چرا هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ مسکو به ونزوئلا پرواز کرد؟
ماموریت مخفی روسیه در کاراکاس
کشمکش قدرت در ونزوئلا وارد فاز تازه‌ای شده است. بر همین اساس، دیوان‌عالی ونزوئلا دستور ممنوع‌الخروج شدن خوان گوایدو، رهبر مخالفان از کشور را صادر و حساب‌های بانکی او را مسدود کرده است. «ویویان سکرا»، گزارشگر رویترز در گزارش ۳۰ژانویه در همین رابطه نوشت که دولت مادورو این کار را در تلافی تحریم نفتی آمریکا انجام داد. او می‌نویسد: گوایدو از سوی ایالات‌متحده و بسیاری از کشورهای نیمکره غربی به‌عنوان رئیس‌جمهور مورد شناسایی قرار گرفته و این بزرگ‌ترین چالش برای حکومت ۶ ساله مادورو است. پیش‌تر «تارک ویلیام سب»، دادستان کل ونزوئلا، از دیوان‌عالی ونزوئلا خواست برای جلوگیری از «فرار» گوایدو از کشور «اقدامات احتیاط آمیز» لازم را اتخاذ کند. او گفت: «حوادث خشونت‌باری در کشور روی داده، دولت‌های خارجی بیانیه‌هایی صادر و دارایی‌های کشور مسدود شده است.» جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، در توییتی دادستان مذکور را «وزیر سابق دادگستری ونزوئلا» خطاب کرد و نسبت به «پیامدهای جدی برای کسانی که سعی دارند دموکراسی را ساقط کنند و به گوایدو آسیب برسانند» هشدار داد. به نوشته این گزارشگر، گوایدوی ۳۵ ساله که رئیس مجمع ملی [یا مجلس ملی] است خواهان انتخابات زود هنگام شده و استدلال کرده که دوران دوم ریاست مادورو با تقلب همراه است. گوایدو معتقد است که قانون‌اساسی ونزوئلا به او، به‌عنوان رئیس مجلس ملی، اجازه می‌دهد در دورانی که رئیس‌جمهور نامشروع فرض می‌شود، قدرت را در دست گیرد. گوایدو گفت: «وظیفه من این است که خواستار انتخابات آزاد شوم چون سوءاستفاده از قدرت جریان دارد و ما در یک نظام استبدادی زندگی می‌کنیم.» مادورو، رئیس‌جمهور خودخوانده را به انجام کودتای مستقیم علیه خود متهم کرده و این درحالی است که مادورو همچنان از پشتیبانی فرماندهان عالی ارتش برخوردار است.
دیروز چهارشنبه ۱۰ بهمن ماه، مادورو تمام درخواست‌ها برای انتخابات زودهنگام را رد کرد اما همزمان اعلام کرد که با میانجیگری یک کشور سوم یا میانجیگران بین‌المللی آماده مذاکره با اپوزیسیون است. «ویویان سکرا»، گزارشگر رویترز، همچنین می‌افزاید دیوان‌عالی ونزوئلا از جمله نهادهایی است که همچنان به دولت مادورو وفادار مانده و پیش از برگزاری تظاهرات گسترده از سوی مخالفان (که دیروز چهارشنبه صورت گرفت) به‌دنبال اعمال فشار بر مخالفان است. رهبر ۳۵ساله اپوزیسیون ونزوئلا پس از صدور فرمان ممنوع‌الخروج شدن خود به خبرنگاران گفت که این تصمیم دیوان‌عالی باعث حیرت او نشده است. افزون بر آن گوایدو گفته از خطر اینکه ممکن است به زندان بیفتد نیز آگاه است. به هر روی، مادورو به خبرگزاری دولتی روسیه (ریا) گفت حاضر است مذاکرات بالقوه با مخالفان در حضور میانجیگران بین‌المللی انجام گیرد. وی افزود: «من آماده‌ام با مخالفان پشت یک میز نشسته و برای صلاح ونزوئلا، آینده و صلح در کشور با آنها گفت‌وگو کنم.»
به نوشته گزارشگر رویترز، با توجه به شکست مذاکرات قبلی، از جمله مذاکرات به رهبری واتیکان، مخالفان تردید دارند که مذاکرات با دولت به نتیجه برسند. آنها معتقدند که مادورو با استفاده از این روش به‌دنبال خرید زمان است.
سناریوهایی برای آینده
بحران ونزوئلا درحال عمیق‌تر کردن شکاف میان مسکو و واشنگتن است. به نوشته «ویویان سکرا»، گزارشگر رویترز، مادورو «قدردان کمک پوتین» است. علاوه بر پیوندهای مالی و تسلیحاتی مسکو با کاراکاس (که روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «سیگنال مادورو به ترامپ» دوشنبه ۸ بهمن ماه ۹۷ به آن اشاره کرده بود)، ظاهرا کرملین وارد نبرد نیابتی با واشنگتن شده است. این بار ونزوئلا به زمین بازی دو کشور تبدیل شده است. «سیدنی مورنینگ هرالد»، چاپ استرالیا، گزارشی بی‌نام در تاریخ ۳۰ ژانویه و ساعت ۹:۵۱ صبح روی وب‌سایت خود منتشر و اشاره کرد که پیمانکاران نظامی- خصوصی روس با ماموریتی مخفی وارد ونزوئلا شدند. حضور غیرمعمول هواپیمای روسی موجب دامن زدن به شایعاتی در فضای مجازی در مورد ماموریت این هواپیما شده است. این گزارش با اشاره به پرواز مستقیم هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ از مسکو به کاراکاس می‌نویسد این هواپیما ۴۰۰ مسافر داشت و متعلق به خط هوایی Nordwind روسیه است. این گزارش به نقل از تصاویر منتشر شده از سوی رویترز می‌نویسد: «داده‌ها نشان می‌دهد این اولین‌باری است که چنین هواپیمایی در این مسیر به این سرعت به پرواز درآمده و چنین مسیری را می‌پیماید.»
