لیبرال‌ فرانسوی در محاصره جلیقه‌زردها عکس: AFP

سیاست‌های لیبرالی وی هم موجب شده است که چپ‌ها و راست‌های افراطی به وی حمله‌ور شوند و با ظهور جنبش جلیقه زردها، فرصت مناسبی برای اپوزیسیون فراهم شده است. رئیس‌جمهوری که به سرعت لقب رئیس‌جمهور ثروتمندها گرفته است، حالا به کارزار اقشار کم‌درآمد رفته است. در این شرایط روز شنبه هزاران تن از معترضان فرانسوی نسبت به افزایش مالیات سوخت و سیاست‌های اقتصادی رئیس‌جمهور کشورشان در بزرگراه‌های سراسر کشور دست به راهپیمایی زدند و منجر به ترافیک‌های شدید و رویدادهای متعدد از جمله کشته شدن فردی در یکی از ترافیک‌های به وجود آمده شدند. به گزارش رویترز، همزمان با اینکه راننده‌ها تلاش می‌کردند تا از این جمعیت و ترافیک‌های به‌وجود آمده عبور کنند، چندین تن از مردم نیز زخمی شدند. معترضان در ۲۴۰۰ محل در شهرهای مختلف در یک جنبش اعتراضی مردمی با عنوان «جلیقه زردها» در ورودی بزرگراه‌ها، ورودی تونل‌ها یا جاده‌هایی که به فرودگاه منتهی می‌شدند، تجمع و راهپیمایی کردند.

این راهپیمایی‌ها که در رسانه‌های اجتماعی هماهنگ شده بودند، اعتراضی به افزایش قیمت سوخت و منعکس کردن شکایت‌ها نسبت به کاهش قدرت خرید مردم و افزایش نارضایتی‌ها در مورد عملکرد امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه بود؛ رئیس‌جمهوری که از نظر بسیاری از مردم نسبت به شهروندان طبقه پایین و معمولی کشورش بی‌اعتنا و بی‌توجه است. کریستوف کاستانر، وزیر کشور فرانسه گفت: در یکی از ترافیک‌های به وجود آمده در استان ساووآ، راننده‌ای که از تجمع معترضان در اطراف خودرویش عصبانی شده بود، تلاش کرد تا سرعت خودروی خود را افزایش دهد و یک معترض زن را زیر گرفت و باعث مرگش شد.

به گفته وزارت کشور فرانسه دست کم ۲۲۷ تن در سراسر فرانسه مصدوم شدند که شرایط شش تن از آنها بسیار وخیم است. این درحالی است که برآوردها نشان می‌دهد نزدیک به ۲۸۳ هزار معترض در اعتراضات روز شنبه شرکت داشتند؛ اعتراضاتی که در جریان آن یک افسر پلیس نیز به‌شدت زخمی شده است. تا عصر روز شنبه هم ۷۳ تن بازداشت شدند و برخی از معترضان همچنان در بزرگراه‌ها به سر می‌برند.  پلیس برای متفرق کردن معترضان از ورودی تونلی در رشته کوه مون‌بلان در آلپ، در نزدیکی کاخ الیزه در پاریس و همچنین در مرکز لیون متوسل به شلیک گاز اشک‌آور شد. معترضان در حالی که جلیقه‌های زردرنگ به تن داشتند، شعار «مکرون، استعفا» و همچنین «قدرت خرید ما را بازگردانید» سر دادند؛ جلیقه‌ای که حالا به سمبل این جنبش اعتراضی تبدیل شده است.

رئیس‌جمهور مغرور

مکرون در ۱۸ ماهی که زمام امور کشور را به دست گرفته به خاطر ایجاد تغییرات در قوانین کار و همچنین ایجاد تغییرات اساسی در اپراتور راه‌آهن دولتی SNCF که به شدت زیر بار بدهی قرار دارد، با اعتراضات خیابانی و اتحادیه‌های تجاری مواجه شده، درحالی‌که مکرون اعلام کرده هدف از این اقدامات ایجاد رونق مجدد در اقتصاد بوده است. مکرون که از سوی مخالفان سیاسی‌اش به‌خاطر برنامه‌هایی همچون پایان دادن به مالیات بر ثروت و دارایی به‌عنوان رئیس‌جمهور ثروتمندان توصیف شده با کاهش محبوبیت خود در بین مردم مواجه شده است؛ به‌طوری‌که درحال‌حاضر محبوبیتش با کاهش جدید به زیر ۲۵ درصد رسیده است.

گفته می‌شود محبوبیت وی حتی در برخی از نظرسنجی‌ها به ۲۱ درصد نیز رسیده است. مکرون درحالی به این نرخ از محبوبیت رسیده است که فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری پیشین و چپ‌گرای فرانسه در سال ۲۰۱۴ به محبوبیت ۱۳ درصدی رسیده بود و در اواخر دوران ریاست‌جمهوری به ۲۰ درصد رسید. او رکورددار پایین‌ترین نرخ محبوبیت در دوره جمهوری پنجم در فرانسه به‌حساب می‌آید. با این حال پس از اینکه متوجه شد که آرای پایینی دارد برای دور دوم ریاست‌جمهوری حاضر نشد که نامزد انتخابات شود. پایین آمدن محبوبیت مکرون نیز زنگ خطر را برای وی و حزب نوپایش که پارلمان فرانسه را تسخیر کرده‌اند، به صدا در آورده است. در این راستا افزایش مالیات بر سوخت و تنباکو و همچنین افزایش هزینه‌های تامین اجتماعی موجب شده است که برخی از رای‌دهندگان فرانسوی از رای خود احساس پشیمانی کنند.

