بخش آخر
سرنوشت انتخابات ترکیه
به سوی آفتاب با آکشنر
طرفدارانش او را «مرکل ترکیه» می‌نامند. مرال آکشنر، دبیرکل حزب تازه تاسیس «نیک»، یکی از توانمندترین سیاستمداران زن ترکیه است. وی تجربه پنج دوره حضور در مجلس ملی ترکیه از احزاب م‌ح‌پ و «دوغرو یول» را دارد. او در سال ۱۹۹۶ در دولت کوالیسیون ترکیه به نخست‌وزیری نجم‌الدین اربکان که با مشارکت حزب اسلامگرای رفاه و حزب لیبرالیست اسلامی راه راست (دوغرو یول) تشکیل شده بود به‌عنوان نخستین وزیر کشور زن ترکیه در کابینه حضور داشت. پس از استعفا از حزب راه راست در سال ۲۰۰۱ با دعوت اردوغان و عبدالله گل در مراحل مقدماتی تشکیل حزب عدالت و توسعه نقش داشت ولی به علت اختلاف دیدگاه از آنها جدا شده و به حزب حرکت ملی‌گرا پیوست. در سال ۲۰۰۴ از سوی حزب م‌ح‌پ نامزد انتخابات شهرداری استانبول شد ولی موفقیت کسب نکرد. او سه دوره پیاپی بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ با حزب م‌ح‌پ در مجلس ملی ترکیه حضور داشت. پس از انتخابات مجلس ملی در ژوئن سال ۲۰۱۵ و عدم موفقیت در تشکیل کابینه این انتخابات در اکتبر همان سال تکرار شد. کاهش آرای حدود ۵ درصدی حزب م‌ح‌پ در انتخابات دوم ۲۰۱۵ نارضایتی‌هایی در ملی‌گرایان به‌وجود آورد و انتقادهای جدی به شورای مرکزی و به‌خصوص رهبر این حزب را در پی داشت. آکشنر به همراه چند عضو مطرح م‌ح‌پ در اعتراض به رهبر حزب، دولت باغچه‌لی و پس از تضعیف جایگاه حزب در انتخابات اکتبر ۲۰۱۵ برای برگزاری کنگره فوق‌العاده برای تغییر شورای رهبری اقدام کردند که پس از کش‌وقوس‌های درون‌حزبی در اواخر سال ۲۰۱۶ منجر به اخراج آنها از حزب شد. این انشقاق نهایتا با پیوستن چهره‌های سیاسی دیگر در اکتبر ۲۰۱۷ به تاسیس «حزب نیک» با دیدگاه ملی‌گرایانه و اسلامگرای میانه‌رو انجامید. این درحالی ا ست که پس از اعلام زمان قطعی برگزاری انتخابات زودهنگام، حزب سعادت با توجه به خاستگاه آن و نقشی که می‌توانست ایفا کند در صدر اخبار بود. این حزب به‌عنوان میراث سیاسی نجم‌الدین اربکان، سیاستمدار اسلامگرا و میانه‌رو که جایگاه ویژه‌ای بین اسلامگرایان داشت می‌تواند تاثیر بسزایی در جلب آرای حزب حاکم داشته باشد. حزب سعادت آخرین حزبی است که اربکان موفق به تاسیس آن شد. اکثر موسسان و بسیاری از چهره‌های شاخص حزب عدالت و توسعه از جمله اردوغان و عبدالله گل از شاگردان وی به‌شمار می‌روند. این حزب پس از مذاکرات جدی که با عبدالله گل، رئیس‌جمهوری سابق ترکیه و احزاب مهم اپوزیسیون مانند جمهوری خلق و حزب نیک و احزاب دیگر داشت تلاش کرد گل را کاندیدای ائتلافی اپوزیسیون اعلام کند. گل در فضای سیاسی ترکیه چهره‌ای مقبول و محبوب شناخته می‌شود و حضور او هم از سبد آرای اردوغان می‌کاست و هم می‌توانست با جذب آرای احزاب دیگر انتخابات را برای اردوغان به کابوس تبدیل کند ولی حضور او در حقیقت تبدیل انتخابات به رقابت دو نامزد اسلامگرا بود. بی‌نتیجه ماندن مذاکرات حزب سعادت و عدم پذیرش کاندیداتوری از طرف گل، حزب سعادت را از متن به حاشیه راند. پس از آن تمل کاراملا اوغلو، دبیر کل حزب به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری معرفی شد. کاراملا اوغلو از همراهان صدیق و دائمی اربکان بود. او در احزاب سلامت ملی، رفاه، فضیلت و سعادت به رهبری اربکان حضور داشت و پس از وفات وی، کاراملا اوغلو در کنگره سال ۲۰۱۶ به دبیرکلی حزب سعادت انتخاب شد. وی سابقه سه دوره حضور در مجلس را دارد. از شعارهای وی بازگرداندن سیستم پارلمانی است.