نه این خط هوایی و نه دولت ونزوئلا هیچ اظهارنظری در مورد پرواز این هواپیما به کاراکاس نداشتند. رسانه‌های اجتماعی ونزوئلا متوسل به تئوری‌ها و شایعاتی شدند دال بر اینکه این هواپیما حامل سربازان روسی است که برای محافظت از مادورو وارد کشور شده‌اند. برخی می‌گویند برای اسکورت مادورو در «پس از تبعید» و انتقال احتمالی او به جایی دیگر وارد ونزوئلا شده است. برخی هم می‌گویند برای خارج کردن ذخایر طلا وارد ونزوئلا شده تا در صورت واگذاری قدرت به گوایدو، وی فاقد توانایی مالی برای اداره امور باشد. به نوشته سیدنی مورنینگ هرالد، این وضعیت شاهدی است بر اینکه فضای این کشور بسیار آشفته و نامشخص است و به دلیل فشارهای بین‌المللی بر مادورو، احتمال کناره‌گیری وی می‌رود. این روزنامه استرالیایی به نقل از رویترز می‌نویسد که این هواپیما هفته گذشته وارد کاراکاس شد اما خبر آن به تازگی منتشر شده است. این مقاطعه‌کاران روس ماموریت مخفی دارند یعنی برای حفاظت احتمالی از مادورو در برابر معترضان، یا احتمال ترور وی یا عملیات مخفی آمریکا برای کنار زدن او در کاراکاس حضور یافته‌اند.
گفته شده آمریکا دستور اعزام ۵ هزار نیرو به کلمبیا برای انجام عملیات مخفی را در کاراکاس صادر کرده است. در هر حال، این روزنامه استرالیایی می‌نویسد که هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ معمولا میان روسیه و کشورهای جنوب‌شرق آسیا پرواز می‌کند و تاکنون سابقه‌ای از پرواز این هواپیما به آمریکای لاتین یا به‌طور خاص به ونزوئلا ثبت نشده است. روزنامه «نووایاگازتا»، چاپ روسیه می‌نویسد که این هواپیما فاقد مسافر بوده و فقط دو خدمه داشت. مادورو معتقد است که کودتایی آمریکایی به دست عوامل ونزوئلایی درحال انجام است. در همین راستا، مسکو نیز واشنگتن را متهم به دخالت در ونزوئلا کرده و نسبت به انجام مداخله نظامی هشدار داده بود. به‌دنبال چنین اخباری بود که «اسپوتنیک» مصاحبه‌ای با مادورو ترتیب داد و او در این مصاحبه گفت که «شکی نیست دونالد ترامپ دستور قتل من را صادر کرده، او به دولت و مافیای کلمبیا دستور داده که من را بکشند. اگر روزی برای من اتفاقی بیفتد، دونالد ترامپ و ایوان دوکو، رئیس‌جمهور کلمبیا مسوول آن خواهند بود.»
او در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا نیروهای نظامی خصوصی روس بخشی از نیروهای امنیتی هستند که از او محافظت می‌کنند، گفت: «نمی‌توانم چنین چیزی بگویم، درباره این موضوع حرفی ندارم... مردم ونزوئلا همیشه از من محافظت می‌کنند، ما سرویس اطلاعاتی خوبی داریم.» او ادعا کرد که کاملا تحت محافظت است. مادورو همچنین با اشاره به احتمال دیدارش با ترامپ گفت: «فکر می‌کنم برگزاری چنین دیداری در این مقطع دشوار باشد. من شخصا آماده گفت‌وگوی علنی با دونالد ترامپ در ونزوئلا یا آمریکا هستم تا درباره دستور کار خود و هر مساله‌ای که او دوست داشته باشد، صحبت کنیم.»
رئیس‌جمهور ونزوئلا افزود: «اگر ما دیداری رودررو داشته باشیم، داستان کاملا متفاوت خواهد شد اما فکر می‌کنم مشاوران ترامپ چنین فرصتی به ما ندهند. بیایید صبور باشیم. فکر می‌کنم فعلا برگزاری چنین دیداری دشوار خواهد بود.» در هر حال، اگرچه سخن از عملیات نظامی در کاراکاس می‌رود اما برخی مقام‌های نظامی سابق آمریکا می‌گویند که انجام عملیات نظامی در ونزوئلا نیازمند ۲۰ تا ۲۵ هزار سرباز است. با این حال، اگر اعزام ۵ هزار نیروی آمریکایی به کلمبیا صحت داشته باشد، این نیروها احتمالا نیروهای واکنش سریع آمریکا خواهند بود. اخبار سفر احتمالی ژنرال «مارک استامر»، فرمانده بخش جنوبی ارتش آمریکا به کلمبیا، شاهدی است دال بر اینکه آمریکا گزینه نظامی را مد نظر دارد.
ارسال نظر