به گزارش «ایسنا»، در این بیانیه مشترک آمده است که اتحادیه اروپا «اراده جمعی خلل‌ناپذیری» برای تکمیل سازوکار مالی دارد و در این‌باره با چین و روسیه نیز همکاری دارد. همچنین موگرینی و وزرای خارجه اروپایی روز جمعه در تماس تلفنی با ظریف با تاکید چندباره بر تعهد خود به برجام و تلاش برای حفظ کانال‌های مالی با ایران و تداوم صادرات نفت و گاز ایران، بر اهمیت تعهد وزرای دارایی علاوه بر وزرای خارجه سه کشور اروپایی و سایر اعضا برای اجرایی کردن سازوکار ویژه مالی اروپا تاکید و اعلام کردند این سازوکار ظرف روزهای آتی رسما ثبت و آغاز به کار خواهد کرد.

با وجود اینکه دونالد ترامپ تلاش کرد تا بازگشت تحریم‌ها تاثیراتی به مراتب بیشتر و شدیدتر از گذشته بر ایران داشته باشد و حتی در این مسیر از تحریم‌ کالاها و خدمات بشردوستانه نیز دریغ نکرد، اما در نهایت نتوانست از قوانین و تعاملات بین‌المللی و نیز دو جانبه با کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای خریدار نفت و انرژی از ایران عبور کند. مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا روز جمعه اعلام کرد: برای ۸ کشور معافیت از تحریم‌های نفتی ایران به‌صورت موقت در نظر گرفته شده است.

هر چند این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به نام این کشورها اشاره نکرد، اما براساس گزارش رسانه‌های آمریکایی نام کشورهای چین، ژاپن، کره‌جنوبی، هند، عراق و ترکیه در این لیست دیده می‌شود. گفته می‌شود کشورهای اروپایی خریدار نفت ایران به معاملات خود با ایران در این حوزه تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا پایان داده‌اند اما همزمان شنیده می‌شود که با راه‌اندازی سازوکار ویژه مالی میان ایران و اروپا، برخی کشورها و شرکت‌های نفتی برای خرید نفت ایران اقدام خواهند کرد که در ماه‌های پیش‌رو تا پایان سال‌جاری می‌توان شاهد آن بود.

مسیر ویژه مالی امکان تعامل میان ایران و کشورهای اروپایی با استفاده از ارز اروپایی بدون درگیر شدن با مکانیزم مالی آمریکا (دلار) را فراهم می‌کند و کشورها و شرکت‌ها ضمن حمایت سیاسی و همه جانبه دولت‌هایشان می‌توانند به راحتی از این کانال، بدون اینکه نگران تحریم‌ آمریکا باشند، استفاده کنند. همین مساله موجب شده تا مقامات آمریکایی به‌شدت نگران بی‌تاثیر کردن بازگشت تحریم‌ها با راه‌اندازی سازوکار ویژه مالی از سوی اروپایی‌ها باشند، از این‌رو افزایش برخی تحریم‌ها علاوه بر بازگشت تحریم‌های قبلی نیز حکایت از همین نگرانی دارد تا شاید تحریم‌ افراد و شرکت‌های جدید به بهانه‌های حقوق بشری و مبارزه با تروریسم مانعی بر سر راه ایران و اروپا و کشورهای دیگر باشد که تمایل به حفظ برجام بدون حضور آمریکا دارند.

مقامات آمریکایی برای اروپایی‌ها خط و نشان کشیده‌اند که اگر کشورهای اروپایی از طریق کانال مالی مبادله‌ای با طرف‌های ایرانی انجام دهند، خزانه‌داری آمریکا از تمامی اختیارات خود برای مقابله با آنها استفاده خواهد کرد، اما به نظر می‌آید امکانات و توان این کشور در این سطح نیست مگر آنکه بخواهد به تهدید شخصی و فردی افراد و مقامات شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف روی آورد.

وزیر خزانه‌داری آمریکا روز جمعه اعلام کرد: «۳۰۰ مورد از تحریم‌هایی که اعمال خواهد شد، جدید هستند و ۴۰۰ مورد دیگر نفرات و شرکت‌هایی را در بر می‌گیرد که تحریم‌ها علیه آنها ذیل برجام رفع شده بود و مجددا به فهرست تحریم‌ها باز می‌گردند.» بنا بر این می‌توان گفت، تحریم‌های آمریکا علیه ایران صرفا تحریم علیه یک کشور نیست بلکه تحریم شرکت‌ها و دولت‌های زیادی در دنیا است که مستقیم با یک یا چند واسطه با ایران در ارتباط هستند، یا نفع تجاری و اقتصادی‌شان ایجاب می‌کند از مسیر ایران تردد مالی و کالایی داشته باشند. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به بازگشت تحریم‌های آمریکا گفت که واشنگتن توان بیشتری برای فشار بر کشورها و بنگاه‌های اقتصادی جهانی ندارد و این اقدام نیز یک جنگ روانی با هدف ایجاد هراس و دلهره در مردم است.

همزمان وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ ای ضمن محکوم کردن اقدامات آمریکا، اعلام کرد: اگر واشنگتن، همان‌طور که اعلام کرده است، واقعا به مذاکره با تهران مشتاق است، باید در سیاست فشار تحریم‌ها که هدفش کاهش پتانسیل دفاعی و اقتصادی ایران و همچنین سست کردن اوضاع سیاسی داخلی (این کشور) است، به سرعت تجدید نظر شود. سال‌ها تجربه نشان داده است که جلب امتیاز از ایران با استفاده از روش‌هایی که فشار در آن دخیل است، امکان‌پذیر نیست. این وزارتخانه همچنین در ادامه تاکید کرد که با وجود رفتارهای مخرب واشنگتن، همکاری‌های اقتصادی بین‌المللی خود با تهران را حفظ خواهد کرد و این تحریم‌ها را ضربه بزرگی به پیمان «منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای» می‌داند.

سخنگوی وزارت‌خارجه عراق نیز با بیان اینکه موضع این کشور در رابطه با بازگرداندن تحریم‌های آمریکا علیه ایران منطقی و مناسب خواهد بود، گفت: این موضع به‌زودی اعلام می شود. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری بغداد الیوم، احمد محجوب، سخنگوی رسمی وزارت‌خارجه عراق دیروز(یکشنبه) در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفت: موضع عراق در رابطه با تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران به‌زودی و در شب اجرای این تحریم‌ها اعلام می‌شود. او افزود: عراق در بالاترین سطوح آماده واکنشی موضوعی، منطقی و مناسب به تصمیم آمریکا در رابطه با تحریم ایران است به خصوص اینکه عراق همسایه ایران است و در این راستا موضع دارد.

در مقابل اما وزیر مشاور امارات در امور خارجه با خصمانه خواندن سیاست‌های ایران مدعی شد که این مساله تا حد زیادی دلیل بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه تهران است. انور قرقاش، در واکنش به بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران مدعی شد: سیاست‌های خصمانه ایران تا حد زیادی مسوول بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه تهران است.

اخبار مرتبط