغال کردند. در آن زمان، ارتش پس از ۵ ماه توانست این شهر عمدتا مسلمان‌نشین را بازپس بگیرد؛ شهری که به خرابه‌ای تبدیل شده بود. در این نبرد ۵ ماهه، تقریبا ۹۰۰ شورشی داعشی کشته شدند از جمله «ایسنیلون‌هاپیلون» امیر داعش در شرق آسیا.
دوترته بر داعش اعلام پیروزی کرد اما پیروزی او باعث نشد که وفاداران به داعش از گروه‌بندی دوباره شانه خالی کنند. «رومل بانلائویی»، مدیر موسسه فیلیپینی تحقیقات صلح، خشونت و تروریسم، می‌گوید: «داعش پول دارد و این پول‌ها را وارد فیلیپین کرده است و در حال جذب مبارزان داخلی و خارجی هستند. داعش پیچیده‌ترین مساله برای فیلیپین امروز است و نباید تظاهر کنیم که این گروه وجود ندارد زیرا که ما خواستار وجود آن نیستیم، بلکه هست و باید برای آن چاره‌اندیشی کرد.» سرهنگ «گری بسانا»، سخنگوی فرماندهی نظامی منطقه‌ای در شهر «زامبوانگا»، می‌گوید از ۲۷ ژانویه و آن انفجار در کلیسا در جزیره «جولو»، ارتش فیلیپین با حملات هوایی پاسخ داده و ۱۰ هزار سرباز در «جولو» مستقر کرده است. هواپیماهای بدون‌سرنشین آمریکایی هم مجمع‌الجزایر جنوب فیلیپین را رصد می‌کنند یعنی همان‌جایی که اقلیت مسلمان در آن ساکن هستند و شورشیان بومی همواره با دولت مسیحی درگیر بوده‌اند. این گزارش می‌افزاید: در عصر ۲۴ مه۲۰۱۷ شبه‌نظامیان مرتبط با داعش وارد شهر تقریبا ۲۰۰ هزارنفری مسلمان‌نشین «میندانائو» شدند. آنها ماسک بر صورت زده و اسلحه در دست داشتند. «چیکو عثمان» یکی از ساکنان مسلمان ماراوی می‌گوید: «پرچم سیاه داعش در هر نقطه‌ای از این شهر دیده می‌شد و همه مردم از دیدن آن یکه خوردند و به‌شدت وحشت زده شدند.» اگرچه فیلیپین کشوری عمدتا کاتولیک است اما جنوب این کشور جمعیت مسلمان دارد. «ایسنیلون‌هاپیلون»، یک رهبر ۵۱ ساله شبه‌نظامی فیلیپینی که اصالتا از منطقه باسیلان است (جزیره‌ای در بخش جنوبی میندانائو در مجمع الجزایر سولو)، سال گذشته از سوی رهبری داعش به‌عنوان «امیر» این گروه برای جنوب شرق آسیا انتخاب شد. در حالی که گروه‌های اسلام‌گرا در مناطق بی‌قانون مرزی میان فیلیپین، مالزی و اندونزی سال‌هاست که در تردد هستند اما وقوع این درگیری‌ها و اعلام بیعت با داعش و سپس برافراشته شدن پرچم این گروه در این منطقه نه‌تنها باعث «شوکه شدن» ناظران شده بلکه این ترس را دامن زده که داعش در حال ریشه دواندن در جنوب‌شرق آسیا است و احتمالا فیلیپین را به‌عنوان پایگاه جدید خود برگزیده است. «خوزه کالیدا»، معاون دادستان کل فیلیپین، می‌گوید: «آنچه در میندانائو می‌گذرد طغیان شهروندان ناراضی نیست بلکه یورش تروریست‌های خارجی است. آنها می‌خواهند میندانائو را به جزئی از خلافت تبدیل کنند.»
اما با وجود اینکه حملات ارتش شدت یافته اما دولت دوترته نمی‌پذیرد که کشورش به پناهگاهی جهانی برای اسلامگرایان افراطی تبدیل شده باشد. مقام‌های عالی‌رتبه در این کشور چنین حادثه‌ای را بی‌اهمیت انگاشته و اعزام مبارزان خارجی داعش به این کشور را نه تایید می‌کنند و نه تکذیب. آنها معتقدند که این خشونت‌ها «خشونت‌هایی خانگی» میان «اجتماعات مسلمان» در این کشور است. دولت فیلیپین پس از انفجار کلیسای مذکور آن را به گروه «ابوسیاف» نسبت داد. حتی گفته شده چند روزی این کلیسا بسته بود و به بازرسان پزشکی قانونی اجازه داده نمی‌شد که از آنجا نمونه‌برداری کنند و سگ‌های پلیس درحال یافتن بقایای اجساد متلاشی شده بودند. چند دهه است شورشیان محلی مانند ابوسیاف در مناطق بی‌قانون این کشور و دریاهایی که به سوی مالزی و اندونزی امتداد یافته دست به عملیات زده‌اند.
تحلیلگران می‌گویند آنچه داعش در اعلام «ولایت» در لیبی و سوریه و جاهای دیگر انجام داده در جایی مانند فیلیپین زمان زیادی طول می‌کشد تا عملیاتی شود. «روهان گاناراتنا»، رئیس مرکز تحقیقات خشونت سیاسی و تروریسم در سنگاپور، می‌گوید نفوذ داعش طی سال‌های اخیر در جنوب شرق آسیا افزایش یافته است و بیش از ۶۰ گروه در این منطقه با ابوبکر البغدادی اعلام بیعت کرده‌اند. کارشناسان منطقه می‌گویند همکاری روزافزونی میان گروه‌های اسلام‌گرا وجود دارد تا به این وسیله «یک جبهه اسلامی واحد و متحد به‌ویژه در جنوب فیلیپین به‌وجود آورند.»
گزارش موسسه «تحلیل سیاسی درگیری‌ها در جاکارتا» (IPAC) خاطرنشان ساخت که داعش «همکاری میان گروه‌های افراطی در جنوب‌شرق آسیا را تعمیق بخشیده است.» برخی دیگر از تحلیلگران می‌گویند مسائل حاکمیتی و ژئوپلیتیک، ادعاهای متضاد سرزمینی و سیاست بازی‌های منطقه‌ای ظاهرا موجب پنهان کردن همکاری‌های منطقه‌ای شده است. این دسته از تحلیلگران می‌گویند اگر اقدامی اتخاذ نشود، احتمال دارد که جنوب‌شرق آسیا به نسخه «جنوب‌شرق آسیایی» از مناطق قبایلی در مرز افغانستان و پاکستان تبدیل شود. در سال ۲۰۱۶ ویدئویی از سوی داعش منتشر شد که می‌گفت مبارزانی که نمی‌توانند به خاورمیانه بیایند به فیلیپین بروند. چنین بود که شاخه «فیلیپینو- اندونزیایی» داعش اعلام وجود کرد. «بیچ- گوتیرز»، گزارشگران نیویورک‌تایمز، می‌افزایند در دهه ۹۰ پس از اینکه فیلیپینی‌ها از نبردهای افغانستان و یمن و عربستان بازگشتند، خشونت‌های محلی با فراخوانی جهانی برای جهاد دست به دست هم داد. در یک منطقه هلال‌گونه در جنوب شرق آسیا، شبه‌نظامیان در آرزوی خلافتی رها از حکومت‌های سکولار هستند.
ارسال نظر