دردسرهای پسر سلمان در نشست گروه بیست عکس: AFP

«دانیل پولیتی» و «دیوید کرک پاتریک»، گزارشگران نیویورک‌تایمز در گزارش خود نوشتند که وی روز جمعه ۹ آذرماه به شکلی باور نکردنی به «خوش و بش» با رئیس‌جمهور روسیه پرداخت. آنها نوشتند این دو نه تنها به شکلی عجیب با یکدیگر دست دادند بلکه صندلی خود را کنار یکدیگر کشیدند. آنها می‌نویسند که این «خوش و بش گرم و صمیمانه» مطمئن‌ترین نشانه از انتظار ولیعهد است که بتواند برخی رهبران جهان را – با وجود گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا و مقام‌های غربی در مورد مقصر بودن او در قتل خاشقجی- با خود همراه سازد.

همزمان اما جبهه دیگری هم علیه «رهبر دوفاکتوی» عربستان گشوده شده است. دادستانی آرژانتین خواستار تحقیق در مورد مسوولیت او در مورد شکنجه و قتل زندانیان از جمله خاشقجی و نیز جنایات جنگی در یمن شده است. اگرچه مقام‌های آرژانتینی می‌گویند بعید است در دو روز اقامت او در بوئنوس‌آیرس اقدامی قضایی علیه او صورت گیرد اما شکایتی علیه وی به جریان افتاده است که براساس آن دادستانی آرژانتین برای تکمیل اطلاعات خود خواستار ارائه اطلاعات از یمن، ترکیه و دادگاه جرائم کیفری بین‌المللی شده است. «پولیتی- پاتریک» در گزارش خود می‌نویسند ظاهرا میکروفونی که روشن بود صدای مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه را هنگام دیدار با بن‌سلمان در حاشیه گروه ۲۰ ضبط کرده است. گفته می‌شود مکرون چهره‌ای جدی و نه چندان خندان داشت و سر خود را بالا و پایین می‌کرد. نیویورک‌تایمز می‌نویسد ویدئویی که از این دیدار و گفت‌وگوی آرام مکرون- بن‌سلمان منتشر شده این بود که ولیعهد به مکرون گفته بود: «نگران نباش» اما مکرون به او می‌گفت: «نگرانم. خیلی هم نگرانم.» ولیعهد باز در جواب گفته بود: «بله گفتی. خیلی ممنون» و سر خود را شادمانه بالا و پایین می‌کرد. رئیس‌جمهور فرانسه سپس ادامه داد: «می‌دانی منظورم چیست. هیچ وقت به من گوش ندادی. انگار با خودم حرف می‌زنم.» ولیعهد هم باز می‌گوید: «گوش می‌دهم. همه چیز اوکی است. می‌توانم از پس آن بر آیم.»

روز جمعه ولیعهد عربستان همچنین با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند هم دیدار کرد؛ کشوری که مهاجران زیادی به عربستان می‌فرستد. اما به نوشته نیویورک‌تایمز آنچه در نشست روز جمعه بسیار در مورد آن سخن می‌رفت و بسیار در فضای مجازی در مورد آن بحث می‌شد دیدار و خوش و بش صمیمانه پوتین با بن‌سلمان بود. پوتین هم همچون بن‌سلمان با انتقاداتی بین‌المللی بر سر یک قتل مواجه است. بریتانیا معتقد است که دولت پوتین دستور قتل جاسوس سابق روس را داده که نزدیک لندن زندگی می‌کرد. این دو که در این اجلاس صندلی خود را به هم نزدیک کرده بودند کف دست خود را در هوا به هم کوبیدند و محمد نیز با دست چپ خود به نشانه ادای احترام بیشتر و دوستی بیشتر دست پوتین را در دست گرفت. این دو شاید در یک چیز مشترک باشند: قتل. بن‌سلمان دستش به خون خاشقجی آلوده است و پوتین دستش به خون چند جاسوس روس در لندن. به همین دلیل، دولت بریتانیا و چند دولت اروپایی دیگر بعد از قتل یک جاسوس روس در لندن به دست عوامل روسیه مبادرت به تحریم مسکو کردند.

