بخش سی و ششم
محرمانه‌های کره‌شمالی
«کیم‌جونگ‌نام»، برادر ناتنی کیم‌جونگ‌اون و مردی که روزگاری جانشین بالقوه کیم‌جونگ‌ایل تصور می‌شد، بیشتر عمر خود را در تبعید گذرانده و به‌عنوان یکی از چهره‌های حکومتی کره‌شمالی در خارج شناخته می‌شود که در نقل‌وانتقال کالاهای لوکسی که سخت پیدا می‌شوند و نیز صادرات تسلیحات کره‌شمالی نقش تسهیل‌کننده را داشت [کیم‌جونگ‌نام، پسر ارشد کیم‌جونگ‌ایل رهبر سابق و برادر ناتنی کیم‌جونگ‌اون رهبر کنونی کره‌شمالی. او از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۱ به‌عنوان وارث پدر و رهبر بعدی کره‌شمالی شناخته می‌شد. او زبان ژاپنی را عالی صحبت می‌کرد و در سوئیس و روسیه درس خوانده بود. زمانی به او «ژنرال کوچک» می‌گفتند. در سال ۲۰۰۱ پس از تلاش برای ورود غیرقانونی به ژاپن برای دیدار از دیزنی‌لند توکیو از چشم پدر افتاد و مقام خود را از دست داد و پس از آن در سنگاپور، چین و بیشتر از همه در ماکائو زندگی می‌کرد. او چند بار مورد سوءقصد قرار گرفت اما در نهایت در ۱۳ فوریه ۲۰۱۷ (۲۵ بهمن ۱۳۹۵) در مالزی و فرودگاه کوالالامپور از سوی یک زن با دستمال آغشته به گاز اعصاب وی‌ایکس، مسموم شد و درگذشت. کیم‌جونگ‌نام فردی هوسباز و ولخرج بود و به‌خاطر قمار و صرف هزینه‌های گزاف در کانون توجه رسانه‌ها بوده‌است]. از قایق‌های لوکس تا مرسدس‌ها، اگر بتوان آنها را در کشتی‌های کانتینری جا داد، می‌توانند با گریز از ذره‌بین تیزبین تحریم‌های سازمان ملل راه خود را به کره‌شمالی بیابند. همین مساله در مورد واردات سلاح هم مصداق دارد. سازمان ملل می‌گوید کره‌شمالی با استفاده از تکنیک‌های پیچیده‌ای که سازمان‌های قاچاق‌کننده موادمخدر در آن پیشرو هستند مبادرت به پنهان کردن جابه‌جایی سلاح‌های کوچک و تسلیحات هسته‌ای یا اجزای موشکی می‌کند. این کشور همچنین روش‌های مالی پیچیده‌ای را برای پنهان کردن تراکنش‌های مالی‌اش از زیر نگاه بین‌المللی بسط داده و از یک اکوسیستم نسبتا پیچیده شرکتی متشکل از شرکت‌های مستقر در خارج و آحاد افراد استفاده می‌کند.