پرینچک، آخرین رقیب
دوغو پِرینچک، دبیر کل حزب وطن، آخرین کاندیدایی بود که پس از جمع‌آوری ۱۰۰ هزار امضا توانست وارد گود رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری شود. طبق قوانین ترکیه احزابی که دارای گروه در مجلس ملی نیستند امکان ارائه کاندیدا به‌صورت حزبی در انتخابات ریاست‌جمهوری ندارند. این احزاب یا اشخاص حقیقی برای حضور در انتخابات نیاز به جمع آوری ۱۰۰ هزار امضا به‌صورت رسمی دارند. با به حد نصاب رسیدن امضاهای جمع‌آوری شده امکان حضور پرینچک و کاراملا اوغلو در انتخابات فراهم شد. دوغو پرینچک، حقوقدان و فعال سیاسی چپگرا و یکی از روزنامه‌نگاران سرشناس ترکیه است. وی پس از کودتای ۱۹۸۰ به مدت ۵ سال زندانی بود. او در نشریاتی مانند «آیدینلیک» و «به سوی ۲۰۰۰» حضور داشت. پس از رفع منع فعالیت سیاسی، احزاب چپگرا مانند حزب سوسیالیست و حزب کارگر را تاسیس کرد. وی در سال ۲۰۱۵ پس از تغییر نام حزب کارگر به حزب وطن و تلطیف دیدگاه‌ها با هدف جذب طیف‌های مختلف جریان چپ به‌خصوص چپ میانه‌رو دبیر کل حزب شد. پرینچک طرفدار ایده تشکیل اتحادیه‌ای منطقه‌ای با مشارکت ترکیه، ایران، عراق، سوریه و آذربایجان است که برای مقابله با نفوذ امپریالیسم در منطقه پیشنهاد شده‌است. حزب م‌ح‌پ که با پیشنهاد تشکیل ائتلاف به آ‌ک‌پ پیشنهاد برگزاری زودهنگام تاثیر بسزایی در سیر انتخابات ۲۰۱۸ داشت. اردوغان با قبول پیشنهاد باغچه‌لی زمان انتخابات را ۲۴ ژوئن اعلام کرد. پس از آن احزاب تلاش خود برای بهره‌بردن از فرصت حدودا دو ماهه برای حضور در رقابتی حیاتی را آغاز کردند. بدون تردید اردوغان مهم‌ترین رقیب این رقابت است و همه نامزدها خود را در رقابت با او می‌بینند. استراتژی نخست اپوزیسیون برای تضعیف اردوغان انشقاق در سبد رای وی با طرح کاندیداتوری عبدالله گل بود. این پروژه با عدم استقبال جریان‌های چپ و شکست حزب سعادت در توافق با احزاب اسلامگرا و نهایتا پاسخ منفی گل با شکست مواجه شد. پس از شکست این پروژه احزاب و گروه‌های مخالف در تلاشند سرنوشت انتخابات را در دور دوم رقم بزنند. انتخاب رئیس‌جمهور در قانون جدید با اکثریت مطلق آرا میسر خواهد بود. حضور ۶ کاندیدای متعلق به جریان‌های مختلف فکری یقینا باعث افزایش مشارکت و در نتیجه دشوارتر شدن کسب اکثریت مطلق آرا برای هر کاندیدا خواهد شد. ائتلاف ملت، با مشارکت حزب جمهوریت خلق، حزب سعادت، حزب دموکرات و حزب نیک درصدد است یکی از سه کاندیدای خود را در دور دوم در مقابل اردوغان، کاندیدای ائتلاف جمهور قرار دهد. به‌‌رغم اینکه رقابت محرم اینجه، نامزد حزب جمهوریت خلق با اردوغان برای دور دوم محتمل‌تر می‌نماید ولی شاید رقابت با آکشنر برای اردوغان دشوارتر باشد.
ارسال نظر