اما چرا پوتین با بن‌سلمان گرم گرفت؟ به گفته یوری اوشاکوف، مشاور کرملین، هدف اصلی این دیدار تقویت روابط میان روسیه و عربستان است. پوتین از نقش عربستان در دستیابی به نتایج مثبت در اوپک قدردانی کرده است. اما شاید پوتین برای مهار بن‌سلمان تلاش و در این راه از تجربه ترکیه استفاده می‌کند. زمانی که نشانه‌های اختلافات میان آنکارا و واشنگتن مشخص شد پوتین دستش را به سمت ترکیه دراز کرد. در نهایت هم پوتین در افزایش شکاف اختلافات میان دو طرف موفق شد تا حدی که ترکیه را از پیمان ناتو دور کرد. این مساله از بعد استراتژی درازمدت برای روسیه اهمیت زیادی دارد. در میان انتقادات شدید جامعه جهانی از عربستان به‌خاطر پرونده خاشقجی اما پوتین از انتقاد آشکار از بن‌سلمان یا عربستان خودداری کرد و گفت: «ما نمی‌دانیم واقعیت چیست برای همین نباید اقداماتی اتخاذ کنیم که روابطمان را با عربستان به هم بزند.» روزنامه نیویورک‌تایمز آمریکا نوشت که مسکو و ریاض در سال ۲۰۱۶ توافق‌نامه همکاری در زمینه استخراج نفت امضا کردند که موجب کاهش اشباع بازار از نفت خام و افزایش قیمت نفت شد. عربستان اکنون از روسیه می‌خواهد بعد از کاهش قیمت نفت استخراج آن را کاهش دهد. به نوشته این روزنامه، پوتین امیدوار است بتواند از نفوذ خود و تاثیرش بر ولیعهد عربستان برای ابقای روند استخراج نفت در وضعیت کنونی و بدون کاهش آن استفاده کند. تولید بالا بسیار بااهمیت‌تر از قیمت‌های بالا برای تولیدکنندگان روسی است. اما این مساله احتمالا برای پوتین دور از دسترس باشد چراکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که از بن‌سلمان حمایت می‌کند از عربستان خواسته تولید نفت را افزایش بدهد و بازارهای بین‌المللی را در معرض کاهش تولید قرار ندهد، چراکه این مساله به افزایش قیمت‌ها می‌انجامد. افزایش تولید به ترامپ برای مقابله با ایران و روسیه کمک می‌کند. از سوی دیگر، تنش در روابط ریاض- واشنگتن به نفع مسکو است و باعث می‌شود مسکو سلاح‌های بیشتری به عربستان بفروشد از جمله سیستم دفاع موشکی اس-۴۰۰. پوتین در دیدارش با بن‌سلمان درباره پرونده‌های دیگری از جمله پرونده سوریه صحبت کرده است آن هم در شرایطی که ترامپ درحال اعمال فشار بر بن‌سلمان برای کشاندن عربستان به جنگ شمال سوریه و شرق فرات است. «مارک لاندر» و «پیتر بیکر»، دو گزارشگر دیگر نیویورک‌تایمز هم در ۳۰ نوامبر نوشتند که اجلاس گروه ۲۰ یک حاشیه دیگر هم داشت: دونالد ترامپ. او با دو نفر از سیاستمداران مورد علاقه خود دیدار نکرد: نخست‌وزیر کانادا و رئیس‌جمهور مکزیک. این در حالی است که آمریکا با خروج از نفتا مذاکرات جدیدی با این دو کشور داشت. ترامپ هنگام بازگشت به کشورش با ابرهای سیاه ناامیدی مواجه شد چرا که بحث بر سر فعالیت‌های تجاری او در روسیه و متهم شدن وکیل او در پرونده روس‌گیت اسباب عصبانیت او را فراهم کرده بود. «لاندر- بیکر» می‌افزایند اگرچه سیاست «ابتدا آمریکا»ی ترامپ موجب «تنهایی آمریکا» نشده اما موجب برخورد سرد با ترامپ در اجلاس بین‌المللی شده است. او دیدار با پوتین را هم به‌دلیل توقیف کشتی‌های اوکراینی به تعویق انداخت. اگرچه با ولیعهد عربستان خوش و بش کرد اما دیداری با او نداشت. ترامپ در عوض با رهبران استرالیا، هند و ژاپن دیدار کرد.

 

محکومیت سیاست‌های تجاری ترامپ