در یک مثال این‌چنینی، کره‌شمالی تراکنش‌های به شدت غیرمعمولی را شروع کرد که شامل قرارداد Air Koryo – هواپیمایی ملی کره- برای خرید هواپیماهای جدید در سال ۲۰۱۲ می‌شد. پرداخت پول این هواپیماها هم با استفاده از پرداخت‌های متعددی از سوی OGD انجام می‌گرفت که کیم‌جونگ‌اون به‌دلیل «کیش شخصیت خانوادگی» به میراث برده بود. اما «اون» همچنین وارث سیستمی بود که در آن تا حد زیادی ترس جانشین وفاداری راستین شده بود و «اقتصاد دلالی» court economy] و رشوه مشوق نزاع و رانت‌جویی است. مهم‌تر از همه (لااقل، برای کیم‌جونگ‌اون)، وی سیستمی را به ارث برده که در آن یک سازمان در سایه ممکن است قدرت بیشتری نسبت به خودش داشته باشد، هرچند وی رهبر کشور و رئیس حزب کارگران حکام باشد. آن سازمان همان OGD است که نمایاننده افزایش و گسترش طبیعی آن چیزی است که «کیم‌جونگ‌ایل» طی مراحل اولیه ارتقایش به قدرت به‌ویژه دوره «سه انقلاب» آموخت. از طریق نظارت و تغییر مسیر اطلاعات و گزارش‌دهی در مورد ساختارها، OGD به تنها بخش دولت تبدیل شده است که همه چیز را می‌بیند و می‌داند. اگرچه بسیاری از چهره‌های معروف به‌‌دنبال مرگ کیم‌جونگ‌ایل سرنگون شده یا کنار گذاشته شدند – از جمله ژنرال «ری‌یونگ‌هو» و «جانگ‌سونگ‌تائک»- اما رهبری OGD اساسا بدون تغییر باقی ماند [Ri Yong Ho: دیپلمات و سیاستمداری که از سال ۲۰۱۶ وزیرخارجه کره‌شمالی شد. وی مذاکره‌کننده‌ای حرفه‌ای و با تجربه در زمینه پرونده هسته‌ای کره‌شمالی با آمریکا بود. او تجربه‌ای ۳۰ ساله در امور دیپلماتیک دارد و پست‌های سفارتی هم داشته و در فاصله ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ سفیر کشورش در بریتانیا بوده است]. OGD از سال ۱۹۶۴ وجود داشته اما نقش آن به‌‌دنبال دستیابی کیم‌جونگ‌ایل به رهبری این سازمان در سال ۱۹۷۳ به شدت دگرگون شد. سفارتخانه‌های کره‌شمالی در خارج هم نقشی کلیدی در کمک به شرکت‌های در سایه ایفا می‌کردند؛ شرکت‌هایی که با نام‌های مختلف در هنگ‌کنگ فعالیت می‌کردند. این شرکت‌ها کالاهای لوکس را تامین یا معاملات پنهان تسلیحاتی را تسهیل می‌کردند.وزارتخانه هدایت و سازماندهی از آن زمان به قطب مرکزی قدرت در کره‌شمالی تبدیل شد. این سازمان از هر کسی که تصور شود پرونده یا «آتو»یی در دست دارد؛ این سازمان مجرایی است که از طریق آن شاخه‌های مختلف حکومت با «رهبر عالی» یا قائد اعظم [Supreme Leader] ارتباط می‌یابند، دستورات را به پایین منتقل و اطلاعات را به بالا می‌رسانند؛ این سازمان مسوول انجام و اجرای سیاست‌هاست؛ این سازمان شبکه‌ای از جاسوسان را اداره می‌کند که از بالاترین ژنرال ارتش تا پایین‌ترین مدیر یک کارخانه استانی را شامل می‌شود؛ این سازمان بر هرگونه انتصاب دولتی یا نظامی «اشراف» دارد و اساسا مسوول امنیت فردی و رفاه خاندان حاکم است. بنابراین، درحالی‌که ممکن است کسی فلان ژنرال یا وزیر عالی‌رتبه دولتی را قدرتمند تلقی کند – و در واقع، شاید در سازمان یا شبکه خاص خودش واقعا دارای قدرت هم باشد- اما قدرت غایی از OGD سرچشمه می‌گیرد. از این رو، اگرچه جهان خارج نهادهای ناظری مانند پولیتبورو را می‌بیند اما این سازمان «سنتی» که در عصر کیم‌ایل‌سونگ شکل گرفت قدرت خود را به OGD باخته و در برابر آن عملا رقمی به‌حساب نمی‌آید. این شاید هوشمندانه‌ترین حقه کیم‌جونگ‌ایل بوده است: تغییر و تحول در پایگاه قدرت بدون اینکه خارجی‌ها به آن پی ببرند. گزارش شده که او دوست داشت بگوید «ما باید محیط خود را تحت نظر داشته باشیم تا مانع کسب اطلاع دشمنان‌مان درباره خودمان شویم.» بی‌تردید او می‌دانست که چگونه به این هدف دست یابد.
ارسال نظر