افزایش مالیات سوخت دیزلی به این دلیل رخ داده است که راننده‌ها به سمت خودروهای سازگارتر با محیط‌زیست روی آورند و قانون آن اواخر سال ۲۰۱۷ تصویب شده است، اما زمانی که قیمت نفت در ماه اکتبر بالا رفت، تاثیر مستقیم روی قیمت بنزین و سوخت دیزلی گذاشت. در این شرایط وزرای کابینه به‌دنبال راهی هستند تا از هزینه‌های راننده‌های کم‌درآمد بکاهند، حتی اگر مکرون از طرح افزایش قیمت سوخت خود کوتاه نیاید. اتفاقات اخیر درحالی رخ می‌دهد که انتخابات پارلمانی اتحادیه اروپا که در سال ۲۰۱۹ برگزار می‌شود نزدیک است و این به سود راست‌های افراطی از جمله حزب مارین لوپن خواهد شد.  

دومینیک جوورت، ۶۳ساله و بازنشسته یک شرکت خدماتی که در شهر لیون در اعتراضات شرکت کرده است، می‌گوید: من با افتخار به مکرون رای دادم اما حالا او موجب سرافکندگی ما شده است. او می‌افزاید: هیچ جای بحث و جدلی وجود ندارد. هیچ گفت‌وگویی در کار نخواهد بود. او خیلی مغرور است. این شهروند فرانسوی تاکید می‌کند که هرگز دوباره به او رای نخواهد داد. فرانسوی‌ها سابقه خوبی در برخورد با گرانی‌ها ندارند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز یکی از عوامل انقلاب ۱۷۸۹ گران شدن آرد و گندم بود که منجر به آن انقلاب خونین شد.  ژرومی فورکت، مدیر شرکت نظرسنجی «IFOP» می‌گوید: فرانسوی‌ها به قیمت نرخ سوخت بسیار حساس هستند، آنچنان که گندم در رژیم‌های گذشته از این حساسیت برخوردار بود. فرانسه که به کشور اتحادیه‌ها و اصناف معروف است، بسیار در زمینه اعتراض‌های مدنی فعال است.

رئیس‌جمهور تنها

روزنامه گاردین در گزارشی نوشت رئیس‌جمهوری فرانسه که اساسا فردی جهان‌گرا است حالا در داخل خانه خودش هم تنهاست. این روزنامه درباره این روزهای رئیس‌جمهوری فرانسه می‌نویسد: «مشکلات داخلی و افت میزان محبوبیت امانوئل مکرون با تقویت چهره‌ بین‌المللی او در تضاد است. رئیس‌جمهوری فرانسه در اروپایی که فاقد رهبران آماده یا توانمند برای ایستادگی در برابر راست‌های سختگیر و ناسیونالیست‌های پوپولیست در داخل و رژیم‌های خودکامه در خارج است، چهره‌ای ویژه محسوب می‌شود؛ یا دست‌کم، او ترجیح می‌دهد این‌گونه دیده شود.» همان‌طور که گردهمایی ماه نوامبر در پاریس به مناسبت صدمین سالروز پایان جنگ جهانی اول با حضور بیش از ۶۰ رهبر خارجی نشان داد، مکرون به‌عنوان جوان‌ترین رهبر فرانسه از زمان ناپلئون، در عرصه جهانی بسیار جاه‌طلب است. او انتخابات پارلمانی ماه مه اتحادیه اروپا را برای متوقف کردن جزر و مد پوپولیستی اروپا حیاتی می‌داند و به‌صورت فعال کمپین برگزار خواهد کرد.

مکرون به اظهارات ویکتور اوربان، نخست‌وزیر ضدمهاجرتی و ضد اتحادیه اروپای مجارستان که اوایل امسال به پیروزی قاطع در انتخابات رسید، واکنش نشان داد و به ایده او درباره «دموکراسی غیرلیبرال» تاخت. او همچنین ماتئو سالوینی، معاون راست‌افراطی نخست‌وزیر ایتالیا را هدف قرار داده است. رئیس‌جمهوری فرانسه تابستان گذشته اعلام کرد، ناسیونالیسم و تنفر همچون «خوره» در سراسر اروپا گسترش یافته است. این در حالی است که مکرون در زمینه اشاعه ارزش‌های لیبرالی در داخل اروپا هم تنها مانده است. آنگلا مرکل، به‌عنوان همفکرش در داخل آلمان از موقعیت سابق برخوردار نیست و وی برای پیشبرد آرمان‌های لیبرالی در اروپا تنها شده است. همزمان میزان افت محبوبیت وی در داخل فرانسه موجب شده که موضع گروه‌های ضدیورو تقویت شود.

 

04-01